TIN VAN HOME PAGE - UNICODE VERSION

Nhà Văn Nguyễn Sỹ Tế Từ Trần, Thọ 83 Tuổi
QUẬN CAM, California (VB) -- Nhà văn Nguyễn Sỹ Tế đã ra đi tại Quận Cam, hưởng thọ 83 tuổi. [Việt Báo online]

'I didn't know who Mandela was'
Rachel Zadok's Whitbread-nominated novel wrestles with the iniquities of apartheid. But, she tells Aida Edemariam, without Richard and Judy it may never have been published
Friday November 18, 2005
The Guardian
Tôi không biết Mandela là ai, Rachel Zadok, lớn lên tại Nam Phi, cho biết. Tác phẩm của cô cũng là về nạn phân biệt chủng tộc tại xứ sở này. Như tất cả những đứa bé da trắng, cô cũng có một nanny, một bà mẹ thứ nhì, người da đen. Khi gia đình dọn đi nơi khác, bà mẹ đen này, lẽ dĩ nhiên là bị bỏ lại. Và cô quyết định, sẽ xây dựng riêng cho cô một nanny, vuợt ra khỏi luật đời đó, with her mother's new helper, Margaret, she made sure that she built her own, separate relationship. Và cuộc chiến đấu này đưa đến kết quả, tác phẩm đầu tay, tiểu thuyết Gem Squash Tokoloshe, tuần này lọt vô chung kết giải Whitbread First Book Award. Cuốn sách đã được Macmillan nhận in, và đưa trước £20,000. "Tôi để nó đấy, và vẫn đi làm bồi bàn như thường, cố trang trải mọi nhu cầu, như thể đó không phải là tiền thật. Kỳ thật!"

When the Macmillan publicist called with the news,
Zadok says, "I just didn't believe her". Photo: Macmillan.
[Khi nhà xb gọi điện thoại báo tin, tôi không tin."

Gió từ thời khuất mặt
[toàn truyện]
Lê Minh Hà
Cánh Đồng Bất Tận
[toàn truyện]
Nguyễn Ngọc Tư

Đọc NNT
Coi Nguyễn Ngọc Tư là đặc sản miền nam, là chỉ nói được một... nửa sự thực về nhà văn này. Mà một nửa sự thực thì còn khốn nạn hơn cả một lời dối trá.

Có lẽ phải muợn một câu của Coetzee viết về Faulkner, áp dụng cho NNT: the epic, told and retold endlessly, of the South, a story of cruelty and injustice and hope and disappointment and victimization and resistance.
[Một sử thi, kể đi kể lại không bao giờ hết, về Miền Nam, một câu chuyện về độc ác, về bất công, về hy vọng, về thất vọng, về nông nỗi hoá thành nạn nhân, về đề kháng].

Và, có thể mượn ngay câu của Faulkner nói về ông, để nói về NNT:
"Bây giờ, lần đầu tôi nhận ra," Faulkner viết thư cho một bà bạn, khi nhìn ngoái lại, từ lợi điểm, là khoảng giữa những năm năm mươi của ông, "tôi có một của báu thật là lạ: vô học trong bất kỳ ý nghĩa chính qui nào, chẳng có bạn hay chữ, nói chi bạn giỏi văn, thế mà lại làm được những điều tôi đã làm. Tôi không biết nó từ đâu tới. Tôi không biết tại sao Ông Trời, hay các thần linh, hay chẳng rõ vị nào, chọn tôi làm con thuyền."
Chúng ta thấy, "tiền thân" của NNT, không phải một ông SN, 30 Tháng Tư lộ nguyên hình VC, mà là một Đồ Chiểu, với lời tự trào hiển hách về mình:
Chở bao nhiêu đạo, thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian, bút chẳng tà.

Cánh Đồng Bất Tận
Thơ NLV
Gửi NNT

Liệu Xịa vô nhà tù tra tấn đến chết tù, rồi... huề cả làng?
Có hai tờ bàn về vụ huề cả làng này.
Người Nữu Ước, với bài của Jane Mayer: Can CIA get away with the killling?

Manadel al-Jamadi, chết tại nhà từ Abu Ghraib, tháng Một, 2003.
[Hình Người Nữu Ước, 14 Tháng Một, 2005].
Đây là một món quà cho quân nổi dậy ở Iraq. [Người Kinh Tế, số 12-18 Tháng Một, 2005: America's torture tangle]

Điện ảnh và văn học

Hãy cho anh khóc bằng mắt em
Những cuộc tình duyên Budapest
Anh một trái tim em một trái tim
Chúng kéo đầy đường chiến xa đại bác
[Hình TLS, bài viết về Koestler]

Trong Đất Trời Nhau
Bài nhớ thi sĩ

Nhị
Ông là một thi sĩ, tuy tự trào, bỡn cợt, nhưng "cũng đành" (résigné), với thời gian, số mệnh, lẽ tử sinh, nhất là với bệnh tật, và cùng với nó, nỗi cô đơn. Thơ ngày một lạnh thêm. Mai Thảo, trước khi để cho người ta nhìn thấy ông, như ông là (một nhà thơ), nghĩa là một vị khách nhẫn nhục, và hóm hỉnh, của Địa Ngục; đã chịu đựng rủi ro, làm một nhà văn thời thượng, vô sắc, một cách thật đặc biệt. Đọc (ông, thấy) nhàm chán, hàm hồ, những chi tiết vô hại (vô tác dụng) làm phiền chúng ta. Sau vài trang, người ta nhận ra, sự hời hợt, cẩu thả, là cố ý, cốt cho đầy cuốn sách. (Mô phỏng Borges, khi ông viết về Henry James: "James, avant de laisser voir ce qu'il est, c'est à dire un hôte résigné et ironique de l'Enfer, court le risque de passer pour un romancier mondain...", Jean- Yves Pouilloux trích dẫn, trong Borges, Fictions.)
Ai cũng biết, điều này: Trước 1975, hầu hết truyện của Mai Thảo, là tiểu thuyết đăng báo.
Go on, run away, but you'd be far safer if you stayed at home.
(John Fowles trích dẫn Martial, nguyên văn: I, fugi, sed poteras tutior esse domi.)

Trong Tựa đề cho những bài thơ, Foreword to the Poems, John Fowles cho rằng cơn khủng hoảng của tiểu thuyết hiện đại, là do bản chất của nó, vốn bà con với sự dối trá. Đây là một trò chơi, một thủ thuật; nhà văn chơi trò hú tim với người đọc. Chấp nhận bịa đặt, chấp nhận những con người chẳng hề hiện hữu, những sự kiện chẳng hề xẩy ra, những tiểu thuyết gia muốn, hoặc (một chuyện) có vẻ thực, hoặc (sau cùng) sáng tỏ. Thi ca, là con đường ngược lại, hình thức bề ngoài của nó có thể chỉ là trò thủ thuật, rất ư không thực, nhưng nội dung lại cho chúng ta biết nhiều, về người viết, hơn là đối với nghệ thuật giả tưởng (tiểu thuyết). Một bài thơ đang nói: bạn là ai, bạn đang cảm nhận điều gì; tiểu thuyết đang nói: những nhân vật bịa đặt có thể là những ai, họ có thể cảm nhận điều gì. Sự khác biệt, nói rõ hơn, là như thế này: thật khó mà đưa cái tôi thực vào trong tiểu thuyết, thật khó mà lấy nó ra khỏi một bài thơ. Go on, run away... Cho dù chạy đi đâu, dù cựa quậy cỡ nào, ở nhà vẫn an toàn hơn.

Để Viết Cho Sướng Tay!
Đọc đoạn hai người làm quen nhau, thân thiết nhau ngay từ buổi gặp gỡ ấy, thật khó mà tưởng tượng sau này, khi Mai Thảo ra hải ngoại, viết Chân Dung một số nhà văn, lại có đoạn nói về lần gặp gỡ Thanh Tâm Tuyền tại nhà in hồi làm báo của Vũ Ngọc Các, và ông lầm nhà thơ bạn mình, với một anh thợ sắp chữ!
Hai Lúa thành thực nghĩ rằng, khi MT viết như vậy, ông không hề tin rằng sẽ có ngày bạn mình ra khỏi nhà tù, ra được hải ngoại và viết những lời tưởng niệm, khi MT nằm xuống.
Cũng như những dòng của VP trong Văn Học Miền Nam, về nhóm ST.
Người ta thường cho rằng, bộ sách khổng lồ của VP là để cứu tử văn học miền nam, khi nó bị VC bức tử.
Hai Lúa nghĩ ngược lại.
Đây là cú "cho anh phát súng tim anh... nát" '[capstan], tức phát súng ân huệ, "coup de grâce", sau đòn tù cải tạo của VC.