TIN VAN HOME PAGE - UNICODE VERSION

"Nạn nhân Thái cũng là ân nhân của mọi người”

Bà Hà Thị Cầu

Diễn Văn Nobel 2005
Giới Thiệu Nobel 2005

Câu chuyện của bạn tôi
Tha hương gặp bạn tù

Luôn mơ và bắn cao hơn là mình nghĩ rằng mình có thể. Đừng ngu si so bì với mấy gã cùng thời, hay mấy tên đi trước. Hãy cố mà so bì, kèn cựa, với chính mình. Nghệ sĩ là loài bị quỉ truy. Anh ta không hiểu tại sao quỉ lại chọn anh ta, và thường quá bận rộn nên cũng chẳng có thì giờ để mà tìm hiểu. Anh ta hoàn toàn vô hạnh đến nỗi trấn lột, mượn đỡ, xin xỏ, hay trộm cắp, bất cứ ai, bất cứ điều gì, miễn sao xong việc.

Nghệ sĩ chỉ có mỗi bổn phận, là nghệ thuật của mình. Anh ta sẽ khốn kiếp vô cùng [ruthless: nhẫn tâm, độc địa] nếu là một tay bảnh, có thớ. Anh ta có một giấc mộng. Nó hành anh ta, cho tới khi anh ta rứt ra khỏi nó. Chỉ tới lúc đó, anh ta mới có được cái gọi là hòa bường, bường an [peace]. Mọi chuyện coi như pha: danh dự, danh giá, hãnh diện, đoan trang, lịch sự, an toàn, bảo đảm, hạnh phúc... tất cả, bởi vì bằng mọi giá, miễn sao viết xong cuốn sách. Nếu nhà văn phải trấn lột [rob], bà cụ thân sinh ra mình, anh ta cũng sẽ chẳng có chút ngần ngại; chẳng bà già nào so được với "Ode on a Grecian Urn". [Tụng Thi về một Bình Cổ Hy Lạp. Tên một bài thơ của John Keats]
William Faulkner

Nhân thiên hạ tưởng niệm Cervantes:
Bạn đã đọc Don Quixote chưa?

Đừng gọi ta là Hiệp Sĩ Mặt Buồn nữa.
Hãy gọi ta là Hiệp Sĩ Sư Tử
Nhân coi Anh Hùng, đọc lại:
Ngọa Hổ Tàng Long

Tết Này Con Chắc Không Về Được
Gửi Cậu Ba, Cậu Tư
Thảo Trần

Nạn Nhân Đầu, Sau 75, Của VC
1, 2 3

Loạt hình chiến tranh nổi tiếng nhất, trong cuộc chiến Việt Nam, theo nghĩa "ngược ngạo" nhất của nó, có lẽ là loạt hình do Nguyễn Thành Tài phịa ra.

Susan Sontag, the writer and activist whose powerful intellect helped shape modern American thinking for nearly half a century, died yesterday at the age of 71. Wednesday December 29, 2004
The Guardian
Tác giả Nhìn nỗi đau của những người khác, Susan Sontag vừa mới mất, ngày 28 tháng Chạp, 2004, thọ 71 tuổi

Susan Sontag
DQ

"Trong một đoạn tuyệt vời của phim Xa quá Vietnam [Far From Vietnam], nhà làm phim người Pháp, Godard đã cho rằng, thật tốt, nếu mỗi người chúng ta làm bật ra, một con người Việt nam, từ bên trong của chính chúng ta, đặc biệt, với những người không thể tới đó [ông bị Hà Nội từ chối không cho giấy nhập cảnh, khi tính tới quay phim về Bắc Việt]. Quan điểm của Godard, từ Che mà ra, là, để phá vỡ bành trướng Mỹ, cách mạng có nhiệm vụ tạo ra "hai, ba, nhiều Việt nam", theo tôi thật là đúng. Trong bốn năm qua, Việt nam bám chặt lấy tôi, ở trong đầu, ở dưới da, ở một chỗ quái quỉ nào đó trong dạ dầy. Nhưng..."
Susan Sontag: Trip to Hanoi

Thư Nhà: Trong Căn Phòng Rưỡi
1 2 3
Gửi L. K.
Joseph Brodsky

Tôi thấy mình đang hỏi anh ta, anh nghĩ sao, về hai thứ trại tập trung, một Nazi, một của chúng tôi? Câu đáp lại là, "Riêng tôi, thà ra tro liền tức thì, trong lò thiêu, còn hơn chết một cái chết chậm, và trong tiến trình dài ngoẵng như thế, hiểu ra được ý nghĩa, của cái gọi là Trại Tù Cộng Sản".

Cho tới ngày này, tôi vẫn nghĩ, đất nước sẽ khấm khá hơn nhiều, hoặc sẽ không khốn khổ khốn nạn như vậy, nếu nó không lấy cái mảnh vải khốn kiếp đó làm quốc kỳ: một con gà hoàng gia hai đầu khùng, hay cái búa cái liềm của một hội kín, của đám mafia, và, thay vì lá quốc kỳ khốn kiếp đó, thì là ngọn cờ của Hải Quân Nga: ngọn cờ hiển hách, đẹp không thể có cờ nào đẹp hơn, lá cờ St. Andrew: một chữ thập chéo xanh trên một nền trắng trinh nguyên.

Thư Gửi Bạn Ta
Lần đó đó, NMG cũng đưa cho tôi coi bản thảo SCML. Tôi đọc sơ vài trang, và hỏi:
-Không thấy sửa một chữ? Chắc là bản đã sửa để in?
Anh nói:
- Tôi viết văn không hề sửa.
Tôi thực sự bị choáng.
Bà xã tôi, lúc đó đứng kế bên, nói:
-Anh thật khác ông nhà này. Ông ấy viết đi viết lại, sửa tới sửa lui không biết bao nhiêu lần. Mà nếu bất cứ ai, nhất là tôi, vô tình đứng kế bên, là gắt nhặng cả lên.

Nếu chỉ nói chuyện nhà văn, thế hệ của tôi không làm chủ những lựa chọn của mình: những đề tài của tôi đã có sẵn, đã được "chỉ định": chế độ Nazi, những hậu quả của nó. Tôi phải viết những cuốn sách như thế, dù muốn dù không: Cái Trống, Những Năm Chó (Les années de chien). Những đề tài này vẫn còn đó.

Phải chấp nhận thực tế hiển nhiên là chúng tôi đã gây chiến, phạm những tội ác và phải trả giá. Nói gì thì nói, đối với một nhà văn, mất mát luôn luôn là thu nhập, là cái có được (gain). Chính nó đem đến cho anh ta ám ảnh, sức mạnh viết, làm bật ra những gì mất mát, để tái tạo lại.
Tương quan giữa tôi và nước Đức là như vậy. Nó là tổ quốc làm tôi đau, đau nhiều lắm. Theo nghĩa đó, tôi hiểu câu nói của Adorno, "Sau Auschwitz mà còn làm thơ thì thật là dã man". Đây không phải là chuyện ngăn cấm làm thơ, mà chỉ là một cảnh cáo, một hăm dọa mang tính tiên tri, giống như câu đã được viết trên tường Babylone "Mane, theel, pharès", để cho ai cũng phải nhìn thấy. Vẫn phải tiếp tục viết, nhưng sau Auschwitz, người ta không làm những bài thơ như trước nữa.
Phỏng vấn Grass 1
2
Những lời tuyên bố của Grass đó, có thể áp dụng cho chúng ta. Chúng ta vẫn còn phải trở đi trở lại với những đề tài liên quan tới cuộc chiến khốn kiếp đó. Người chết ở cả hai phía, vẫn chưa được yên lòng nhắm mắt, vẫn chưa gật đầu bằng lòng đi đầu thai kiếp khác...

Từ một Nguyễn Huệ biến thành những Nguyễn Huệ...

Chúng ta tự hỏi, qua Sebald: Can literature help to make up for the past? An Attempt at Restitution? Liệu văn chương làm được chuyện bỏ qua chuyện đã qua? Một Toan Tính Nhằm Tái Thiết?
Đây là một bài viết của ông trên tờ Người Nữu Ước, số Tháng Chạp 2004.
Và cũng là một: "Tôi viết dưới ánh sáng của một ngọn nến: Sài Gòn"... "Một thành phố mà tôi đã chết, ở trong, nay sống lại, chỉ để kể về nó" (1).
Lẽ dĩ nhiên, với Sebald, là một thành phố Đức đã bị huỷ diệt, như tiểu đề bài viết của ông cho thấy. Một hồi ức về một thành phố Đức: A memory of a German city.
"Elle a des prétentions, cette ville".
"That town has grand ideas of itself": "Thành phố đó có những giấc đại mộng về chính nó".
"Có nhiều thể loại viết; chỉ trong văn chương, tuy nhiên, mới có thể có một toan tính tái thiết..."
Tin Văn sẽ giới thiệu bản tiếng Việt bài của Sebald. Trong khi chờ đợi, xin đọc lại:

Tưởng Niệm Sebald

(1) NQT: Lần Cuối Sài Gòn

Sợ

Ai dám nói rằng, a bad girl, thì sẽ chẳng bao giờ trưởng thành?
Trên tờ Người Nữu Ước, số đặc biệt về Âu Châu, tháng Năm, 1998, Sebastian Faulks đã phán về số phận Sagan: Bồ Nhí Muôn Đời [Forvever A Mistress] và giải thích thêm:

Mỗi văn hóa có những thói hư tật xấu của nó, và trong nhiều năm, độc giả Pháp đã giữ riêng cho họ một cô bồ bí mật, là Sagan.

Trường hợp nào Vàng Anh đỏng đảnh hoá kiếp đầu thai, biến thành Thảo Hảo "đau đáu" tình người, đúng là một câu hỏi thú vị chưa tìm ra giải đáp.

Trường hợp Trăng Huyết
Ngọc Minh: Trăng Huyết
Tha hương ngộ cố tri
Trang Nguyễn Thị Minh Ngọc trên Gió_O