Lý thuyết phê bình | Tác giả Việt | Tác giả ngoại | Tác giả & Tác phẩm | Tạp ghi | Text  Scan | Tin văn vắn | Thời sự | Thư tín | Phỏng vấn | Phỏng vấn dởm | Phỏng vấn ngắn
Giai thoại | Potin | Linh tinh | Thống kê | Viết ngắn | Tiểu thuyết | Lướt Tin Văn Cũ |  Kỷ niệm | Gấu, nhà văn| Thời Sự Hình | Gọi Người Đã Chết
 Thơ Mỗi Ngày | Chân Dung | Jennifer Videom | Nhật Ký Tin Văn | Sách & Báo Mới
https://www.facebook.com/quoc.t.nguyen.1
Viết Mỗi Ngày| Last Page


 Noel 2016
 Noel 2016

 Merry Chrismas and Happy New Year

Sau cùng, có thể nói, Anne Frank biểu tượng hóa quyền uy, của chỉ một cuốn sách. Do cuốn nhật ký mà cô giữ và viết, từ 1942 đến 1944, cô trở thành một hình tượng đáng nhớ nhất, bật ra từ cuộc thế chiến thứ hai – ngoài Hitler ra, tất nhiên, người lèm bèm [proclaimed] về cuộc đời, và những niềm tin của mình, ở trong một cuốn sách.
Một cách nào đó, có thể coi Lò Thiêu bắt đầu bằng cuốn sách và chấm dứt bằng một cuốn sách khác. Tuy nhiên, chính là cuốn của Anne Frank, sau cùng đã vượt lên - một tác phẩm của sự từ tâm, rắc rối, đa đoan sống dai hơn một tác phẩm đơn giản và độc ác - và đưa được đứa bé thứ nhì (1) nổi tiếng nhất trong lịch sử, vào vòng tay của thế giới.
*

(1) Đứa bé thứ nhất, là Chúa Giê Su

From:
To:
CC:
Subject: Re: Help
Date: Sat, 05 Jan 2008 16:50:15 -0500
Dung roi,
Chua Giesu Hai Dong, l'enfant Jesus.
----- Original Message -----
From:
To:
Cc:
Sent: Saturday, January 05, 2008 4:21 PM
Subject: Help 


*

*

De vent et de Fumée

III

Ces pages sont traduites. D'une langue
Qui hante la mémoire que je suis.
Les phrases de cette langue sont incertaines
Comme les tout premiers de nos souvenirs.
J'ai restitue le texte mot après mot,
Mais le mien n'en sera qu'une ombre, c'est à croire
Que l'origine est une Troie qui brule,
La beaut é un regret, l' oeuvre ne prendre
À pleines mains qu'une eau qui se refuse. 

Yves Bonnefoy

III

These pages are translations. From a tongue
That haunts the memory I have become.
Its phrases falter, like what we recollect
From early childhood, long ago.
I built the text again, word for word:
But mine is only shadow. As though we know
All origin is a Troy that burns,
All beauty but regret, and all our work
Runs like water through our hands.

Translated by Hoyt Rogers

Của Gió và Khói

III

Những trang này đã được dịch
Từ một ngôn ngữ quần nát bấy hồi nhớ
Là thằng Gấu Cà Chớn vào lúc bi giờ
Những câu kệ thì chẳng ra làm sao cả
Như là những gì mà chúng ta nhặt nhạnh được, từ thời ấu thơ, thuở nảo thuở nào
Gấu cố gầy dựng lại bản văn, từng từ từng từ
Nhưng của Gấu thì chỉ là 1 bóng mờ
Mà nguyên bản thì là một thành phố Xề Gòn bị VC thiêu huỷ
[Bạn hẳn vưỡn còn nhớ cuộc phần thư năm đó?]
Cái đẹp ngày nào nếu còn chăng, thì là 1 niềm ân hận
Tác phẩm, cái gọi là văn học Miền Nam trước 1975, ư?
Như nước lọt qua kẽ tay của bạn.

*

1919: Vienna

YOU DON'T GO HOME AGAIN

I will mention an experience culled from psychoanalytic work, which, unless it rests on pure coincidence, supplies the most pleasing confirmation of our conception of the uncanny. It often happens that neurotic men state that to them there is something uncanny about the female genitals. But what they find uncanny [unheimlich] is actually the entrance to man's old "home" [heimlich], the place where everyone once lived. A jocular saying has it that "love is a longing for home," and if someone dreams of a certain place or a certain landscape and, while dreaming, thinks to himself, "I know this place, I've been here before," this place can be interpreted as representing his mother's genitals or her womb. Here too, then, the uncanny is what was' once familiar [heimisch, "homely"]' The negative prefix un- is the indicator of repression.

Sigmund Freud, from "The Uncanny." The year this essay ran in Imago, the journal Freud cofounded in 1912, a postwar Austria was compelled to cede South Tyrol to Italy. "To be sure, I'm not a patriot, " wrote the psychoanalyst, "but it is painful to think that pretty much the whole world will be a foreign country. " The study began as a reworking of an old paper but later became influential, particularly in cultural criticism. Freud was forced into exile in 1938, the year Germany annexed Austria, and died in London the following year.

Note: Cái mẩu viết này, làm GNV nhớ một kỷ niệm về Đất Bắc, cũng đã kể ra rồi, ngày còn con nít được đi theo đám ma, khi quan tài hạ huyệt, mấy bà Bắc Kỳ nhẩy qua lỗ huyệt, vén váy thật cao, và nó ám ảnh thằng bé Bắc Kít kể như suốt 1 đời, kể từ khi vô được nước Nam Kít! Cứ mỗi lần nhớ xứ Bắc Kít, là cái xen tốc váy lại trở về. Nhớ luôn cái cảnh, một bà bước qua 1 bên lề đường, nhắc 1 cái chân, vén 1 bên váy, và cứ thế xè xè, xè xè...

Chỉ đến khi đọc nhà văn Nhật, Mishima, tả một anh lính bị thương nặng, muốn đi mà không làm sao đi được, mắt cứ ngước nhìn mấy bà, khẩn khoản cầu xin một điều gì đó, và một bà hiểu ra, bèn vạch vú, cố nặn ra một giọt sữa nhỏ vô miệng.... tới lúc đó, hình ảnh tốc váy hiện về, và nhờ thế, được "mặc khải"!

Sến cô nương kể huyền sử Chống Mỹ Cứu Nước, về những chàng trai Bắc Kít, sau khi nhỏ máu viết huyết thư tình nguyện vô Nam, thì, đúng vào buổi tối, sáng hôm sau xuất quân, được Đảng cho gặp 'thánh nữ', chuyên giữ nhang khói ngôi đền thờ của Đảng, và được “khai sáng”!

Thành thử một đấng đàn ông, khi đi xa, chỉ muốn nhớ lại, hoặc là cái vú của bà mẹ, hoặc là cái bướm của một em!

Bạn chọn thứ nào?

"I know this place, I've been here before," this place can be interpreted as representing his mother's genitals or her womb.

Tớ biết chỗ đó, tớ đã từng ở đó!

Tớ không phải là 1 nhà yêu nước, Freud phán, nhưng thật nhức nhối khi nghĩ cả thế gian là nhà của người dưng!
Merry Chrismas and Happy New Year

*

Son of Man and Son of God

Tuesday, July 29, 2014 4:11 PM

Thưa ông Gấu,
Xin góp ý với ông Gấu về một đoạn thơ đã post trên trang Tinvan.

Nguyên tác:

Christ speaks to her in turn:
“Whether dead or alive
woman, it’s all the same –
son or God, I am thine 

Theo tôi, nên dịch như sau:

Christ bèn trả lời:
Chết hay là sống,
Thưa bà, thì đều như nhau –
Con, hay Chúa, ta là của bà 

Best regards,

DHQ
 

Phúc đáp:
Đa tạ. Đúng là Gấu dịch trật, mà đúng là 1 câu quá quan trọng.
Tks again.

Best Regards

NQT

25.12.2016

Vị bằng hữu này, có lần hỏi Gấu, Tết này có tính về Lào, nếu có, thì sẽ ghé thăm trong chuyến anh về VN ăn Tết, thăm gia đình.
Tiếc là năm đó không về được.
Năm nay, tính đi hai chuyến, mà thua cả hai. Một, qua Mẽo thăm bạn, trong có bạn Hàm, cùng trọ học Thủ Thiêm những ngày thi Tú Tài I, nghe nói cũng không được khoẻ. Một về Lào tránh lạnh Canada. Cũng thua luôn. Mi yếu quá rồi, đi lỡ ngỏm trên máy bay thì sao?
Hà, hà!
Take care.
NQT

From Russia With Love
Reading in Iowa City, Iowa

SOME YEARS ago, Joseph came to Iowa City, the University of Iowa where I directed the Translation Workshop, to give a reading; I was to read the English translation. At the end, he was asked a number of (mostly loaded) questions, including one (alluded to earlier) about Solzhenitsyn. "And the legend which had been built around him?" His answer managed to be both artfully diplomatic and truthful: "Well, let's put it this way. I'm awfully proud that I'm writing in the same language as he does." (Note, again, how he expresses this sentiment in terms of language.) He continued, in his eccentrically pedagogical manner, forceful, even acerbic, but at the same time disarming, without any personal animus: "As for legend ... you shouldn't worry or care about legend, you should read the work. And what kind of legend? He has his biography ... and he has his words. "For Joseph a writer's words were his biography, literally!

    On another visit to Iowa, in 1987, Joseph flew in at around noon and at once asked me what I was doing that day. I told him that I was scheduled to talk to an obligatory comparative literature class about translation. "Let's do it together", he said. Consequently I entered the classroom, with its small contingent of graduate students, accompanied by that year's Nobel Laureate.

    Joseph indicated that he would just listen, but soon he was engaging me in a dialogue, except it was more monologue than dialogue. Finally, he was directly answering questions put to him by the energized students. I wish I could remember what was said, but, alas, even the gist of it escapes me now. I did not debate with him, even though our views on the translation of verse form differed radically. Instead, I believe that I nudged him a little, trying - not very sincerely or hopefully, though perhaps in a spirit of hospitality and camaraderie - to find common ground. After the class, I walked back with him to his hotel, as he said he wanted to rest before the reading. On the way, the conversation, at my instigation, turned to Zbigniew Herbert, the Polish poet so greatly admired by Milosz and, I presumed, by Brodsky, and indeed translated by the former into English and by the latter into Russian. Arguably, Herbert was the preeminent European poet of his remarkable generation. He was living in Paris and apparently was not in good health. "Why hasn't Zbigniew been awarded the Nobel Prize? Can't something be done about it", I blurted out - recklessly, tactlessly, presumptuously. The subtext was: Surely you, Joseph Brodsky, could use your influence, etc. Joseph came to a standstill: "Of course, he should have it. But nobody knows how that happens. It's a kind of accident." He locked eyes with me. "You're looking at an accident right now!" This was not false modesty on his part, but doubtless he was being more than a little disingenuous. Nevertheless, I believe that, at a certain level, he did think of his laureateship as a kind of accident. Paradoxically, while he aimed as high as may be, he was not in the business of rivalling or challenging the great. They remained, in a sense, beyond him, this perception of destiny and of a hierarchy surely being among his saving graces.

    In a far deeper sense, though, they were not in the least beyond him, nor was he uncompetitive, but it did not (nor could it) suit his public or even private persona to display this.

     Brodsky certainly considered himself to be - and it is increasingly clear that he was - in the grand line that included Anna Akhmatova, Boris Pasternak, Osip Mandelstam and Marina Tsvetayeva. Even I sensed this, despite my ambivalence about his poetry. Indeed, the continuity embodied in his work accounts, in part, for my uncertainty: I have tended to rebel against grand traditions. But perhaps this is to exaggerate. At times I hear the music, at other times the man, even if, as a rule, I do not hear them both together ... But take, for instance, this (the last three stanzas of "Nature Morte" in George Kline's splendid version in the Penguin Selected Poems):    

Mary now speaks to Christ:
"Are you my son? - or God?
You are nailed to the cross.
Where lies my homeward road?

How can I close my eyes,
uncertain and afraid?
Are you dead? - or alive?
Are you my son? - or God?

Christ speaks to her in turn:
"Whether dead or alive,
Woman, it's all the same-
son or God, I am thine."

It is true that, as I listen to or read the English, I hear the Russian too, in Joseph's rendition. I even see Joseph, his hands straining the pockets of his jacket, his jaw jutting, as though his eye had just been caught by something and he were staring at it, scrutinizing it, while continuing to mouth the poem, almost absent- mindedly, that is, while the poem continues to be mouthed by him. His voice rises symphonically: Syn ili Bog (Son or God), "God" already (oddly?) on the turn towards an abrupt descent; and then the pause and a resonant drop, a full octave: Ya tvoi (I am thine). And the poet, with an almost embarrassed or reluctant nod, and a quick, pained smile, departs his poem.

Daniel Weissbort: From Russia With Love 

Đọc thơ ở Iowa City

Vài năm trước đây, Joseph tới Iowa City, Đại Học Iowa nơi tôi chủ trì 1 cái Translation Workshop, để đọc thơ, tôi lo phần tiếng Anh. Cuối buổi có phần hỏi đáp, và trong có câu về Solz. Cách ông trả lời thì thật là diệu nghệ, ấy là nói về khiá cạnh ngoại giao, và, thực lòng, thì cứ nói như vầy, tôi và ông ấy viết cùng 1 thứ ngôn ngữ…., và cùng 1 lúc, như buông xuôi, như đếch thèm lo phòng vệ, như chẳng 1 chút phấn chấn cá nhân, ông lầu bầu, bạn đừng thèm để ý đến giai thoại, mà chỉ nên đọc tác phẩm. Nhưng mà giai thoại gì, buôn chuyện gì ở đây?
Với Joseph, những từ ngữ của nhà văn là tiểu sử của người đó, theo nghĩa đen!
Lần viếng thăm khác, vào năm 1987. Trên đường về khách sạn, là về Zbigniew Herbert, nhà thơ Ba Lan mà Milosz, và cả Brodsky, rất ngưỡng mộ Tại sao ông ta không được Nobel nhỉ, bảnh nhất trong Ba Lan Tam Kiệt. Tại sao ông không sử dụng ảnh hưởng của mình, Joseph như đứng sững, “tất nhiên, ông ta quá xứng đáng, nhưng chẳng ai hiểu được tại sao. Một tai nạn!”
Ông có nghĩ, của ông, cũng 1 thứ tai nạn, hay là, có bàn tay lông lá của Mafia Do Thái, Gấu tính hỏi Joseph.

http://www.tanvien.net/gioi_thieu_3/gift.html

Autumn in Norenskaya

*

The Gift

Your voice, your body, your name
mean nothing to me now. No one destroyed them.
It’s just that, in order to forget one life, a person needs to live
at least one other life. And I have served that portion.

Tiếng nói của em, thân thể của em, tên của em
chẳng nghĩa gì với anh bây giờ.
Chẳng ai tiêu huỷ nó.
Ðúng ra là như vầy:
Ðể quên 1 đời thì ít nhất cần 1 đời khác.
Anh thử cú đó rồi.

Brodsky viết về người yêu cũ của chàng.
Thua xa Gấu.
Gấu, chỉ 1 đời.

Có nhiều nhà thơ có tài, có thể ở vào chỗ anh ta khi đó, Efim Etkind viết. Nhưng số phận đã chọn đúng anh ta, và ngay lập tức anh hiểu trách nhiệm về địa vị của anh - không còn là một con người riêng tư, nhưng trở thành một biểu tượng, như Akhmatova đã trở thành một biểu tượng quốc gia của người thi sĩ Nga, khi bà bị số phận lọc ra giữa hàng trăm nhà thơ, năm 1946. Thật quá nặng cho Brodsky. Ông có một bộ não tệ, một trái tim tệ. Nhưng ông đã đóng vai ông tại tòa án một cách tuyệt vời.

Thế đấy. Theo nghĩa thế đấy, cái vai tuyệt vời mà Ông Giời dành cho thi sĩ mê gái HC, là, khi bị Tố Hữu bắt viết tự kiểm, thì bèn phán, ông đếch viết, được không.
Của ông Nobel Toán, là cầm cái bửu bối dí vào Lăng Bác, hô, biến!

Cái gì gì, "Thiên sinh hào kiệt bất ưng hư", Cao Bá Quát phán, là cũng theo nghĩa đó: Trời sinh ra hào kiệt không phải để thối nát ra, như ông HC, như ông NBC.

Trời sinh ra GCC là để mê…  BHD, nhưng khi rảnh rang thì lèm bèm về Cái Ác Bắc Kít!
Việc nào ra việc đó!

Hà, hà!
 Noel 2016
Best Wishes To All
Merry Chrismas and Happy New Year
*

23.12.2016 @ backyard
&

Dec 14, 2014
  *

LUKE XXIII

Gentile or Jew or simply a man
Whose face has been lost in time,
We shall not save the silent
Letters of his name from oblivion.

What could he know of forgiveness,
A thief whom Judea nailed to a cross?
For us those days are lost.
During his last undertaking,

Death by crucifixion,
e learned from the taunts of the crowd
That the man who was dying beside him
Was God. And blindly he said:

Remember me when thou eomest
Into thy kingdom, and from the terrible cross
The unimaginable voice
Which one day will judge us all

Promised him Paradise. Nothing more was said
Between them before the end came,
But history will not let the memory
Of their last afternoon die.

O friends, the innocence of this friend
Of Jesus! That simplicity which made him,
From the disgrace of punishment, ask for
And be granted Paradise

Was what drove him time
And again to sin and to bloody crime.
                                [Mark Strand]

J.L. Borges

Luke XXIII

Không phải Do Thái, hay Do Thái, hay giản dị một người đàn ông
Mặt, thời gian bào mòn
Chúng ta cũng không thể nào
Giành lại được từ quên lãng
Những con chữ câm lặng
Là cái tên của anh ta

Anh ta biết gì về tha thứ
Tên trộm từ Judea, bị đóng đinh vô thập tự?
Với chúng ta, những ngày đó đã mất.
Trong cú cuối cùng của anh ta

Chết bằng đóng đinh thập tự
Anh ta biết, từ những lời chế nhạo của đám đông
Người đang chết kế bên anh ta,
Là Chúa. Và mù lòa, anh nói:

Xin hãy nhớ đến tôi khi Người vô
Nước Thiên Đường
Và từ cây thập tự khủng khiếp
Một giọng nói không thể nào tưởng tượng được
Một ngày nào sẽ phán xét tất cả chúng ta

Hãy hứa với anh ta Thiên Đàng.
Chẳng lời nào nữa được thốt ra giữa họ trước khi tận cùng
Và lịch sử sẽ không để cho hồi ức của buổi chiều cuối cùng này chết.

Ôi bạn bè, sự ngây thơ vô tội của người bạn của Giê Su.
Khiến anh thoát khỏi hình phạt ô nhục
Khẩn cầu
Và được ban cho Thiên Đàng

Cho anh ta thời gian
Và nữa, nữa, tội lỗi, và tội ác


*

Sweet Xmas Home with Snow

IF THERE IS NO GOD

If there is no God,
Not everything is permitted to man.
He is still his brother's keeper
And he is not permitted to sadden his brother,
By saying that there is no God. 

Nếu không có Chúa

Nếu không có Chúa
Không phải chuyện gì con người cũng được phép
Nó vẫn là người chăn giữ thằng em
Và nó đâu được phép làm buồn thằng em
Khi nói không có Chúa

HIGH TERRACES

Terraces high above the brightness of the sea.
We were the first in the hotel to go down to breakfast.
Far off, on the horizon, huge ships maneuvered.
In King Sigismund Augustus High School
We used to begin each day with a song about dawn.

I wake to light that warms
My eye
And feel Almighty God
Nearby.

All my life I tried to answer the question, where does evil come from?
Impossible that people should suffer so much, if God is in Heaven
And nearby.

Sân thượng trên cao 

Sân thượng cao hơn cả vùng sáng của biển
Chúng tôi là những người khách đầu tiên của khách sạn
Đi xuống dùng điểm tâm
Xa tít xa, ở nơi đường chân trời, những con tầu lớn loay hoay vận hành
Ở trường trung học King Sigismund Augustus High School
Chúng tôi thường bắt đầu mỗi ngày bằng 1 bài hát về rạng đông 

Tôi thức dậy sưởi ấm mắt bằng ánh mặt trời
Và cảm thấy Thượng Đế Cao Cả
Ở ngay kế bên 

Cả đời tôi, tôi cố trả lời câu hỏi, cái ác, cái quỉ ma đến từ đâu
Thật không thể, nếu con người đau khổ như thế đó, mà lại có một đấng Thượng Đế ở Thiên Đàng
Hay
Ngay kế bên (1)

Czeslaw Milosz: Selected Poems 1931-2004

Noel 2011

You who were born this night
To tear us from the Devil’s might

- TRADITIONAL POLISH CAROL

Đấng sinh ra đêm nay
Để kéo chúng ta ra khỏi quyền năng của Quỉ
Đồng dao Ba Lan
[Czeslaw Milosz trích dẫn]

Whoever considers as normal the order of things in which the strong triumph, and the weak fail, and life ends with death, accepts the devil's rule.
Kẻ nào coi trật tự sự vật, theo đó, kẻ mạnh thì thắng, kẻ yếu thì thua, và đời thì chấm dứt bằng cái chết, kẻ đó chấp nhận luật của Quỉ.
Czeslaw Milosz


Kierkegaard: "Most people really believe that the Christian commandments (e.g., to love one's neighbour as oneself) are intentionally a little too severe-like putting the clock ahead half an hour to make sure of not being late in the morning."
Alberto Manguel trích dẫn, trong A Reading Diary

K: Nhiều người tin điều răn của Ky Tô Giáo cố ý hơi bị nghiêm khắc quá, cái kiểu vặn đồng hồ sớm 1 tiếng để khỏi bị trễ [lễ] buổi sáng.

Cái tay Manguel này, dân Canada, Gấu vừa mới tới Xứ Lạnh, là được NTV giới thiệu, và cuốn ăn khách của ông lúc đó là về lịch sử đọc. Câu của K, là thuộc tháng 10, cuốn sách đọc là The Sign of Four, truyện trinh thám, của Conan Doyle, khi ông đi tua sách, book tour, ở Đức.
Tay này đọc sách giống Gấu,thí dụ, ông viết về Sa mạc Tác Ta, và cho biết đọc hồi đi học, y chang GCC. Rồi Graham Greene, Kafka..
Cũng trong bài viết, ông trích câu của Doyle, quotes Goethe again at the end of the book (the lines are from Xenian, which Goethe wrote with Schiller in 1796):' "Schade dass die Natur nur einen Mensch aus dir schuf,/ Denn zum wurdigen Mann war und zum Schelmen: der Stoff." ("Unfortunately Nature made only one man out of you,/ Although there was material for both a good man and a scoundrel."): Bất hạnh thay thiên nhiên chỉ lọc ra con người ra khỏi anh, trong khi dư chất liệu để nặn ra 1 thiện nhân, và 1 tên vô lại.
Manguel, phát giác ra Doyle là 1 tên ghiền xì ke!

What is The Sign of Four about? The search for balance as a cure for ennui. Balance is, perhaps, the main theme of every detective story. Revenge (a form of balance). Cause and consequence (another). Justice (another).
P. D. James: "What the detective story is about is not murder but the restoration of order."

Star of
the Nativity

In the cold season, in a locality accustomed to heat more than
to cold, to horizontality more than to a mountain,
a child was born in a cave in order to save the world;
it blew as only in deserts in winter it blows, athwart. 

To Him, all things seemed enormous: His mother's breast, the steam
out of the ox's nostrils, Caspar, Balthazar, Melchior-the team
of Magi, their presents heaped by the door, ajar.
He was but a dot, and a dot was the star. 

Keenly, without blinking, through pallid, stray
clouds, upon the child in the manger, from far away-
from the depth of the universe, from its opposite end-
the star was looking into the cave. And that was the Father's stare.

                                                                                December 1987 

Joseph Brodsky: So Forth 

Đêm Thánh Vô Cùng

 Vào một mùa lạnh, tại một miền đất quen với nóng nhiều hơn là lạnh
quen với đồng bằng hơn là núi non,
một đứa bé sinh ra trong một hang cỏ, để cứu vớt thế giới ;
gió thổi như nó chỉ thổi ở trong những sa mạc vào mùa đông, từ bên này qua tới bên kia.

Với Cậu Bé, mọi thứ, mọi vật có vẻ như thật lớn lao: vú mẹ, làn hơi từ
mũi con bò, Caspar, Caspar, Balthazar, Melchior – toán Magi, những quà tặng của họ thì chồng ở bên cửa, hé mở.
Cậu Bé chỉ như một điểm. và một điểm là ngôi sao.

Hào hứng, không chớp mắt, qua những
đám mây xanh xao, lạc lõng, ở phía bên trên đứa bé ở trong máng cỏ, xa thật xa -
từ chốn sâu thẳm của vũ trụ, từ phía tận cùng đối nghịch -
ngôi sao chăm chú nhìn vào trong hang. Và đó là cái nhìn của Vì Cha

*


 Noel 2016

Best Wishes To All
Merry Chrismas and Happy New Year

Noel 2014
*

Quan Chua in Irvine CA
Dear GNV,
Christmas and New Year in California is always with flu in the air, so don't feel miss it.
Please take care.

Seagull
*

AUDIENCE: You mentioned Don Quixote before in passing and I wanted to ask you if you would care to comment on Don Quixote?
BORGES: Don Quixote is perhaps one of the finest books ever written. Not because of the plot-the plot is flimsy, the episodes go nowhere- but the man, Alonso Quijano, who dreamt himself into Don Quixote is perhaps one of our best friends. At least he is my best friend. Creating a friend for the many generations to come is a feat which could hardly be equaled. And Cervantes has done that.

Borges @ 80: A WRITER IS WAITING FOR HIS OWN WORK

[To U, “at least U R my best friend”. Plse take care. GNV]

BORGES: Don Quixote có lẽ là một trong những cuốn sách tuyệt nhất được viết ra. Chẳng phải vì cốt truyện của nó - cốt truyện thì tầm thường, tình tiết chẳng đâu vào đâu - nhưng nhân vật Alonso Quijano, người mơ thấy mình là Don Quixote, có lẽ là một trong số những người bạn quý nhất của chúng ta. Hoặc ít nhất, ông là người bạn quý nhất của chính tôi . Tạo được một người bạn cho biết bao nhiêu thế hệ về sau như thế là một tuyệt kỹ khó bì . Và Cervantes đã làm được như thế .

Noel 2014

&
Tưởng Niệm

  Last Christmas of the War
by Primo Levi (1986)
Giáng Sinh chót của cuộc chiến

Primo Levi knew the realities of winter. Many of the memoirs he wrote of his time as a prisoner at Auschwitz are coloured as much by biting cold and endless grey snow as by barbarism and industrial slaughter. This brief piece takes place in the final winter of the war, just before the events described in The Truce, the story of Levi’s long journey home. And it consists of little more than the arrival of a package of biscuits from his family – a dangerous offence in a concentration camp. This small gift, coming as it does after the harrowing things he has experienced, is transmuted into an almost miraculous event, and his giddiness at the prospect of satiety is palpable. But it’s the glints of an intrinsic decency Levi is able to locate in his fellow man, even under the shadow of the darkest evidence of his capacity for brutality, which form the heart of this tale.

Đọc 1 phát, thì bèn nhớ đến Giáng Sinh tưởng là "cuối cùng" của Trại Panat Nikhom, của GCC!

*

"Nhưng nếu không vì dung nhan tàn tạ, chắc gì Thầy đã nhận ra em?"

Những người từng ở Trại Cấm Sikiew, Thái Lan, chắc khó quên được Giáng Sinh 1991.
"Đây có thể sẽ là Giáng Sinh cuối cùng của các con tại Sikiew...", Cha người Thái cai quản địa phận nói với đám người tị nạn. Trại sẽ đóng cửa vào cuối năm tới theo như tin tức báo chí. Và ông cho tiền làm một lễ Giáng Sinh như ở ngoài đời tại nhà thờ ở khu C trong Trại.
On Tuesday, December 22, 2015 10:54 PM

Kính chào bác Gấu

Kính chúc bác Gấu cùng Gia đình một mùa Giáng sinh an lành,hạnh phúc
Chúc Tin Văn đón một năm mới đầy hứng khởi.

Kính!
D.V

Tks.

 All my best wishes to all there
Merry Christmas and Happy New Year to U & Family
Take Care
NQT
You Are Not the Others

The writings left behind by those your dread
Implores won't have to save you. You are not
The others, and you see your feet have brought
You to the center of a maze their tread
Has plotted. Jesus' pain will afford no pardon,
Nor Socrates' suffering, nor the inviolate
Golden Siddhartha, who within the twilit
Final hour of evening, in a garden,
Accepted death. These too are dust: the soundless
Verb spoken by your lips, and the word written
By your hand. In Fate there is no pity
And the enduring night of God is boundless.
Your matter is time, its unchecked and unreckoned
Passing. You are each solitary second.

-E.M.

J.L.Borges
Mi đâu phải những người khác

Những cái viết được để lại bởi những người mà sự khiếp sợ của mi năn nỉ
Không kíu nổi mi đâu, Gấu ơi là Gấu
Mi đâu phải là những kẻ khác.
Mi thấy đấy
Những bước chân của mi đưa mi tới giữa mê cung mà
Họ lùa mi tới.
Cơn đau của Jêsu không khứng được sự tha thứ
Những nỗi khổ đau của Socrates cũng thua
Đức Phật không thể xâm phạm, thì lại càng thua cho tới thua
Người, vào giờ phút sau cùng của hoàng hôn
Ở nơi khu vườn,
Chấp nhận cái chết
Những thứ đó thì cũng chỉ là bụi:
Thứ âm thanh không thốt nên lời ở nơi môi mi
Cái từ được bàn tay của mi viết ra.
Trong cái gọi là Số Phần, đếch có sự thương hại
Và đêm dài của Chúa thì “vô cùng tận, không bờ bến”
Vấn đề của mi bi giờ là thời gian
Cái sự đi qua của nó, không làm sao kiểm soát được, không làm sao nhận ra được
Gấu ơi là Gấu
Mi chính là mỗi giây cô đơn.
Year's End


Neither the symbolic detail
of a three instead of a two,
nor that rough metaphor
that hails one term dying and another emerging
nor the fulfillment of an astronomical process
muddle and undermine
the high plateau of this night
making us wait
for the twelve irreparable strokes of the bell.
The real cause
is our murky pervasive suspicion
of the enigma of Time,
it is our awe at the miracle
that, though the chances are infinite
and though we are
drops in Heraclitus' river,
allows something in us to endure,
never moving.
-W.S.M.
J.L. Borges
Album

Noel 2012

Best Wishes To All
Merry Chrismas and Happy New Year
Tin Văn/NQT

*

Neige d'antan
Tuyết Xưa

Noel 2012

*

3.1.2013, 7:00, by iPod.
Mò ra đường, kiếm cà phe.

*



*

*

*

*

30.12.2012

*


Noel 2016
On Tuesday, December 22, 2015 10:54 PM

Kính chào bác Gấu

Kính chúc bác Gấu cùng Gia đình một mùa Giáng sinh an lành,hạnh phúc
Chúc Tin Văn đón một năm mới đầy hứng khởi.

Kính!
D.V
mơ khi chiều xế
một con chim lửa
tắm táp trên nền nhà hoang phế,
trong chiếc vại hứng nước mưa
 
một đốm lửa đỏ dưới mái vòm thời gian
tàn lụi. tiếng cười vẳng
những hồn ma cũ, áo tơi
 
cặp kè đi trong màn mưa
chiếc màn trắng dệt bằng
những giọt liêu xiêu trong vắt kỷ nguyên
 
cánh chim sẽ vụt lên
từ bếp tro chái nhà cũ
trong hình thù của ngọn lửa,
hoặc hình dạng đóa hồng, nảy nở
trong khu vườn đang lạnh đi
trời chập choạng tối.

xxv

Những cụm mái tranh lấm tấm bập bềnh
trên nước, những tấm gỗ bắc ngang nối bờ,
bên liếp tre mục những người đàn ông cởi
trần da sạm đen, tất cả cuối cùng được
phủ trùm lên một màu-kỷ nguyên ố vàng,
kết thúc bởi sự kiện lá cờ kiêu ngạo tung bay,
và lưỡi kiếm yếm thế dần han gỉ. Chúng ta ngồi
đây mường tượng những hồn phách xưa tìm không ra chỗ trú ngụ, nếm cà phê có vị hồi tưởng
và đến lượt chúng ta, tách lìa khỏi chỗ ngồi dưới những
nhát cắt của thời gian. Và hùa theo, bàn tay con người chạm đến đâu, những tường vách
rã thành sương khói đến đấy
Những con người kế tiếp dựng một cây cầu
nối giữa hai sa mạc
Ở kỷ nguyên tro bụi, những chiếc bóng mờ là chúng ta,
sẽ đóng thuyền bằng tro, để bơi về quá khứ.


All my best wishes to all there
Merry Christmas and Happy New Year to U & Family
Take Care
NQT
Đêm Thánh Vô Cùng
    Quoc Tru Nguyen shared a memory.
    11 hrs
    1 Year Ago
    See Your Memories

    Đêm Thánh Vô Cùng
    Trước 1975, tôi làm ở… bên trong Bưu Điện. Sau 1975, tôi làm ở… bên ngoài, ở vỉa hè tòa nhà Bưu Điện, kế bên Nhà Thờ Đức Bà. Viết mướn. Điện ...

    See More
Ngô Nhật Đăng Nhấc mũ chào Vàm Láng.

Bạn không thể tưởng tượng, khi nằm tại nhà tù quốc tế Bangkok, tôi đã nhớ Sài Gòn tới mức nào. Và cái cụm từ ở trên, nó "liên quan" tới… Sài Gòn!
Câu văn ở chương hai. Chương này tả cảnh tượng Smiley đang đêm bị sếp dựng dậy, bắt phải tới sở trình diện. Ngồi trên xe tắc xi, anh cứ nghĩ, mình vẫn còn đang ngủ trên giường nệm ấm áp, đây chỉ là hồn ma của mình đang run rẩy giữa thành phố London:

"Trong tắc xi ông cảm thấy an toàn. An toàn và ấm áp. Cái ấm là món hàng chui, tuồn từ chiếc giường, được tích trữ nhằm chống lại đêm tháng Giêng ẩm ướt. An toàn, vì không thực: đây là hồn ma của mình đang lang thang trên đường phố Luân Đôn…"
(He felt safe in the taxi. Safe and warm. The warmth was contraband, smuggled from his bed and hoarded against the wet January night. Safe because unreal: it was his ghost that ranged the London streets….)

Những từ safe, unreal…như từ cuộc chạy trốn quê hương trỗi dậy, gây trạng thái chập chờn nửa thức nửa ngủ. An toàn ở trong một nhà tù, cách xa nhà tù quê hương. Không thực, vì chung quanh là cả một khối hỗn độn người ngợm lạ hoắc… cứ thế, một đoạn văn ở trong tôi lập đi lập lại, theo cùng với những con chữ: Trong những đêm chập chờn mất ngủ… hồn ma… his ghost, không, không, đây là hồn ma của chính mình đang lang thang ở Sài Gòn… không, không, không phải hồn ma của mình, mà là… hồn thiêng, hồn thiêng của thành phố đang trỗi dậy… thế là tôi ráp lại: "Trong những đêm chập chờn mất ngủ, hồn thiêng của thành phố thức giấc ở trong tôi, tôi lại tưởng hồn ma của chính mình đang lang thang trên những đường phố cũ…". Tới đó tịt luôn.

Phải tới khi ra nhà tù, vào trại tị nạn, mãi mãi sau đó, tôi mới kết thúc nổi câu văn:
"Trong những đêm chập chờn mất ngủ, hồn thiêng của thành phố thức giấc ở trong tôi, tôi lại tưởng đây là hồn ma của chính mình đang lang thang trên những nẻo đường xưa cũ, sống lại cái phần đời đã chết theo cùng với Sài Gòn, bởi cái phần đời đó mới đáng kể."
Một thành phố mà tôi đã chết ở trong, nay sống lại, chỉ để kể về nó…

NQT

You who were born this night
To tear us from the Devil’s might

- TRADITIONAL POLISH CAROL

Đấng sinh ra đêm nay
Để kéo chúng ta ra khỏi quyền năng của Quỉ
Đồng dao Ba Lan

[Czeslaw Milosz trích dẫn]
*

@ London, FB’s CM

Christ on the Cross

Christ on the cross; his feet touch the earth.
The three crosses are of the same height.
Christ is not in the middle. He is just the third.
The black beard grazes his chest.
His face is not the one seen in engravings.
It is severe, Jewish. I do not see it
And I will keep on searching for it
until my last step on earth.
The fractured man suffers and says nothing.
The crown of thorns tortures him.
He does not hear the jeers of the crowd
that has seen him in agony so many times,
his or another's, it makes no difference.
Christ on the cross. Chaotically
he thinks about the kingdom that perhaps awaits him,
he thinks about the woman who was not his.
He is not able to perceive theology,
the indecipherable Trinity, the Gnostics,
the cathedrals, Occam's Razor,
the purple, the miter, the liturgy,
Guthrum's conversion by the sword,
the Inquisition, the blood of the martyrs,
the savage Crusades, Joan of Arc,
the Vatican casting its blessing over armies.
He knows that he is not a God and that he is a man
who dies with the day. It makes no difference.
What he does feel is the hard iron of the nails.
He is not a Roman, not a Greek. He whimpers.
He has left us some splendid metaphors
and a doctrine of forgiveness that can
do away with the past. (That phrase was
written by an Irishman in prison.)
The soul searches for its end, hurriedly.
Night has fallen. He has died now.
A fly crawls over the still flesh.
Of what use is it to me that this man has suffered,
if I am suffering now?

Kyoto. 1984
-A.C.
J.L. Borges: Selected Poems, ed Penguin. 

Chúa trên Thập Tự

Chúa trên thập tự, chân Người chạm đất
Ba cây thập tự cùng một chiều cao
Chúa không ở giữa
Người thứ ba
Chòm râu đen sượt qua ngực
Mặt không phải mặt, như được nhìn thấy trong những bức tượng tạc.
Khắc khổ, Do Thái. Tôi không nhìn.
Và tôi sẽ tiếp tục kiếm
Tới bước chân cuối cùng của mình trên mặt đất
Thân hình Người vỡ vụn, đau đớn nhưng không nói gì
Cái vòng gai tra tấn Người.
Người không nghe những lời chế nhạo của đám đông
Chúng nhìn thấy Người trong cơn thống khổ, hấp hối rất nhiều lần
Cơn thống khổ của Người, hay của một người nào khác thì cũng đâu có chi khác biệt.
Chúa trên Thập Tự. Hỗn độn
Người nghĩ về Vương Quốc đang đợi chờ Người
Người nghĩ về người đàn bà không phải của Người.
Người không thể cảm nhận thần học
Trinity không sao giải, the Gnostics,
The cathedrals, Occam’s Razor
the purple, the miter, the liturgy,
Cải đạo bằng gươm của Guthrum
Toà án dị giáo, máu của những kẻ tử đạo
Những cuộc Thập Tự Chinh tàn bạo, Joan of Arc
Điện Vatican chúc phúc những đạo quân của nó.
Người biết Người không phải là Chúa, chỉ là một người đàn ông
Người đàn ông này chết cùng với ngày này. Đâu có gì khác biệt.
Điều mà Người cảm thấy là mũi đinh sắt nặng
Người không phải La Mã. Không phải Hy Lạp. Người rên rỉ
Người để lại cho chúng ta một vài ẩn dụ thần sầu
Và một học thuyết về tha thứ
Nó có thể huỷ bỏ, triệt tiêu, làm thịt…  quá khứ
[Câu này được viết ra bởi 1 tay Ái nhĩ lan trong tù]
Linh hồn tìm kiếm sự tận cùng, hối hả.
Đêm xuống. Người chết vào lúc này.
Một con ruồi bò trên thịt tươi.
Ích chi đâu, với tôi, chuyện người đàn ông này đã đau khổ
Khi chính tôi đang đau khổ, vào lúc này?

Hai dòng thơ chót làm nhớ tới nhân vật Tâm, trong Bếp Lửa, và cuộc đối đáp với 1 tay Ky Tô.

Nhiên hỏi:
“Anh cho là có Thượng Đế hay không?”
Tôi suy nghĩ rồi trả lời:
“Câu hỏi ấy chưa bao giờ làm tôi thắc mắc cả.”
Tôi không nghĩ đến nó.
Nhiên lại hỏi:
“Anh có nhận rằng ở đời có một cái gọi là Thiện, một cái gọi là Ác, có công bằng, có tự do, bác ái…"
Tôi trông thẳng vào mặt Nhiên đáp:
“Có chứ tại sao không?”
“Vậy mà anh lại không tin Thượng Đế thì lạ thật.”
“Tôi tưởng những ý niệm ấy họp nhau thành một ý niệm hoàn hảo hơn tất cả là Thượng Đế. Thường thường người ta nghĩ một vài ý niệm khó thỏa hiệp vớ nhau như bình đẳng và tự do, nhưng đạt đến sự hòa hiệp chính là tìm về Thượng Đế rồi còn gì.”
Tôi bước vài bước đắn đo:
“Tôi nhắc lại với anh tôi không suy nghĩ về vấn đề ấy. Theo tôi có những lúc người ta cần giải quyết giữa người với người và Thượng Đế không nên có mặt ở lúc ấy. Có mặt khi không cần thiết, Thượng Đế sẽ bị nhơ nhuốc lây và có thể bị mất ngôi. Mà ngôi Thượng Đế có lẽ cần thiết lúc khác.”
“Thượng Đế sẽ giải quyết được những vấn đề của loài người nếu loài người biết tìm về Người.”
“Không, tôi không tin như thế, Thượng Đế không sống cái sống xác thịt của nhân loại. Khi Thượng Đế nhập thể thành người như Chúa Jésus hay Phật Tổ thì chính ở những người ấy Thượng Đế đã bị lôi kéo vào tấn thảm kịch riêng tư của loài người, và chỉ có thể thoát ra với sự thất bại…”

TTT: BL

Trong bài viết “Chống lại thơ không thể hiểu được, Against incomprehensible poetry”, Czeslaw Milosz viết:

Văn chương và nghệ thuật tách ra khỏi tinh thần Ky Tô, và tiến trình này từ từ, bắt đầu sớm sủa, vào lúc những nhà nhân học thời kỳ Phục Hưng khám phá ra những nhà thơ, triết gia cổ, đám này xúi họ xúm lại bảo vệ cái gọi là Lý Trí. Tiến trình này tiến nhanh khốc hại, là do sự hỗ trợ của sự xuất hiện của cái nhìn thế giới có tính khoa học của thế kỷ thứ 19. Cũng đúng thời kỳ này, thơ đụng những câu hỏi về ý nghĩa cuộc đời, đếch làm sao trả lời được! Trong cái móc nối này, nhà thơ đại diện hiển hách nhất đương thời của nó, là Samuel Beckett.

Literature and art have become separated from Christianity. This was a gradual process which began as early as when the Humanists of the Renaissance discovered the ancient poets and philosophers, which induced them to defend the laws of Reason. This process accelerated dramatically upon the appearance of the scientific worldview in the nineteenth century. At the same time, or, to be more precise, due to the same cause, poetry entered into territory where questions about the meaning of life find no answer, where the mind grapples with an absence of meaning. In this connection, the most representative contemporary poet is Samuel Beckett.
Czeslaw Milosz: “Against incomprehensible poetry”, trong “To Begin Where I Am”

Đây là 1 bài viết rất quan trọng, với riêng Czeslaw Milosz. Có thể nói, cả đời ông bị mắc míu với Ky Tô giáo, và những vấn đề mà nó gây ra đối với ông, đối với việc làm thơ của ông.
Trên TV dịch nhiều thơ, nhưng có lẽ đã đến lúc, dịch những bài viết quan trọng về thơ!
Gấu tính đi hai bài, của Czeslaw Milosz; một, viết về Oscar Milosz, người bà con, và cũng là Thầy của Czeslaw Milosz.
Và bài trên, “Chống lại thơ đếch hiểu được”.

Về Oscar Milosz, đã có bài của Kundera. 

L'INTOUCHABLE SOLITUDE D'UN ÉTRANGER (Oscar Milosz)

Toronto bị tuyết, bão, băng, khu Gấu mất điện mất 3 ngày.
Mới có lại, 11.27. AM 23.12.2013

&

Y chang Mậu Thân, Xề Gòn mất điện, ngồi chờ hỏa tiễn VC bay ngang qua đầu, viết Kiếp Khác:

Những ngày Mậu Thân căng thẳng, Đại Học đóng cửa, cô bạn về quê, nỗi nhớ bám riết vào da thịt thay cho cơn bàng hoàng khi cận kề cái chết theo từng cơn hấp hối của thành phố cùng với tiếng hỏa tiễn réo ngang đầu. Trong những giờ phút lặng câm nhìn bóng mình run rẩy cùng với những thảm bom B52 rải chung quanh thành phố, trong lúc cảm thấy còn sống sót, vẫn thường tự hỏi, phải yêu thương cô bạn một cách bình thường, giản dị như thế nào cho cân xứng với cuộc sống thảm thương như vậy...

*

*

GCC par NHT, Hanoi, 2001
*

Dear Ong, from Richie
*

Dear Ong, you are the best grandpa in the whole universe
*

QUI NHON 1969 - Photo by Harry Gilliam

https://www.flickr.com/photos/13476480@N07/30950720974/
*

 

Trang NQT

art2all.net

&

Lô cốt trên đê làng
Thanh Trì, Sơn Tây