*

Tạp Ghi
1
2
3
4



















Vũ Thư Hiên vs Koestler
*
Vòng tròn ma thuật

Cái tít "VTH vs Koestler" này, chỉ liên can đến cái vụ ông Yankee mũi tẹt VTH cầm nhầm cái tít cuốn sách của Koestler.
Có thể ông không thực tình có cái ý đó. Nhưng khi viết xong cuốn của ông, thì chợt bật ra (1) cái tít và cùng với nó, những ngày đầu vô Nam săn lùng chiến lợi phẩm, nhanh tay lẹ chân tóm được cuốn Đêm giữa ban ngày, nội dung cuốn sách sao giống trường hợp của ta thế. Cũng một đời cung cúc, tận tụy, hy sinh cho Đảng, mà cuối cùng lại đi tù vì tội chống Đảng!
Quái một cái, là không lẽ một dịch giả như Phạm Minh Ngọc không lẽ không biết đến vụ việc này, mà lại "vừa đánh trống vừa ăn cướp", khi phán:
Người dịch cho rằng sẽ rất hợp lý nếu chuyển ngữ tên tác phẩm này thành Đêm giữa ban ngày nếu như trước đó chưa có một tác phẩm đã rất nổi tiếng cùng tên của nhà văn Vũ Thư Hiên.
Đấy là ông viết. Còn trong bụng, ông nghĩ: Tay mũi lõ này ăn cắp cái tít của "bạn ta", là VTH!

(1) Chuyện đã từng xẩy ra với Faulkner. Ông viết xong cuốn Âm thanh và Cuồng nộ, nhưng không làm sao kiếm được một cái tít cho nó, thế rồi, một ngày bất thần, từ trong tiềm thức, cái tít bật ra, và cùng với nó, là nội dung cuốn sách:
Đây là một câu chuyện được kể bởi một tên khùng, đầy âm thanh và cuồng nộ, và chẳng có nghĩa gì cả.
Shakespeare.
Ông Yankee mũi lõ thì đi một đường ghi chú. Ông Yankee mũi tẹt, vờ luôn, khiến ông bạn của ông, là dịch giả PMN, mắc lỡm!
*
Đã từng xẩy ra một vụ việc, một ông Mít chôm tên tác phẩm của một người khác, khi đem cuốn sách tặng một anh bạn thân hồi còn nghèo khổ sau 1975, cùng nhau đi bán sách cũ, thâu gom đồng nát... Anh này nói, cái tít này của người đó, người đó.
Anh kia bèn buồn rầu than:
Vậy mà tao tưởng không còn ai nhớ chuyện xưa tích cũ đó chứ!
Theo cái đà suy nghĩ như vậy, Gấu này sợ rằng, tất cả tác phẩm của Miền Nam ngày nào, đều sẽ tái sinh, và đều được cắt nghĩa, như là PMN cắt nghĩa: Tao tưởng mọi người đều quên, ngày nào có một Miền Nam khác hẳn Miền Bắc chứ!
Đây là điều thực sự xẩy ra, ở những thế hệ Miền Nam sinh sau 1975, chẳng biết gì về một Miền Nam trước 1975, vậy mà cũng cứ mơ mơ hồ hồ, về một thiên đàng đã mất.

Re: Câu hỏi về bài thơ của thi sĩ Thanh Tâm Tuyền. Vâng, đã đọc. Chuyện văn thơ của các ngài thi sĩ đó có thể nói hoài chẳng dứt nhưng cũng có thể chung qui được một điều: 19 năm văn chương Miền Nam là một điểm son trong văn chương (toàn cõi) Việt Nam thời cận đại mà ảnh hưởng của nó vẫn còn đến ngày nay. Cháu chỉ sống trong thời đó chừng vài ba năm do sinh sau đẻ muộn. Chỉ biết được những dòng thơ lời hát đó qua người nhà và khi đi khỏi Việt Nam (cũng hơn ½ đời người). Nhưng vẫn ấp ủ nó trong lòng như một hoài niệm về thời hoàng kim nào đó. Điều thú vị là sau nầy về Việt Nam gặp những đứa em bà con, những người bạn mới đều sinh sau 75 và đều có chung một hoài niệm đó.
Re: comments về Nguyễn Ngọc Tư và vài bài nhận định khác: Cháu nghĩ chú đem suy nghĩ và hy vọng của chú vào NNT. Theo cháu nhà văn nầy không có nghĩ đến mức đó đâu.
Lan N
Blog Tin Văn
*
Nhân nói chuyện chôm chĩa, Gấu cũng đã từng lâm trường hợp y chang VTH: Chôm mà không biết mình chôm!
Đó là câu "Thắng trận nhục nhã lắm". Gấu cứ nghĩ, mình là tác giả của câu phán oanh liệt như vậy. Chỉ mãi đến khi, một tờ báo Tây ra số đặc biệt, về Malaparte, Gấu mới ngớ ra, là mình chôm, trong khi dịch ông này!

Có hai cuốn khác của Koestler cũng được dịch là Nội chiến bi thảm và Tội không thành, Thượng đế đã chết trong thành phố, Nguyễn Quốc Trụ dịch. Đây là những tác giả bị người Cộng Sản xếp vào loại sách phản động chống Cộng. 

Nguyễn Văn Lục, trong đoạn trích trên, từ bài viết của ông trên Hợp Lưu, về văn dịch trước 1975 tại miền nam, đã lầm cuốn tôi dịch, Thượng Đế Đã Chết Trong Thành Phố, là của Koestler.

Nội Chiến Bi Thảm, chắc là cuốn Di Chúc Tây Ban Nha. Tội Công Thành [công, như trong công và tội], chắc là một bản dịch khác của Bóng Đêm Giữa Ban Ngày. Cả hai đều của Koestler. Nhưng Thượng Đế Đã Ngỏm Củ Tỉ, tôi dịch cuốn La Peau, [Làn Da], bản dịch tiếng Pháp, của một tác giả Ý, Curzio Malaparte [1898-1957]. Ông còn là tác giả Kỹ Thuật Đảo Chánh, hình như Bửu Ý cũng đã dịch ra tiếng Việt, lẽ dĩ nhiên, trước 1975.
Thượng Đế Đã Ngỏm Củ Tỉ, mới đây thôi [1998] lại được mấy ông Tây tái bản, và hít hà, nhân kỷ niệm lần thứ 100 năm sinh của Malaparte.
Viết về thời kỳ 1943-1945, khi Mẽo giải phóng Ý. Câu chót của cuốn sách, bây giờ đọc lại, trên tờ Lire, Đọc, số Tháng Mười 1998, Gấu tôi mới biết là mình thuổng của ông: “Thắng trận nhục lắm”. [C’est une honte de gagner une guerre].

Nạn nhân đầu tiên sau 1975 của VC
*
Cái cuốn La Peau này, nói chuyện lính Mẽo giải phóng Ý, miêu tả những chuyện giống y chang những ngày Mẽo vô Miền Nam trước 1975. Cảnh Mẽo mua hàng PX phục vụ cả một đại gia đình bên vợ. Cảnh, xe Mẽo chở hàng container, phom phom chạy trên đường Hai Bà Trưng, có xe MP dẫn đường, trong khi phía sau xe, Mít đã  mở container, cứ thế thẩy hàng xuống cho đồng bọn.

*
Mấy anh lái sách mang ra hải ngoại, nhờ vậy mà còn
*
Nhân nói chuyện GI mua hàng Hợp Tác xã Mẽo phục vụ gia đình em Ca Ve, Xờ Nách Ba, Gấu có một kỷ niệm thật là tuyệt vời, liên quan tới em Mai [Mai, Mai, để anh kể cho em nghe về một thành phố mà anh vừa mê tít thò lò thì đã phải bỏ chạy...]
*

Mai, Mai, để anh kể cho em nghe về một thành phố mà anh vừa biết yêu nó thì phải rời bỏ, một quãng đời của anh, bây giờ nhớ lại thấy đâu đó trong quá khứ những trái sấu vàng vương vãi, tiếng lá vàng xào xạc, tiếng còi mười giờ chạy dọc theo con phố Tràng Tiền. Mùa Thu, màu thu Hà Nội, những lá cây vàng úa, hàng cây hai bên đường hình như cao thêm, thành phố trang nghiêm và buồn rầu như đang trầm ngâm suy nghĩ, buổi sáng trong suốt không vẩn một hạt bụi, tiết trời lành lạnh người ta quên đi, rồi đột nhiên nhớ lại, và chút giá lạnh đã len vào tâm hồn; buổi chiều sẽ bất chợt trở về, những con đường sẽ im lìm và trầm lặng hơn như giấu giếm một tiếng thở dài; chúng như bị bỏ quên, trừ một hai cặp tình nhân đi lại, hoặc một hai đứa nhỏ tha thẩn… Để anh kể cho em nghe về một thành phố mùa thu có những hạt mưa nhỏ như những hạt bụi bay trong gió, mùa hè vàng nắng đã qua đi từ lâu cùng những buổi tắm sông, nằm trên cát nóng bỏng, nhìn thẳng vào mặt trời.


*

Thành quả của Cái Ác, qua sức mạnh và trí tưởng tượng của những Đại Ác Nhân của Shakespeare cùng lắm thì cũng chỉ đếm được trên chục xác chết. Bởi vì đám khốn kiếp này không có ý thức hệ, như là một "nghĩa cả" để mà phục vụ... Nhờ có "ý thức hệ", thế kỷ 20 đã có được cái số phận khốn nạn của nó: kinh qua Cái Ác ở mức độ hàng triệu triệu tử thi."
("The imagination and inner strength of Shakespeare’s vilains stopped short at a dozen cadavers. Because they had no idology... Thanks to "ideology" the 20th century was fated to experience evil calculated on a scale of millions.").
Solzhenitsyn.
Koestler, trong Gót chân Achilles, cho rằng, chính cái nhu cầu tự huỷ diệt, the Urge to Self-Destruction, qua những hành động, thí dụ, trích máu ngón tay viết huyết thư tình nguyện vô Nam chiến đấu, mới đích danh thủ phạm!
*
Vòng tròn ma thuật? Không biết có liên can tới cái gọi là sự chúc dữ, sự nguyền rủa, trù ẻo, của cái vòng tròn, la malédiction du cercle, là đề tài trọng tâm của cuốn Những Kẻ Mộng Du?
Koestler cho rằng, những nhà khoa học, bác học... đều là những kẻ mộng du, và trong khi mộng du như thế, họ vớ được chân lý! Cuốn sách của ông chứng minh điều này, và có thể coi, là câu chuyện của mấy nhà thiên văn học, trong có Kepler. Điều mà Kepler khám phá ra, là quĩ đạo của mặt trăng, và cũng là nhờ khi đó nhân loại làm ra được viễn vọng kính. Khi quan sát quĩ đạo của mặt trăng, và nhận ra, nó là hình bầu dục, ông hoảng hồn, là vì điều này đã được Pythagore khám phá ra trước đó hai ngàn năm rồi!
Khám phá ra, bị gạt bỏ, ấy là vì thời đó mê cái vòng tròn: Hình đẹp nhất, tròn trịa nhất.
Y chang chân lý Mác Xít!
*
"Những Kẻ Mộng Du" của Koestler, như tiểu đề của nó cho thấy, là một câu chuyện về cái nhìn thay đổi của con người về vũ trụ, A History of Man's Changing Vision of the Universe, thuật cuộc đời mấy nhà thiên văn học như Copernicus, Tycho Brahe, Kepler, Galileo và những nghiên cứu của họ. Tác giả cho thấy, vào thời đại Pythagore, nhân loại đã muờng tượng ra quĩ đạo các hành tinh là hình bầu dục, nhưng sau đó, do quá mê cái vòng tròn - hoàn hảo hơn, đẹp hơn, so với bầu dục - cho nên vứt bỏ cái nhìn này.
Kepler, khi khám phá ra quĩ đạo hình bầu dục, ông vẫn không tin! (1).
Theo Koestler,
con đường văn minh của nhân loại không phải là một cái dốc dựng đứng, mà là một con đường zic- zac. Có khi nhân loại lên đến đỉnh cao, rồi lại tụt xuống hố thẳm. Bị "lời nguyền của cái vòng tròn" [la malédiction du cercle], nhân loại mất tiêu hai ngàn năm!
(2)
Cái sự say mê chủ nghĩa Cộng Sản của nhân loại, xem ra có vẻ tương tự say mê cái vòng tròn.
Phải nói là, sự thờ phụng, the cult.
Cái vòng tròn của con bọ, là đồng đô la.
Của Bọ và Người
*
Gấu này sợ rằng,
một ngàn năm nô lệ thằng Tầu,
một trăm năm nô lệ thằng Tây,
không thê thảm bằng
mấy chục năm nô lệ anh Yankee mũi tẹt!
Nhưng liệu mấy chục năm này, [1975-2008, đối với Miền Nam], và sự chúc dữ của chủ nghĩa Mác, có ngang tầm thời đại với hai ngàn năm nhân loại bị cái vòng tròn trù ẻo?
*
Bi kịch của chúng ta
Tiêu Dao Bảo Cự [talawas]
Đọc TDBC và thư độc giả talawas, Bảo Trâm, về thư TDBC, Gấu này có nhận xét:
Nhìn theo kiểu này, về cuộc chiến Việt Nam, là chỉ thấy mặt nổi [sự thực biểu kiến] (1) của nó. Gấu cũng nhìn như vậy, cho đến khi đọc Steiner, và sau đó, đọc thêm về Lò Thiêu, về Cái Đại Ác. Và suy bụng ta ra bụng người, bụng ta là bụng một tên Yankee mũi tẹt là Gấu, Gấu suy ra, Cái Đại Ác Bắc Kít, nó chính là con quỉ chuồng heo trong truyện ngắn Y Sĩ Đồng Quê của Kafka. Thành ra, cái khế ước trong truyện của Kafka, cũng là cái khế ước của cuộc chiến, mà TDBC gọi là bi kịch của chúng ta:
Tao biếu mày cặp ngựa, thì mày phải cho tao con bé Rose.
Con Quỉ nói với ông y sĩ đồng quê như vậy!

(1) Sự thực biểu kiến: Chắc mọi người đều đã từng để ý đến trường hợp, một chiếc quạt máy để bàn, nó quay nhanh cỡ nào, vậy mà nhìn, nó quay thật chậm, có khi còn quay giật lùi, có khi đứng im!
Ai đã từng học quang học, thì biết liền, đây là hiện tượng "phách".
Hiện tượng "phách" được sử dụng trong vô tuyến truyền thông. Nhờ nó, mà tiếng nói đi theo sóng VTD, đến cái ladô, qua phần lọc phách, lấy lại tiếng nói, âm nhạc, cho vô cái loa, cho tai chúng ta nghe!
*
Gấu thực sự tin rằng cú nhà tù Phú Lợi y hệt cú Maddox. Anh Yankee mũi lõ phịa ra vụ Maddox để dội bom Bắc Việt, dội bom Hà Nội, mấy đồng chí trung ương Đảng rét quá, điệu này có khi mình "chết oan", bom đạn vô tình mà, trước giờ mình xuất cảng chiến tranh cho Miền Nam, bi giờ nguy quá, thế là bèn ngồi vào bàn hội nghị, ký đánh rẹt một cái, sau khi được ông "vua đi đêm" Kissinger nói nhỏ, với Thầy của VC, là Trung Quốc, để tao [Yankee mũi lõ] ra rồi kêu tụi nó [Yankee mũi tẹt] vô!
Cái cú Phú Lợi cũng xêm xêm, do cú đó mà phịa ra Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam!
Chekhov và Kafka
*
Vụ Diệm ra lệnh "thuốc" tù VC tại trại Phú Lợi, có một nhân chứng, là Sơn Nam, nhưng ông này là nhà văn của nhiều thời, [đây là chữ của báo trong nước tôn vinh ông], nên độ khả tín cũng hơi bị ít! NQT

Nên nhớ, khi xẩy ra vụ Chí Lợi, chỉ có mấy anh cố vấn Mẽo quèn hiện diện ở Miền Nam. Như thế, phịa ra vụ Chí Lợi, để nhân đó  thành lập MTGP, đâu phải để oánh Mẽo, mà là để nhử tụi Yanke mũi lõ, do quá lo sợ mất Miền Nam, mất thêm luôn Thái Lan, thí dụ vậy, [hiệu ứng domino], phải nhẩy vô, khác vụ Maddox, là để chạy làng trong danh dự!
Phải nhử cho Mẽo vô, từ đó, biến Miền Nam vào thế thù nghịch, rồi sau này mới ăn cướp được, mới có lý do mở ra Lò Cải Tạo, một thứ 'giải pháp chót' dành cho đám Ngụy.
Bi kịch nào của chúng ta ở đây?