Tạp chí có tiếng Foreign Policy - Chính sách Ngoại giao - đã đưa Việt Nam vào danh sách "các đồng minh đáng xấu hổ nhất" của Hoa Kỳ nhân các diễn biến ở Ai Cập nơi Tổng thống Hosni Mubarak là người được Hoa Kỳ hậu thuẫn.

THÊM MỘT NHÀNH MAI RỤNG

Thế là Nguyễn Tôn Nhan đã mất. Một tai nạn giao thông tối 28 Tết (31.1.2011) đã cướp đi một người bạn, người anh lớn. Vẫn biết đoạn đời sau này của anh là phần lãi (anh phải mổ não cách nay hơn 20 năm, trong một thời điểm mà nền y tế Việt Nam còn kém cỏi, trang bị lạc hậu, và người bác sĩ mổ cho anh dự liệu rằng anh chỉ sống thêm được vài năm nữa thôi. Thế mà anh sống thêm được hơn 20 năm, và thấy được người bác sĩ ấy qua đời trước mình. Trong khoảng thời gian đó, anh đã biên soạn, dịch thuật, nhiều công trình quan trọng về Hán học, mà nếu xếp lại, chắc đã cao hơn cả thân người anh), nhưng nghe tin anh mất, vẫn thấy xót.

Tính tình anh hí lộng, coi nhẹ mọi chuyện đời, từ tên tuổi, tiền bạc, khen chê thị phi, cho đến cả sức khoẻ của mình (cách nay ít lâu, hai anh Cung Tích Biền và Nguyễn Lương Vỵ phải ép buộc mới đưa anh đi khám bệnh được). Nếu có điều gì trên đời này khiến anh quan tâm, thì chắc đó là thơ, như nhiều lần anh vẫn nói.

Tôi được may mắn thường xuyên gặp gỡ anh, cùng với Bùi Nghi Trang, Cung Tích Biền, và Nguyễn Đạt. Tôi thường nửa đùa nửa thật nói với các anh rằng, các anh phải giữ gìn sức khoẻ vì các anh thuộc một chủng loài đã vào Sách Đỏ, có nguy cơ tuyệt chủng. Chủng đó có tên gọi là “Người viết trước bảy lăm.”

Vẫn biết điều đó là không thể ngăn được. Vẫn biết chuyện tuyệt chủng là tất yếu. Mà không ngăn được xót xa.

Bài thơ dưới đây tôi nhận được từ anh Nhan trong những ngày tôi và Bùi Nghi Trang làm tuyển tập Văn Tuyển, nhưng lại không in được. Sau này hỏi lại anh rằng anh đã cho in bài này ở đâu chưa. Anh bảo chưa, mà cũng chẳng nhớ hết bài ấy nữa. Bây giờ, mời mọi người cùng đọc, để nhớ một người anh, người bạn, đã dành cả đời cho thơ ca và chữ nghĩa.

Thơ NGUYỄN TÔN NHAN

Không còn mùi gì để ngửi

Đời chẳng cho ta chút gì cả
Một mảnh không gian thở ngợp người
Gió tạt hôm kia môi phai má
Nắng ngườm bữa nọ má hoàn môi
Từ chốn không quen mà chẳng lạ
Ta đi về tới dứt luân hồi

Em bồng ngây dại ra hong tóc
Sớm bay tạt hết khô mồ hôi
Lồng lộng trời cao sa xuống thấp
Không cho ngửi chút ngái trong người
Thì ra ta vẫn thèm ghê gớm
Xin cho ngửi đến chết mùi đời

Hỡi ơi mộng ngắn như gang tấc
Đo chẳng vừa nào nắng cứ phai
Mưa cứ tạt cho bay nửa giấc
Ta chẳng còn biết nhớ mong ai 

Một mảnh không gian nho nhỏ thở
Ngày sau thoi thóp thoáng hương nhài
Hay là hương của em xưa cũ
Vỡ nửa dưới thềm hơi hướng rơi. 

1995

NDT:
Da nhan tin cho NDB hay roi, ngay..  thang 2 nay hinh nhu han di VN.
NDT di VN vao ngay..  thang 2 toi, da mua air ticket.

Nhân vụ NTN ra đi, nhớ bạn hiền Cali, Gấu tính ngày mai ra phi trường, vẫy 1 cái máy bay, nhưng Toronto đang chờ trận bão tuyết đầu mùa, bèn thôi.

Tình hình bão rất căng!
Chán thế đấy
*
OK. Vay thoi. CHUC MUNG NAM MOI Again.
NDT.

From: Sent: Tue, February 1, 2011 4:19:17 PM
Subject: Re:

Ben nay dang bi bao tuyet. Phi truong dong cua
Hang ban giay may bay quen, nghi Tet
Thoi de anh di VN ve roi tinh
NQT 

Crimson wrote:
"vừa chúc mừng SN anh đã chạy vào chúc mừng năm mới. Chỉ mong anh được khỏe và vui, cũng như chuyện nhà luôn yên ổn. Hug." 

Chúc CM năm nay lấy chồng nhe!
Take care
NQT

 Lan man với Vương Trí Nhàn

Sự thực, chẳng có một ông Mai Thảo / Nguyễn Đăng Quý nào được CIA tuyển dụng. chọn trước. “Cài, cấy.” Sự thực, cũng chẳng có một ông Duy Thanh nào vì tế nhị phải “chối từ” thân thế.

Sự thực, đôi khi đơn giản tới mức độ gây “buồn lòng” cho những người thích thêu dệt, với óc trinh thám, tiểu thuyết.

Sự thực chỉ là: Nếu không có người mẫu Trúc Liên, không có “Thiếu nữ từ tranh bước ra” thì, chưa chắc đã có Graham Tuckers. Mà, không Graham Tuckers, phải hiểu, đồng nghĩa với việc không có Sáng Tạo!

DTL.com

GNV cũng không tin là, Mai Thảo, khi nhận tiền của me -xừ Tuckers, biết, tiền của Xịa!

Bởi vì ngay Koestler, khi nhận tiền của Mẽo dựng lên cái gọi là Hội nghị vì Tự do văn hóa, cũng không biết, đó là tiền của Xịa, như trong cuốn tiểu sử K, của Michael Scammell, cho biết.
K nghĩ tiền của Bộ Ngoại Giao hay [Chương Trình] Marshall Fund. Và theo ông, không đủ chi xài, vì vậy, ông kêu gọi những nhà văn góp vốn thêm!

Làm gì có chuyện MT là nhân viên của Xịa, chuyện "cài cấy", và, sự thực cũng đâu có đơn giản như DTL ngây thơ viết.
Sự thực, là, tiền của Mẽo, và Mẽo ở đây, là Xịa!

DTL vs GNV

Yann Martel met fin à sa correspondance avec Stephen Harper

Yann Martel chấm dứt cái vụ gửi sách cho Stephen Harper thủ tướng Canada.

Ngưng ở con số 100, vì đây là 1 con số đẹp, và tôi còn việc khác để làm, như YM cho biết. Vả chăng, ngài thủ tướng chưa hề trả lời v/v gửi sách. Nhân viên của ông, tất nhiên, có viết thư cám ơn, đã nhận, tất cả là 7 lần.
Trên TV có giới thiệu vài cuốn trong số những cuốn nhà văn gửi thủ trướng của ông, đề nghị đọc. Trong đó, có cuốn GNV này rất mê, từ hồi mới đọc sách, Sa Mạc Tác Ta, nếu GNV này nhớ không lầm. Hay Buồn ơi chào mi, của Sagan, Hóa Thân của Kafka, Giả Tưởng của Borges [chê]…

BOOK 49:
THE OLD MAN AND THE SEA
BY ERNEST HEMINGWAY

February 16, 2009
To Stephen Harper,
Prime Minister of Canada,
From a Canadian writer,
With best wishes,
Yann Martel 

Dear Mr. Harper,

The famous Ernest Hemingway. The Old Man and the Sea is one of those works of literature that most everyone has heard of, even those who haven't read it. Despite its brevity 127 pages in the well-spaced edition I am sending you it's had a lasting effect on English literature, as has Hemingway's work in general. I'd say that his short stories, gathered in the collections In Our Time, Men without Women and Winner Take Nothing, among others, are his greatest achievement and above all, the story "Big Two-Hearted River" but his novels The Sun Also Rises, A Farewell to Arms and For Whom the Bell Tolls are more widely read.
    The greatness of Hemingway lies not so much in what he said as how he said it. He took the English language and wrote it in a way that no one had written it before. If you compare Hemingway, who was born in 1899, and Henry James, who died in 1916, that overlap of seventeen years seems astonishing, so contrasting are their styles. With James, truth, verisimilitude, realism, whatever you want to call it, is achieved by a baroque abundance of language. Hemingway's style is the exact opposite. He stripped the language of ornamentation, prescribing adjectives and adverbs to his prose the way a careful doctor would prescribe pills to a hypochondriac. The result was prose of revolutionary terseness, with a cadence, vigor and elemental simplicity that bring to mind a much older text: the Bible.
    That combination is not fortuitous. Hemingway was well versed in biblical language and imagery and The Old Man and the Sea can be read as a Christian allegory, though I wouldn't call it a religious work, certainly not in the way the book I sent you two weeks ago, Gilead, is. Rather, Hemingway uses Christ's passage on Earth in a secular way to explore the meaning of human suffering. "Grace under pressure" was the formulation Hemingway offered when he was asked what he meant by "guts" in describing the grit shown by many of his characters. Another way of putting that would be the achieving of victory through defeat, which matches more deeply, I think, the Christ-like odyssey of Santiago, the old man of the title. For concerning Christ, that was the Apostle Paul's momentous insight (some would call it God's gift): the possibility of triumph, of salvation, in the very midst of ruination. It's a message, a belief that transforms the human experience entirely. Career failures, family disasters, accidents, disease, old age-these human experiences that might otherwise be tragically final instead become threshold events.
    As I was thinking about Santiago and his epic encounter with the great marlin, I wondered whether there was any political dimension to his story. I came to the conclusion that there isn't. In politics, victory comes through victory and defeat only brings defeat. The message of Hemingway's poor Cuban fisherman is purely personal, addressing the individual in each one of us and not the roles we might take on. Despite its vast exterior setting, The Old Man and the Sea is an intimate work of the soul. And so I wish upon you what I wish upon all of us: that our return from the high seas be as dignified as Santiago's.
Yours truly, Yann Martel

ERNEST HEMINGWAY (I899-1961) was an American journalist, novelist and short story writer. He is internationally acclaimed for his works The Sun Also Rises, A Farewell to Arms, For Whom the Bell Toll and his Pulitzer Prize-winning novella, The Old Man and the Sea.
Hemingway's writing style is characteristically straightforward and understated, featuring tightly constructed prose. He drove an ambulance in World War I, and was a key figure in the circle of expatriate-artists and writers in Paris in the 1920s known as the "Lost Generation.” Hemingway won the Nobel Prize in Literature in 1954.
NKTV

Thật tình cờ, Gấu đọc bài viết của Thầy Cuốc, cùng lúc, đọc Yann Martel, tác giả ‘Life of Pi’, và bài viết của ông về ‘Ngư Ông Và Biển Cả’, và bèn nhớ đến câu phán để đời của Bố Già Hemingway: Con người có thể bị hủy diệt, [như một Miền Nam đã từng bị huỷ diệt], nhưng không thể bị gục ngã [defeated, bị đánh bại, thất trận…], và cũng không thể bị… ô nhục, tất nhiên!

Vì ô nhục còn khốn nạn hơn cả gục ngã!

Martel gọi cái sự không thể bị gục ngã này, là ân sủng dưới sức ép, ‘grace under pressure’, và vì cái từ ân sủng này, có thể, mà ông viết, cách viết của Hemingway đưa chúng ta tới cội nguồn của nó, là.. Thánh Kinh!

Bài viết, đúng ra là cái thư gửi Ngài Thủ Tướng Candada, đề nghị Ngài nên đọc một số tác phẩm, trong có Ngư Ông, ngắn, post ra đây, và nhân đó, lèm bèm tiếp, lèm bèm mãi...

The Old Man and the Sea is an intimate work of the soul. And so I wish upon you what I wish upon all of us: that our return from the high seas be as dignified as Santiago's.
Yours truly,
Yann Martel

Đây là câu chúc tuyệt vời nhất của tác giả Life of Pi, gửi tới chúng ta, những đấng Mít hải ngoại, đang 'vô tri', muốn bò về xin VC tí 'tri tri':
Ngư Ông và Biển Cả của Hemingway là một tác phẩm thầm kín của tâm hồn. Và như vậy tôi cầu chúc thủ trưởng điều mà tôi cầu chúc tất cả chúng ta: rằng cái chuyện trở về từ biển cao kia thì cũng bảnh tỏng như là của Santiago: mang được cái bộ xương của kẻ thù về cùng với mình!

*

Khi Gấu về VN năm 2001, thì cầu Việt Trì đang trong giai đoạn thi công, under construction, như trên. Đây là cái bãi sông ngày nào ông cụ Gấu bị đấng học trò làm thịt. Bà cụ Gấu, sau này, có lần nhìn thấy anh học trò làm thịt chồng, chỉ cho Gấu, và nói, tao nhận ra nó, vì cái quần dạ mà nó đang mặc là của bố mày, có 1 lỗ thủng, do chuột cắn, tao vá lại, nhờ vậy mà nhận ra.
Thú thực, lúc đó, Gấu chẳng thấy thù oán, có thể là do quá bất ngờ.
Lạ, là sao còn nhớ mãi kỷ niệm này?
Về lại Bắc, bà chị ruột cũng nhớ, nhưng những chi tiết thì lại khác hẳn.

Hoàng Ngọc Hiến
[NQT chụp tại nhà riêng của ông,
tại Hà Nội,  Tháng Sáu, 2001].

Câu này được ‘gợi hứng’ từ 1 câu chuyện tiếu lâm, "còn cái ô là của chú đấy nhé", do HHT kể, trên báo Ngôn Luận, chắc thế, GNV không đọc, nhưng lại nghe một em kể cho nghe, lần đến nhà em trồng cây si, ở ngay phòng khách, dòng dã cả một thời đi học, cùng với cả đám Thất Hiền.
Hai chị em, nghe nói đã từng học CVA, thế mới lạ, quen biết nhạc sĩ CT, rất nổi danh tài sắc. GNV mê cô em, nhưng dưới mắt em, thì Gấu quá cù lần, thành ra cũng chỉ yêu theo cái kiểu "chiêm ngưỡng và kính trọng."!
Cả đám mê hai em, tối nào rảnh là cũng kéo đến nhà. Em nào nhảy đầm cũng giỏi, và rất mê, Gấu nhà văn đành phải nhờ bạn C. đứng đầu Thất Hiền, về cái môn này, dạy cho vài đường, tango thì 4 bước nhé, hay là valse chậm, nhưng Gấu mê nhất là điệu boléro, điệu này thì chẳng học cũng biết, hình như còn có tên là ‘bà già đi chợ’, hay ‘bà già đạp xế đạp’!

Câu chuyện tiếu lâm, "còn cái ô là của chú đấy nhé", hình như Gấu cũng đã từng lèm bèm rồi, nhưng nhân cái vụ BBC chôm hình của TV bèn lôi ra kể lại, cũng là 1 cách cảnh báo mấy đấng Bắc Kít làm cho Đài này, chớ có nghĩ là ăn cướp được Miền Nam, thì cái gì cũng được phép ăn cướp.
Gấu vì quá nhớ Đất Bắc mà mò về, có thể mất mạng với VC, nhờ vậy mà có được tấm hình kỷ niệm với nhà văn hóa số 1 Bắc Kít, ‘cái nước mình nó vốn vậy’, vậy mà mấy anh bồi Hồng Mao cứ làm như đồ chùa, đâu có được!
Trên TV đã ghi rõ: Bản quyền Tin Văn, nhưng tha hồ xài, nếu dùng cho cá nhân, for personal use. BBC ban tiếng Việt, tốt nhất, nên rút tấm hình xuống, như thủ tướng VC ra lệnh dẹp [?] mấy cái bài “bốc thuý” ông, dịch từ báo chí quốc tế, mà anh cớm chính trị khui ra.

Nếu không, thì GNV đành… chịu thua, cái sự lì lợm của… Bắc Kít!
Hà, hà! 

Gấu đã từng ngồi với mấy ông quân cảnh, và những ông này đã thách đố nhau, bằng mọi cách phải tóm cho được cái thằng trốn lính đó!
Và người cứu TCS là LKC, người chở TCS đi rong chơi, qua mặt đám QC là Đại Tá [?], ký giả, nhà văn, nhà tâm lý chiến Văn Quang, hình như ông có viết về cái vụ này?
Chính cái nỗi sợ chết đó, mà ông không thể nào trốn chạy, dù muốn, hoặc không, làm cho ông nhận ra cái vô thường, như một nhân vật của Malraux đã từng được mở mắt ra: Làm đếch gì có cái chết, la mort, mà chỉ có tao đang chết.
Nếu ông bố không bị tai nạn, mất, thì có thể ông cũng theo cái đám tinh anh Miền Nam chạy một mạch mất tiêu rồi. Đó là rủi hay may cho ông, chưa biết, nhưng rõ ràng là, vì không thể chạy trốn, ông đành ở lại, và trốn lính, và phát giác ra, âm nhạc, và còn phát giác ra, theo tôi, cái điều mà nhà thơ Nga phát giác, khi viết:
Blessed is he who visited this world
In its fatal moments
Akhmatova: Third Elegy [1945]
Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi,
Vào đúng lúc thê thảm như thế này.

---

KAFKA IN PRAGUE, Summer 1996
by Peter Haigh

Zlata ulicka, Golden Lane, in the Hradcany Castle high above Prague. As good a place as any to start a search for Kafka, who lived here in the winter of 1916, lodging with his sister and writing short stories. It's an apparent blind alley, hidden among the castle complex, and jammed with tourists. Amid a babel of comprehended languages, each person videos, photographs and records the others; the international leisure-time action of mutual surveillance. Surely Kafka is here. A few people stop at the doorway of number 22, its windows full of books and trinkets, no longer a dwelling, now merely a premises like all the houses in the row. They stand their ground, a little tribute, against the flowing, jostling crowd around them. But Kafka rubs shoulders with strange company in this row of miniature dwellings. There are alchemists and charlatans, Imperial bodyguards and those goldsmiths who gave their name to these dolly-houses in dolly mixture colors. Such a little man, Kafka is elbowed into the corner of doorway 22 by this loud, flamboyant crowd. He has left one trace here, a little photo pressed against the window, but like Klamm, Kafka was here and now he's gone.
Out through the castle courtyards and into the narrow labyrinth of the Mala Strana, glad to be pulled down towards the river and not climbing up. Even in mid summer, it's easy to picture these lanes and alleys, clinging to the castle rock, deep under falling snow. They were always too steep for exhausted land surveyors and can still mock many a tourist. Here, K is everywhere; K, but not Kafka.
Over Charles Bridge to the busy tourist shops and stalls in and around Karlova, Kafka's face is everywhere. He looks out from mugs and posters, key rings and ash trays. From 1968 to 1990, Kafka's work was unpublished in Czechoslovakia. Now his image is a commodity to be marketed to tourists from across the world. It's a symbol proclaiming kinship. Its an identity card. Every other tee-shirt on the rack has the same face across it; the same large dark eyes, the narrow jaw, a high stiff collar, neck tie, the formal business suit. Here, you'll find Kafka on a tee-shirt but never in one.
Staromestska namesti, the old town square, the traditional heart of the city. It was in and around this area that Kafka spent his formative years and today the square strenuously tries to claim him. On one the corner is the Goltz-Kinsky Palace, where, on the third floor Kafka attended the strict German Gymnasium. His father owned shops in and around this square, putting up the sign of a crow, a pun on the family name. By the old town hall is the Renaissance Dum U minuty where Kafka lived with his mother and father for seven years after they moved out of Josephov in 1889. These beautiful buildings capture little of Kafka except perhaps that sense of withholding, their baroque facades concealing much, much older buildings. The squalid, oppressive architecture of the novels comes directly from Josephov, that legendary nightmarish ghetto just to the north of the square. A foul coagulation of choked alleys and airless hovels, this is where Kafka was born and he carried the place in his head for the rest of his life. A place of violence, corruption, suspicion and pogrom, but we find more of Josephov in Kafka's head than of Kafka in Josephov. Before Kafka was in his teens, the old Josephov was gone, swept away in a burst of urban renewal leaving behind only the synagogues and the cemetery among the quiet five story apartment buildings. A place to rest and reflect before one last attempt to find Kafka, back to where he began.
If the old town square fails to hold onto Kafka, Josephov at least has his head. On the corner of Maislova and Kaprova was the Battalion schnapps bar, more famous in its time in Prague than Kafka was in his. It was above this bar, on the 3rd July 1883, that Kafka was born. The original building long since demolished, a head now sits in the wall of its replacement. Long-headed, sightless and bronze-faced, this is not the anxious, questioning feverish Kafka. This is our Kafka, Kafka the idol, accepting homage and offering nothing. Kafka of the empty, hollow head.
His body lies in the New Jewish Cemetery in Zizkov along with his mother and father. The cemetery is over half empty, the generation that was expected to fill it were transported to the death camps in the 1940's, among them Kafka's three sisters. A bleak place, I didn’t go. 

So is Kafka to be found in Prague? Yes, in this beautiful, haunting, elusive city you will catch glimpses of him everywhere but you will only meet him full-face in the texts. You won't find the key to Kafka by visiting Prague any more than you need to explore Dublin to unlock Joyce's Ulysses. But should you walk the streets and squares and alleys of the city you will find, after you leave, that you understand a little more of what Kafka meant when he wrote, "Prague never lets you go... this dear little mother has sharp claws."

Note: Một bài thần sầu về Kafka, và Prague của ông:
Thân xác của ông thì nằm ở nghĩa địa Tân Do Thái ở Zirkov cùng với ông via bà via. Quá nửa nghĩa địa trống không, cái thế hệ đúng ra sẽ làm đầy nó, thì đều vô trại tử thần, vào thập niên 1940, trong có mấy bà chị/cô em của ông.
U ám quá, tớ đếch dám tới
Vậy là không thể kiếm thấy K, ở P? Làm sao không?....