Đọc vậy đủ rồi. Viết đi. Chẳng cần đọc nữa.
Nhớ, những ngày mới qua xứ lạnh, gặp lại cô bạn, và nghe cô ra lệnh.
-Viết về 'chúng ta'? Chữ sao quá chậm ? (1)
(1) Tôi viết kể từ khi em đọc,
Ôi chữ sao quá chậm, so với cuộc tình của chúng ta.
J'écris depuis que tu me lis,
Les mots sont en retard sur nos vies.

Nhưng, nhắc tới Durrell, mà làm sao bỏ qua bạn của ông, Henry Miller?
Số TLS đã dẫn quả là còn một bài nhìn lại Henry Miller, bằng cách đọc "Những Tân Thánh Kinh", New Bibles, tức tác phẩm của Miller, của Anais Nin, bạn gái của ông, bà này sợ còn dzâm hơn cả Miller, và của Durrell.
Henry Miller viết trong Thế giới của Sex, những xen huê tình, erotic scenes, trong những cuốn sách của ông, tương tự như những phép lạ của Chúa Ky Tô, trong Thánh Kinh.
Nin có một câu Gấu rất mê, và đã từng chép, để tặng Gấu Cái:
Mi giống như một con Gấu: Tất cả sự êm ái dịu dàng được bọc bằng một cái vỏ cứng cỏi, cùng với sự sần sùi tuyệt vời của nó, khiến ta chảy tan ra. Ta thật là buồn vì nhà ngươi chẳng bao giờ chịu khó hiểu ta thêm một chút. Tại sao mi không cố hiểu thêm về ta, mà cứ thế ngưng lại, dậm chân tại chỗ?
Chiều hôm qua, ta tự hỏi, làm thế nào, để ta có thể chứng tỏ cho mi thấy, là ta yêu thương mi biết là chừng nào. Làm sao chứng tỏ cho mi biết, bằng một phương tiện cho dù mắc mỏ cỡ nào đối với ta, rằng ta thương mi?
Và ta chỉ tìm ra được một phương tiện, đó là gửi tiền cho mi, để mi đi chơi với con mụ đàn bà nào đó.
Gấu Cái.
Thư của Anais Nin, bồ của Henry Miller, có sửa đổi chút đỉnh, cho hợp với tình cảnh vợ chồng Gấu!
[Tu es comme l'ours, Henry: tout de douceur dans une enveloppe de dureté, avec une délicieuse rugosité suave qui me fait fondre...]
* 

You only live twice
Or so it seems.
One life for yourself
One for your dream

Bạn chỉ sống hai phùa
Một phùa sống
Một phùa mơ
Gấu nhà văn 

Lèm bèm một tí, về sự chọn lựa. Albert Camus, France, (1913-1960), The Stranger. Kẻ Xa Lạ. Nhưng có nhiều người cũng thích Dịch Hạch. Conrad: Nostromo. Hơi lạ. Cuốn nổi cộm của ông, là Trái tim của bóng đen. Dickens: Great Expectations. Cũng được. Nhưng Gấu thích cuốn khác, thí dụ Oliver Twist, hay David Copperfield. Cuốn sau, phải học, khi còn học Trung học!Samuel Beckett, Ireland, (1906-1989), Trilogy: Molloy, Malone Dies, The Unnamable. Cũng lạ. Nhiều người thích Trong khi chờ Godot. William Faulkner, United States, (1897-1962), Absalom, Absalom; The Sound and the Fury Tuyệt. Đúng ý Gấu. Nói chung, tuyệt. Lúc nào rảnh đi một đường dài hơn!

NQL, một cách nào đó, giống VP, khi hết còn tin vào con vai rớt Cách Mạng Mác Xịt, bèn tìm lại cái l… ngày nào, đã từng ám ảnh ông suốt một thời thơ ấu…, "một ngày mà không nói tục thì nhạt miệng lắm", là vậy!

Hải ngoại viết về Sơn Nam từ khuya, và không hề coi ông là VC nằm vùng, bởi vì đa số không hề biết chuyện đó, cho tới 30 Tháng Tư.
Câu này tối nghĩa dễ sợ. Văn chương hải ngoại chỉ bắt đầu sau khi có dân tị nạn , nghĩa là sau 30/4 . Mà từ 30/4 thì ai cũng biết chuyện đó và ai cũng cho ông ấy là VC. Vậy thì viết từ khuya là từ lúc nào ?
Phúc đáp:
Từ khuya, là sau 30 Tháng Tư. Dù biết Sơn Nam là VC, nhưng văn chương của SN đâu có tính Việt Cộng. Chính vì thế, trong nước không hề coi trọng SN, so với những ông miệt vườn khác, như Anh Đức, Nguyễn Trương Thiên Lý, Bảo Định Giang, Nguyễn Quang Sáng. Cũng chính vì thế, khi ông chết, trong nước không dám viết, chỉ lèo tèo một hai bài vô thưởng vô phạt, để chờ Đảng bật đèn xanh.
Câu trả lời của Tin Văn hơi tối, vì là phúc đáp cho một lá thư khác, của độc giả của art2all (1), cho rằng, hải ngoại coi SN là VC nên không thèm nhắc tới.
(1) Theo toi biet va biet mot cach chac chan, so di bai tu trong nuoc o^` a.t gui ra nhu vay la vi ho tha^'y hai ngoai da la~nh da.m voi nha van Son Nam. Theo ho^` so+ cua an ninh VNCH thi Son Nam (SN) la ca'n bo^. tri' va^.n SaiGon-Cho Lo+'n do VC ga`i lai sau HD Geneve cu`ng voi Kie^n Giang Ha Huy Ha`, Vu~ Ha.nh; soan gia cai luong Mo^.c Linh (te^n that Nguyen Hiep Duye^n), Va^n So+n Phan My~ Tru'c (bao Dong Phuong)...., Sau 75  d'am nay cung chung so phan voi Mat tran GPMN, bi bo? que^n; so^'y la^y la^'t tho^i.