Sixty years on, we are still trying to understand the Holocaust. Studies of Auschwitz from Laurence Rees and Sybille Steinbacher provide a valuable record, says Ian Thomson Saturday January 29, 2005 The Guardian
Auschwitz: The Nazis and the Final Solution
by Laurence Rees
320pp, BBC, £20
Auschwitz: A History
by Sybille Steinbacher, translated by Shaun Whiteside
168pp, Penguin, £6.99
Auschwitz was not a single camp; 39 satellite camps formed a malignant universe. The main camp at Auschwitz I was the administrative centre; Auschwitz II was the extermination centre; Auschwitz III was a hybrid death-and-work camp. Numerous German companies exploited the presence of Jews at Auschwitz. Among them were Bayer, Agfa, BASF and Pelikan (which provided the ink to tattoo prisoners). So the camp operated as an industrial, as well as an extermination centre, whose factories used unpaid slave labour. Incredibly, the synthetic-rubber factory which Jewish prisoners built at Auschwitz III is still in operation
Sáu mươi năm sau, con người vẫn tìm cách hiểu Auschwitz, ghê rợn của ghê rợn. Auschwitz không phải trần một trại, mà cả một vũ trụ, với 39 trại vệ tinh. Aus 1, hành chính, 2, trung tâm làm thịt, 3, làm tới chết. Nhiều công ty Đức khai thác. Bayer, Agfa... và Pelikan [cung cấp mực xâm số tù]. Như thế, lò làm thịt người này còn là một trung tâm kỹ nghệ với những kho xường sử dụng công nhân viên trả tiền bằng chính cái chết của họ. Thú nhất là, xưởng cao su, do tù dựng lên, bây giờ vưỡn hoạt động. Hiện có cả một tiệm cà phê ở nghĩa địa của nhân loại này.
Gấu cứ nghĩ đến nghĩa địa voi, cái giống vật rất ư là thông minh...
Khi tôi tới Auschwitz lần đầu
đất trắng mầu xương người bị thiêu... Giờ đây đất đã trở lại mầu nâu bình thường... Thiên nhiên muốn con người quên, nhưng con người muốn hiểu rõ mọi chuyện đã xẩy ra ở đây, và gắn chặt mãi nó vào trong hồi ức của cái giống người.

NGUYỄN LƯƠNG VỴ

Cầm dương xanh đón người về

Có gặp anh, một đôi lần, ở Sài Gòn, thập niên 80, tại nhà Joseph Huỳnh Văn.
Tháng Hai này là giỗ thứ mười, tôi cũng có mối tri tình với anh ấy trên ba muơi năm. Gửi anh bài thơ viết riêng cho J. HV

Chữ người tử tù.
Bài viết đã lâu, mới tân trang

Hi, Bác Gấu,
Xin lỗi Bác vì đã có một vài lời không được nhã nhặn. Chúng cháu cũng chỉ muốn đùa vui thôi. Chúng cháu là một nhóm sinh viên… đọc bài của Bác thích lắm Bác ạ. Bạn cháu, bố nó là sĩ quan VNCH còn bố cháu là “Bộ đội”, nên có những ý nghĩ khác nhau về Bác. Sorry.
Gấu phúc đáp.
Hi, Cám ơn các bạn, và xin cho gửi lời chúc tốt lành nhất tới gia đình, nhân đây, nhân dịp năm hết Tết đến, và Xuân về. NQT

Mario Vargas Llosa
Hậu hiện đại và tính bông phèng.
Trong tuyển tập tiểu luận tuyệt vời có tính tranh luận nhan đề “Nhìn xuống Vực thẳm” (1994) (1), sử gia Gertrude Himmelfard tấn công văn hóa hậu hiện đại, đặc biệt là cơ cấu luận của Michel Foucault và giải cấu trúc của Jacques Derrida và của Paul de Man, những luồng tư tưởng có vẻ như tào lao, bông phèng, và giả tạo [artificial] đối với bà, khi so sánh với những truyền phái truyền thống về phê bình văn học hay nghiên cứu lịch sử.
Cuốn sách của bà cũng là để tưởng niệm Lionel Trilling, tác giả cuốn “Liberal Imagination”…

 (1) Gấu lại nhớ đến câu văn tiên tri của Mai Thảo: Phượng nhìn xuống vực thẳm. Hà Nội ở dưới đó.
Hay câu của Nietzsche: Nếu mi nhìn quá lâu vực thẳm, vực thẳm cũng sẽ nhìn lại mi. Bản tiếng Tây: Si tu plonges longtemps ton regard dans l’abime, l’abime te regarde aussi.

Viết mướn ở Bưu Điện Sài Gòn
Ngay phía bên trên đồn CA, là văn phòng Gấu ngày nào. Những lúc buồn buồn ngó, hoặc thò tay ra ngoài, ngắt một đám lá me, vò vò, còn tay kia thì bận với điếu thuốc…

Thư Nhà: Trong Căn Phòng Rưỡi
(Chỉ có những người đã không trở về từ những trại tù, chỉ có họ, mới có thể vỗ ngực tự hào, rằng, ta đã ỉa vào mặt chế độ; còn những người từ đó trở về, thì cũng cứt đái như nhau, như cả lũ chúng mình mà thôi). Tuy nhiên đừng nghĩ là tôi giở trò đểu giả, xi níc ở đây. Đó chỉ là một cách, làm sao cho lưng của mình đừng có cụp xuống, trong những trường hợp chẳng còn một chút danh dự, chẳng có một chút gì đáng tự hào, nghĩa là cố làm sao mở mắt ra. Đó là lý do, nước mắt hả, đi chỗ khác chơi!

-Nước mắt cũng có hạn. Nơi này đổ ra nhiều thì nơi khác dè xẻn lại.
-Bạn muốn nói, đừng lạm dụng cảm xúc?
-Người ta chỉ đọc khi xúc động. Nhưng chớ bao giờ lạm dụng cảm xúc của độc giả cũng như của chính mình.
Bụi

Thư gửi bạn ta
Phần... nhớ, thì để riêng ra rồi. Nếu Trời cho còn có ngày gặp lại, đòi cả lời lẫn lãi!

Thư tín

Trên trang văn học Thời Văn, có hình Thảo Trường, nhưng không phải Thảo Trường. Đề nghị coi lại giùm.
Tks. Tin Văn
[To TT: May quá, không có tên, không có hình Gấu]