TIN VAN HOME PAGE - UNICODE VERSION

Cuối Đường

Đầu năm 1949 tôi bỏ Sài Gòn về Hà Nội. Từ một thành phố yên ổn vui tươi trở lại, tôi rơi xuống một thành phố điêu tàn ngơ ngác. Những ngày đông lạnh lẽo ngắn thêm vì giờ giới nghiêm. Ngay giữa phố đông đúc như Hàng Bông, Hàng Đào vẫn còn nhiều nhà đổ nát tan hoang. Khoảng bẩy giờ tối hết xe điện, người ta nhường phố xá cho lính lê dương say rượu. Thỉnh thoảng về muộn tôi phải đi qua những phố vắng tanh, vội vã lẩn lút trên vỉa hè hay sau hàng cây như một tên ăn trộm. Có khi lính Tây đuổi tôi để được la hét cho đỡ buồn, tôi chạy quanh co hết phố này sang phố khác như chơi dượt bắt với chúng. Một hôm tôi bị rượt nà từ phố Đường Thành chạy về Quan Thánh. Vừa băng qua vuờn hoa Hàng Đậu sang phiá Nhà Thương Khách thì từ một ngách tối một tên sồ ra chụp được tôi.

Văn Chương Nga

Lịch sử, như là nghệ thuật, thì đầy ắp những "thiết kế công trình", nhằm chống lại cái chết.
Védéniapine [một nhân vật trong Bác Sĩ Jivago], nói.

Một sự trùng hợp thú vị: Hai báo Tây, Đọc, Lire, và Tạp Chí Văn, Magazine Littéraire, Tháng Tư, 2005, đều là về văn học Nga. Tờ Đọc, có một bài nói chuyện [entretien] với Alexandre Zinoviev [người sáng tạo ra cụm từ "Con Người Xô Viết", (Homo Sovieticus), xin xem bài phỏng vấn Makine: Làm cho văn chương trở thành điếm đàng là một tội ác chống lại nhân loại]: Di Chúc Của Một Người Lính Gác, thật là tuyệt, thí dụ như những câu trả lời như thế này:
-Người ta cho tôi chọn, giữa Sibérie và Lưu vong. Tôi chọn lưu vong. Và chữ viết.
-Tôi không tin vào viễn ảnh thơ mộng của nhà văn [Je ne crois pas à la vision romantique de l'écrivain].
-Linh hồn Nga không có. Tôi thích nói tới văn hoá Nga [L'âme russe n'existe pas. Je préfère parler de la culture russe].
Tờ Magazine Littéraire: Văn học Nga, từ Pouchkine tới Soljenitsyne.

Có bài Linda Lê, une alchimie amoureuse et littéraire, [một cuộc luyện đan tìnhái và văn học], giới thiệu hai cuốn mới nhất của bà, Conte de l'amour bifrons, Chuyện Tình Hai Mặt, tiểu thuyết, và Mặc cảm Calian, Le Complexe de Caliban, [Calian là nhân vật trong Cơn Bão của Shakespeare], tập tiểu luận, cùng do Christian Bourgois xb.
Un roman et des essais sur la lecture éclairent l'énigme du sens et du pouvoir des mots à laquelle est consacrée toute l'oeuvre de Linda Lê. Pour l'écrivain d'origine vietnamienne, la littérature, à l'instar de la rencontre amoureuse, est "extraction de la folie pour en faire un diamant noir.
[Một cuốn tiểu thuyết và những tiểu luận văn học, chiếu sáng sự huyền nhiệm về ý nghĩa và quyền năng của những chữ, qua đó, tất cả những tác phẩm của Linda Lê tận hiến. Với nhà văn gốc Việt Nam này, văn chương, noi gương cuộc hội ngộ tình ái, là, "sự chắt lọc từ cơn điên để tạo thành viên kim cương huyền".]

Tự Giả Tưởng [Autofiction] Lên Bàn Mổ

Từ "tự giả tưởng" lần đầu tiên được Serge Doubrovsky sử dụng, cho cuốn tiểu thuyết thứ tư của ông, Fils [1977]. Bây giờ người ta hỏi, liệu đây là một thể loại mới của văn học, hay chỉ là một trò bá láp, thoát thai từ thể loại tiểu thuyết tự thuật, roman autobiographique. Hơn thế, liệu có một tí mĩ học, ở cái quỉ đó. Và nếu có, thì là dựa trên những tiêu chuẩn nào?
Bàn tròn văn học trên tờ Văn Học Pháp, số tháng Tư, 2005, xoay quanh đề tài trên. Philippe Gasparini tự hỏi, liệu đây là tận cùng, la fin, của văn học. Vincent Colona nhìn vào góc chết, angle mort, của tự giả tưởng. Còn Serge Doubrovsky, cha đẻ của từ này, cảnh cáo, đừng lẫn lộn giữa tự giả tưởng và tự tưởng tượng, tự phóng mình, autofabulation, như Dante đã tưởng tượng cuộc đi xuống địa ngục của chính ông ta. Theo ông, những tiêu chuẩn, về chân lý, về sự thành thực, sincérité, giả tưởng, đã thay đổi. Vẫn theo ông, tự giả tưởng là một hình dạng đặc biệt của tự thuật, trong cái ấn bản đương thời của nó, dans sa version contemporaine. Đây là định nghĩa mang tính kinh điển của từ này, theo Philippe Lejeune: một chuyện kể, récit, của một con người có thực, về chính sự hiện hữu của mình, trong nhấn mạnh tới cuộc sống cá thể, đặc biệt là về lịch sử về nhân cách của người đó.

"Thực ra mà nói, chỉ có một lời khuyên, mà một người có thể đưa ra cho một người khác, về chuyện đọc sách, đó là đừng nghe theo bất cứ một lời khuyên, một lời mách bảo nào."
Virginia Woolf: Tại sao lại phải đọc sách làm chi cho mệt cái sự đời? [How Should One Read a Book?]. Harold Bloom trích dẫn
"Thông tin thì ê hề, mặc sức mà đọc, mà ngấu, mà nghiến, nhưng minh triết, kiếm ở đâu?"?
Information is endlessly available to us; where shall wisdom be found?
Harold Bloom: How To Read and Why [Đọc như thế nào, và Tại sao]
Thư Bạn Đọc
Trả lời thư bạn đọc
Thưa bạn,
Thư của bạn thật chân tình. Ít thấy ở những diễn đàn khác. Có thể do Tin Văn không phải là một diễn đàn, mà chỉ là một trang nhà, thành thử dễ tạo được không khí thân mật. Không chỉ riêng thư bạn, mà còn của một vài khách viếng thăm khác. Hi, Bác Gấu. Hey, Ông Gấu. Thí dụ vậy.

Invaders
Đồ xâm lăng! Đồ ăn cướp!

Thư gửi Stalin
I'm drained - an emptied cup -
The bottom glows
How can one go back
To a ravaged home?
[Tôi khô kiệt - cái ly cạn -
Đáy sáng rực
Làm sao trở lại
Nấm nhà tan hoang?]
Marina Tsvetaeva
poet

Ngàn Năm Ru Mãi
Những Ngày Ở Sài Gòn
Bài phỏng vấn VVK trên Tuổi Trẻ

Gấu: Nhớ xừ luỷ không?
Nguyễn Ngọc An [CBS's Cameraman]: Ẩn hả? Nhớ chứ. Bữa nào mà chẳng gặp ở Press Center
[Trung Tâm Báo Chí, cạnh rạp Rex, nơi mấy anh nhà binh Mẽo "briefing", thường là vào buổi chiều, đọc thông báo và phân phát bản tin chiến sự cho các nhà báo, phóng viên]
Đồng Nghiệp Thời Chiến

Bạn thời trung học

Phỏng vấn PXA
- Được biết, một trong những Huân chương Chiến công hạng Nhất mà Đảng và Nhà nước tặng thưởng cho ông là vì, năm 1974 ông đã gửi cho cấp trên của mình câu trả lời "Mỹ dứt khoát không đưa quân trở lại miền Nam". Đó là một trường hợp hy hữu của ngành tình báo Việt Nam?
- Cấp trên phân tích, xử lý thông tin giỏi, nhận định giỏi!
[Phỏng vấn PXA]

Cái message như trên, quả thật là hi hữu, trong ngành tình báo VC. Và phải nói, PXA, do phân tích, xử lý thông tin, nhận định giỏi, nên đã "tiên tri" ra cái điều trên, rằng Mẽo sẽ thí cô hồn miền nam Việt Nam cho VC. Nhưng, vì Ẩn cho rằng Bắc Bộ Phủ đã phân tích... giỏi, điều này làm nhớ đến trường hợp điệp viên Liên Xô Richard Sorge, cũng đã từng gửi một bức điện sinh tử như trên, cho Stalin, báo động Nazi sẽ tấn công Liên Xô, bất chấp hoà ước bất tương xâm giữa hai bên, nhưng ông Trùm Đỏ đã không tin.
[Trên, Gấu đã lầm lẫn Serge và Sorge. Tay Serge này, Octavio Paz đã từng nhắc tới, trong Hành Trình]

Cái message của Cao Bồi (1) không chỉ hi hữu, mà còn là... khủng khiếp. Cứ giả sử như ông bạn cũ của Gấu tiên tri ra được những Lò Cải Tạo diễn ra sau đó, liệu ông sẽ ném cái message vào thùng rác của lịch sử, và như thế, ngày 30 tháng Tư sẽ không hề có? Đây đúng là một đề tài thú vị, cho một ông nhà văn tương lai nào muốn viết lại... Mùa Biển Động!
(1): Nickname [biệt hiệu] của Phạm Xuân Ẩn, giữa đám bạn bè chung quanh ly cà phê ở Quán Chùa, và ở một canh xì phé. Phải ra đến hải ngoại, tình cờ nhìn thấy hình Cao Bồi, trong cuốn sách, hình như là của Bùi Tín, Gấu mới biết mình đã hân hạnh được quen biết một nhà tình báo số 1 của thế kỷ 20, con người đích thực đã chấm dứt cuộc chiến Việt Nam, chỉ bằng một bức mật mã: Mẽo thí cô hồn miền nam, vô nhanh lên mà nhận hàng, và đưa Ngụy vào Lò Cải Tạo.

Văn Học Về Phi Nhân
"Giả sử như Cao Bồi biết sẽ xẩy ra Lò Cải Tạo sau đó, liệu ông sẽ quăng bức mật mã của ông vào thùng rác lịch sử?"
"Thai đố" trên, Gấu "mặc khải" từ Soljenitsyne, khi tự hỏi chính mình, "Giả sử như đời tôi khác đi, liệu tôi có trở thành một trong những tên đao phủ không?"
[Et si ma vie avait tourné autrement, ne serais-je pas devenu moi aussi l'un de ces boureaux?].
Gerorges Nivat, trong "Cách Viết Lò Cải Tạo" [L'écriture du Gulag], trong số Văn Học Pháp đặc biệt về văn học Nga, cho rằng, Gulag là một mảng văn học đau đáu ở trong tim, trong hồn tất cả. Đây là văn học về sự phi nhân, nhưng không thể tính từ Lò Cải Tạo Nga, tức Gulag, trở đi, mà phải lần mò tới những cội nguồn của nó. Ở trong Hồi ức từ căn nhà của những người chết, của Dos, viết sau bốn năm tù ở Tobolsk. Nhân vật chính, không phải Dos, nhưng vay mượn Dos rất nhiều. Ở trong đó, có hận thù của những tù nhân đối với một kẻ không giống họ, cái phần đao phủ ở bất cứ một người nào trong tất cả, sự hèn hạ, điếu đóm, thoả mãn mọi tàn ác, cho dù bất thần, cho dù vô cớ của cai tù. Tolstoi, với Tái Sinh [Résurrection]. Tchekhov, với Đảo tù Sakhaline. Nhưng vẫn theo tác giả bài viết, thời của Dos, cái hung bạo tàn nhẫn vẫn giống như thời của một đứa bé con: Người ta tống tù nhân vào tù, và đây là một ngày hội đối với họ. Nhưng với chúng tôi, Soljenitsyne viết, là một nhục hình.