Breakfast @ Tim Hortons'

---

Trong căn phòng rưỡi.
Joseph Brodsky

Toàn bản văn

Và đúng như vậy. Cái xứ sở vốn được coi là cái nôi của cách mạng vô sản đó, đã xuất cảng hệ thống phi nhân của nó đi khắp năm châu bốn bể, ngày ngày một tăng, in ever-increasing volume. Tuy nhiên, có thể bạn vẫn rút ra được, một chút thoải mái nào đó,  nếu không muốn nói, nhất thiết phải là hy vọng, từ sự kiện, nếu không phải muốn nói, tiếng cười sau cùng, nếu như vậy, thì lời nói cuối chắc chắn thuộc về mã truyền giống, theo cái kiểu như trên tôi đã nói, một giọt máu đào hơn ao nước lã, con vua thì lại làm vua, con thầy chùa thì chỉ có quét lá đa, hay, con chúng ông là con chúng ông, con chúng mày thì lẽ tất nhiên, vẫn là con chúng mày, chứ không lẽ con hàng xóm?

Bởi vì, thằng con trai này, [là nhà thơ Nobel, Joseph Brodsky], rất biết ơn bố mẹ của nó, không chỉ ở việc, cho nó một đời sống, mà còn là, đã không thất bại, trong việc nuôi dưỡng nó trở thành một con người, chứ không phải một tên nô lệ. Họ đã cố gắng làm được những gì tốt nhất, như là họ có thể làm được, để, không chỉ cứu thằng con, chống lại thực tại xã hội khốn kiếp mà nó được đẻ ra từ đó, mà còn cố làm sao cho thằng con đừng biến thành một tên tà lọt, điếu đóm, một tên thưa dạ bảo vâng, vâng ạ, của nhà nước, một thằng đảng viên trung thành. Rằng, họ đã không thành công, rằng, họ đã phải nhắm mắt trả giá cho việc làm kể trên, không bởi thằng con đã không được như ý của họ, mà là bởi cái bàn tay khốn nạn vô danh của nhà nước, điều đó chứng tỏ, không phải họ lỏng lẻo, lơ là [trong việc dạy dỗ thằng con], nhưng chính là nhờ dòng dõi của họ, cái dòng dõi đó, cái thứ máu huyết đó, đã chung đúc lại, và tạo ra một cơ thể mà hệ thống khốn kiếp kia không làm sao đánh bật ra được, cho dù là nó rất ư là xa lạ, rất ư là ngoại lai, đối với hệ thống đó. Hãy nghĩ tới điều đó, còn mong gì tốt đẹp hơn thế nữa, hãy nghĩ tới cái sức mạnh được hoà hợp lại, của họ, để chịu đựng, và sống còn?

Nếu điều này nghe ra có vẻ lớn lối, thì kệ cha nó, mặc mẹ nó! Sự kết hợp của hai dòng máu đó thật đáng để phách lối, tại sao không? Chẳng phải là, nó tỏ ra đề kháng, đếch coi nhà nước đó là cái con củ xê gì [state-resistant]? Không giản dị chỉ là nhà nước, mà còn là Nhà Nước Xã Hội Chủ Nghĩa Đầu Tiên Của Loài Người, như nó vẫn tự huênh hoang khoác lác, tự biên nhận về chính nó như vậy: một nhà nước đặc biệt là rất ư thành thạo trong việc ghép tạo, lai giống [gene-splicing]. Đó là lý do giải thích tại sao tay của nó lúc nào cũng ngập ngụa máu, do ngày đêm giết người, do những kinh nghiệm, do sự thành thạo của nó, trong việc cô lập, làm tê liệt những tế bào chuyên lo về ý chí, quyền năng của một con người.

Đưa mắt nhìn ban nhạc, tôi thấy mình đang hỏi ông via, trong hai trại tù, theo bố, cái nào khốn kiếp hơn cái nào: trại tù của người Đức, hay là của chúng ta?
“Về phần bố,” ông trả lời, “Thà rằng bố ra tro liền tù tì, trong một cái lò thiêu người, còn hơn là cứ thế ngắc ngoải, chết không chết, mà sống cũng chẳng xong, cứ kéo dài một cái chết chậm, và trong khi chết chậm như thế, khám phá ra ý nghĩa của tiến trình mười năm trồng cây, trăm năm trồng người.”