 |
Dad
& Mom and Jennifer
& Grandma   Note:
"Xin phải nói
ngay", là, Jennifer Tran, ngoài chuyện viết tạp ghi bảnh, (1) còn giỏi
toán nữa, thi
‘công cua’ toàn bang, vô tới bán kết! (1) Subject: Re: Text Mon,
June 21, 2010 Anh Tru
than, Hi, bạn
ta!  Gấu đọc
Nỗi Buồn Chiến Tranh
của BVVC Nhà
văn Miền Cái
cú bắn này, rõ ràng như ban ngày: Anh du kích Liên
Xô lúc nào cũng nghĩ xấu về tên lính Đức, anh ta không tin thằng khốn
nạn thực
sự tha mình. Nó chờ mình chạy, rồi bắn, coi như bia sống. Nhân thằng
chả mải mê
đọc thư nhà, là đòm một phát. Cái
cú này đúng là cú giải phóng Miền Gấu
nghe nói, sau khi hòa đàm Paris ký kết, mấy anh
VNCH chạy đến hôn mấy anh VC, khóc ròng [xin nhắc lại, mấy anh VNCH,
hình như
có Vũ Văn Mẫu thì phải, khóc ròng], nước nhà độc lập thống nhất rồi.
Gấu bất
giác nhớ ông cụ Gấu, nghe Cụ Hồ đọc diễn văn Ba Đình, chạy về la lớn:
Nước nhà
độc lập rồi, sau đó bị thằng học trò cho đi mò tôm. Ui
chao, câu này, phải dành cho me-xừ Nhàn, giám đốc nhà xb Vàng Son,
số 32
Nguyễn Bỉnh Khiêm. V/v sức
khoẻ của GNV Gấu hồi
này sa sút lắm rồi,
tính dẹp trang TV, để thì giờ ‘tút’ cái đống hầm bà làng kỷ niệm một
đời nhà
thằng cha Gấu, kể từ lúc vác hai cái rương nhỏ, bỏ Hà Nội, xuống Hải
Phòng, rồi
xuống tầu há mồm, ra Vịnh Hạ Long, lên chiến hạm Rắn Biển của Đệ Thất
Hạm Đội,
vô Nam, đổi đời một lần, rồi sau 1975 đi tù, ngộ ra một tên Bắc Kít
khác, rồi
chạy thoát quê hương, ra được hải ngoại, lại ngộ ra một tên Bắc Kít
khác nữa, ở
trong cũng 1 thằng cu Gấu nhà quê Bắc Kít ngày nào… Tếu
nhất, là, liền mới đây
thôi, một tên đệ tử của nhà phê bình, chửi Gấu là đã dám đụng vô Thầy
của
chúng, mà lý do chỉ để lập công với VC, hắn đưa chứng cớ, mi mới được
VC in cho
tác phẩm đúng không? Gấu trả
lời, cái vụ in tác
phẩm thực sự không liên quan tới VC, mà tới một nhà xb ở trong nước,
mướn Gấu
dịch tác phẩm của Pamuk. Gấu là tên viết mướn, dịch mướn, một hitman
văn học, có
người mướn dịch, thấy đây là tác phẩm văn học, không dính dáng gì tới
chính trị,
độc giả trong nước đọc nó mà chẳng đỡ hơn đọc lén băng đảng Hậu Vệ,
chống Cộng
rẻ tiền sao! Còn cái
chuyện lập công với
VC thì mi ngu quá, Gấu già quá, sắp đi rồi, lập công cái con mẹ gì nữa! Ui
chao, giá mà được như vậy,
về trong nước, gặp lại bạn bè, được một nhà xb tư nhân nào đó mướn
dịch, trả
lương tháng, đủ sống hết quãng đời còn lại, quên mẹ hết mọi chuyện, mà
chẳng
sướng sao? Một ông
bạn của Gấu đã thực
hiện được giấc mộng này rồi! José Saramago, Nobel Prize-Winning
Writer,
Dies José
Saramago, the Portuguese writer who won the Nobel Prize
in Literature in 1998 with novels that combine surrealist
experimentation and a
kind of sardonic peasant pragmatism, died Friday at his home in
Lanzarote in
the Canary Islands. He was 87. The cause was multiple organ failure
after a
long illness, the José Saramago Foundation said in an announcement on
its Web
site. Set in 1936 in a Europe
darkened by the ascendancy of Hitler,
Mussolini, Franco and Salazar, the book tells the story of a doctor and
poet
living in Brazil who returns to fascist Lisbon when he hears of the
death of
his friend Fernando Pessoa, Portugal’s great modernist poet. Posted by Jon Michaud The Portuguese novelist
and Nobel laureate José Saramago died earlier today, at the age
of
eighty-seven. Reviewing
Saramago’s novel “The Double,” in 2004, John Updike offered this
overview of
the writer’s career: [Saramago]
was a late starter in the lists of
fiction, having been a civil servant and sometime journalist to the age
of
fifty. He found his groove in the baroque magic-realist historical
novel
“Baltasar and Blimunda” (1982 in Portugal, when he turned sixty; 1987
in the
U.S.), and combines, in the novels of his productive eighth
decade—“Blindness”
(1995, 1997), “All the Names” (1997, 1999), and “The Cave” (2000,
2002)—fantastic premises with a relaxed, disarmingly direct style and a
quizzical, respectful interest in everyday life. His prose is open to
philosophical and psychological speculation as well as to homely folk
wisdom,
and its flights into the impossible are balanced by a feeling for the
daily
routines and labors that compose, for most of humanity, the substance
of
existence. Saramago is, in the not uncommon fashion of Latin
intellectuals, an
avowed Communist; his sympathy for workers broadens and solidifies his
fictional thought-experiments. Two
years ago, James Wood reviewed
“Death with Interruptions” and discussed Saramago’s writing style: Some of the more significant
writing of the
past thirty years has taken delight in the long, lawless sentence—think
of
Thomas Bernhard, Bohumil Hrabal, W. G. Sebald, Roberto Bolaño—but no
one sounds
quite like Saramago. He has an ability to seem wise and ignorant at the
same
time, as if he were not really narrating the stories he narrates.
Often, he
uses what could be called unidentified free indirect style—his fictions
sound
as if they were being told not by an author but by, say, a group of
wise and
somewhat garrulous old men, sitting down by the harbor in Lisbon,
having a
smoke, one of whom is the writer himself. This community is fond of
truisms,
proverbs, clichés. “It is said that one cannot have everything in
life,” the
narrator of “Death with Interruptions” tells us, and he adds, “That’s
how
life is, what it gives with one hand one day, it takes away with the
other."
Mẹ Trong một bài viết rất ‘xưa rồi
Diễm ơi’,
cho tờ Vấn Đề của ông thầy họ Vũ, “Đi tìm một tác phẩm sẽ có”, chôm một
ý tưởng
của tụi mũi lõ, “nhà văn nhớn là kẻ kết hôn với xứ sở của nó’, Gấu bèn
đi một
đường vinh danh cái xen anh cu Dũng trong Đôi Bạn, vào một buổi trưa
hè, ‘ôi
nắng vàng sao mà nhớ nhung’, nhìn sang hàng xóm thấy một áo cánh trắng
cộc tay
bay phất phơ trong gió, ngạc nhiên tự hỏi, ‘áo ai trắng quá nhìn không
ra”, và
đúng lúc đó, anh cu Dũng ngộ ra là Loan đi học, nghỉ hè, về quê, và
cùng lúc,
khám phá ra tình yêu, người yêu của mình! V/v Đi tìm một tác phẩm sẽ có
này, Gấu
cũng có một kỷ niệm thật để đời về nó. Đó là lần đến nhà cô bạn như
thường lệ,
thấy trên bàn số Vấn Đề, mở ra ở ngay bài viết trên. Cô bạn nhìn thấy
Gấu nhìn
thấy số báo, mắt như muốn nói, đọc rồi, hay lắm! Ui chao, làm sao mà GNV hay
thế, đọc ra
hết, những điều trên? Thì sau này, chính cô bạn nói,
anh đâu
phải đàn bà, anh đâu phải tôi, mà sao anh đọc ra hết lòng dạ của tôi
như thế?
Mũi lõ
phân biệt nhạc có lời,
chanson, song, khác với nhạc không lời. Làm gì có thứ nhạc phổ thông?
Có thể có, nhưng
không liên quan mắc mớ đến nhạc lính, nhạc vàng, nhạc sến của Miền Steiner
quan niệm âm nhạc vượt
lên khỏi xấu và tốt, thiện và ác. Khi mớm lời cho nó, là đẩy nó vào cõi
tục lụy,
chẳng thế mà mỗi lần PD làm nhạc có lời, là phải mượn ‘bướm’ của một em
nào đó,
hay phổ một bài thơ!
Gấu
viết cho Tiền Tuyến, khi
TTT được điều về tờ báo này, mở ra trang VHNT, giao cho thằng em giữ
mục điểm sách.
Tờ báo nằm ngay dốc cầu Thị Nghè, bên trái nếu đi từ Sài Gòn, trong khu
vực thuộc
Tổng cục chiến tranh chính trị. Cả một khu vực ăn thông với nhau, đằng
sau nó là
trại lính,
khu gia binh, ăn mãi tới khu kho đạn “Lê Văn Tám đuốc sống’ thời Tây,
ăn mãi
xuống khu cầu Sài Gòn. Gấu đã từng đi xuyên những bức tường, trong khu
vực này,
những ngày Mậu Thân, cấm trại 100%, theo ông anh, tham dự những trận
đánh ‘chắn’,
khi thiếu 1 chân, bởi vì nhà Gấu ngay gần đó. Tuy
nhiên, nhắc đến Hà chưởng
môn, mà không quên câu thơ ‘ông về ông kẻ lông mày tí chăng?’, viết
tặng Tướng Râu
Kẽm, và mối tình Kỳ Duyên Mai, là quá thiếu sót. Có thể, do đã từng gặp
gỡ Tướng
Râu Kẽm vài đôi lần, có thể, nhân cái vụ gấu ó giữa hai ông tổng và
phó, và tiên đoán ra được Kỳ sẽ thua Thiệu nên Hà chưởng môn mới đi một
đường
khuyên
can nhè nhẹ, về cái đường tấn thoái cho
Kỳ chăng? Thi sĩ,
nhiều khi đi trước thời
đại của mình, một cách rất ư là tình cờ, ngẫu nhiên như vậy Nhờ chẳng có ai đọc, ông Vượng đành mang bán xôn, thế là Gấu đọc cọp được, và ngộ ra cõi văn của mình. Giá không có cú đọc cọp này, thì không biết sự tình sẽ ra sao? Biết đâu, trời lại cho món quà khác, BHD chẳng hạn? Bài điểm sách của Hà chưởng môn, lẽ dĩ nhiên, ký tên khác, đăng trên báo Tự Do, nhưng do Gấu là em nhà báo Hiếu Chân, một trong người thành lập tờ báo nên biết rành điều này. Báo Tự Do cũng phạng thơ tự do ra trò khi vừa mới xuất hiện, và người phạng ra trò này, là Hà chưởng môn. Tuy nhiên, khi cùng làm chung tòa soạn, họ rất trân trọng, kính nể nhau. Hà chưởng môn chê cuốn sách giống như tay nhà văn Châu Phi chê Bóng đêm giữa ban ngày, của Conrad, ở cái câu mô tả cô con gái khóc bố, lăn lộn trước huyệt, như một con chó điên: Mô tả như thế, nhẫn tâm, tàn nhẫn quá!
Czeslaw Milosz
Nguyễn-Khoa
Thái Anh – Khi
nào Việt Đọc bài viết, rồi
đọc còm, Gấu bỗng nhớ tới một câu chuyện của Borges, có cái tít như Gấu
còn nhớ
được, có ý nghĩa như vầy: Gấu đọc
truyện, từ hồi còn
ở trong nước, sau 1975, trên một tờ báo Sài Gòn. Ra hải ngoại cứ lâu
lâu lại nhớ
đến nó, lại cứ tự bảo mình, bữa nào phải tìm cho ra nguyên tác, dịch
Borges chơi! Truyện của Borges là về một ông quan còm, chiều hôm đó, đến thăm một nhà huyền thuật, nhờ ông bùa phép, sao cho được cái ghế cao hơn, là chức trưởng huyện. Đang ngồi nói chuyện, thì người làm bưng lên món gà gô, và hỏi ông chủ, dọn cơm hai người, chủ và khách cùng chơi con gà gô này chăng. Chủ lắc đầu, nói, khoan đã, khoan đã. Người làm lại bưng con gà gô xuống bếp. Đúng
lúc đó, thì có người nhà
ông quan còm hối hả chạy đến báo tin, tay trưởng huyện nhậu say quá, té
xuống
muơng chết rồi, và mọi người đang tìm kiếm ông quan còm để ban cho cái
chức kế
vị ông vừa ngỏm. Nhà huyền thuật bèn nói, may quá, vậy khỏi làm bùa
phép, nhưng
xin ông cho thằng cháu của tôi cái chức quan còm mà ông vừa bỏ nhé? Ông quan còm về nhà, làm chức trưởng huyện đâu được hai tuần, thấy bổng lộc ít quá, bèn sai nhân viên đánh xe yết kiến nhà huyền thuật, xin chức cao hơn. Câu chuyện lập lại y chang, cho tới lúc, ông quan còm từ giã thế giới ảo giác, trở về với chức quan còm, thẹn quá, không chờ ăn gà gô, bỏ đi một mách. Thế là
nhà huyền thuật đành kêu người
nhà dọn cơm, lẩm bẩm, lại chỉ có một mình mình với con gà gô! Truyện
trên, có vẻ như Borges
trước tác để tặng dân Mít chúng ta. Ra điều
kiện như anh ký quèn
này, ‘tác phẩm lớn của Mít phải xứng đáng với nỗi trầm kha của dân
Mít’, là ‘hỏng
cẳng’, bởi vì có quá nhiều nỗi thống khổ của dân Mít, chính chúng
choảng lẫn
nhau, khổ thế. Nó cho thấy, một tác phẩm văn học phải là một tác phẩm chính trị, phải cưu mang trong nó niềm quan hoài tới số mệnh của con người, tương lai của nhân loại, trong cái thế đứng đương thời của tác giả, và có thể, của độc giả, khi đọc nó. Lạ, là
hai cuốn tiểu thuyết,
một, của TTT, Bếp Lửa, và một, của Bảo Ninh, Nỗi Buồn Chiến Tranh,
chúng như kế
tiếp nhau, nói về xứ Bắc Kít, Hà Nội, và những đứa con của nó, và những
cuộc
phiêu lưu của chúng.
|