Có không kẻ sĩ Trịnh Công Sơn?

Đối với mấy anh Yankee mũi tẹt, Miền Nam, ngoài đám VC nằm vùng, thì đều là Ngụy, làm sao có kẻ sĩ?
Nếu TCS là kẻ sĩ, thì đã theo HPNT lên rừng, ra bưng rồi, có khi được đưa ra ngoài Bắc, ra hải ngoại làm cái loa tuyên truyền cho CS.
Nhưng chắc chắn bị làm thịt, hoặc trở thành một thứ Trần Vàng Sao, đại khái như vậy.
Bởi vậy, Gấu này nói, đám Yankee mũi tẹt không nghe được “nhạc Trịnh” là vậy.
Chúng lợi dụng nó, khi còn chiến tranh.
Làm nhục [làm hư], người làm ra nó, khi lấy được Miền Nam, bằng rượu, bằng nỗi nhục vì bị lừa.
Bài viết của tay này làm ra vẻ uyên bác, nhưng bịp, đại bịp. Làm sao lại ví von TCS với kẻ sĩ phản thùng này nọ trong thiên hạ?
Trong chiến tranh, người ta có thể trách TCS đã trốn nó, khi bị gọi nhập ngũ, nhưng có biết bao kẻ bỏ chạy, đâu phải một mình TCS?
Theo Khâm định Việt sử, tháng Tám, mùa thu, năm Nhâm Tuất 1202 vua Lý Cao Tông “Sai nhạc công đặt ra nhạc khúc gọi là “Chiêm Thành âm”. Nhạc khúc này giọng sầu oán não nùng, ai nghe cũng rỏ nước mắt. Nhà sư Nguyễn Thường nói rằng: “Tôi nghe nói: thanh âm của nước loạn thì ai oán giận hờn. Nay chúa thượng rong chơi vô độ, kỷ cương triều đình rối ren, lòng dân ngày một ly tán. Tiếng nhạc ai oán làm não lòng người! Đó là triệu chứng bại vong”. Chỉ hơn hai mươi năm sau, nhà Trần đoạt ngôi của họ Lý.
Chôm chĩa lịch sử, rồi “áp dụng” vào nhạc Trịnh thì đúng là quái trạng!
Chẳng lẽ tác giả là Nguỵ, kết án nhạc TCS làm mất Miền Nam?
Chẳng lẽ tác giả là Cách Mạng, và chấp nhận chuyện, Miền Nam bị Miền Bắc ăn cướp?
Vả chăng coi nhạc TCS làm mất Miền Nam là quá đề cao nhạc Trịnh, và chấp nhận những dòng nhạc như “Tôi có người yêu chết trận Pleimei”, là thứ “thanh âm của nước loạn thì ai oán giận hờn”? Không lẽ thứ âm nhạc “Đường ra trận mùa này đẹp lắm”, xúi người ta vào chỗ chết, lại “bảnh” hơn âm nhạc nhân bản mang tính tưởng niệm?
Gấu này thực sự không tin nhạc TCS góp phần vào việc làm mất Miền Nam.
*
Auden đã từng nói: "Không một thi sĩ nào có thể ngăn cấm chuyện thơ của người đó được sử dụng như là trò phù thuỷ."
Có vẻ như TCS lâm đúng tình trạng như vậy, không chỉ một mà tới hai lần! Khi còn cuộc chiến, bị đám VC nằm vùng và Yankee mũi tẹt lợi dụng, vì tính phản chiến của nhạc của ông. Khi ăn cướp được Miền Nam, chúng đầy đọa ông, vì những cái lỗi chúng vẫn găm đấy, thí dụ như, tại sao mày dám coi cuộc chiến thần thánh chống Mỹ cứu nước là nội chiến, và khi thấy ông vẫn còn ăn khách, vào cái thời kinh tế thị trường, thì bèn lợi dụng tiếp!
Bản thân ông, mới đau, chẳng biết đâu là nhà, là bạn, là thù. Đến bạn thân của ông, mà cũng thọi cho ông những cú liểng xiểng, khi ông ngỏm rồi, chẳng thể nào mà phản hồi!
Dân Mít Miền Nam thương, quí TCS, có lẽ nhiều nhất, ở cái sự “cứ tưởng bở” của ông, như tất cả họ, cứ tưởng bờ, khi nhìn về Miền Bắc la lớn, “Help, Help, please!”
"Thằng ăn cướp, ông anh ruột, kẻ cắn hạt gạo ra làm tư... " chỉ chờ có thế, là bèn xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước!
*
Thời của chúng ta chưa có tha cho mi đâu.
We will have an opportunity to test a case and to see what kind of vice there is in Broch.
Canetti
Chúng ta sẽ có cơ hội để coi xem Broch có tật xấu gì không.
You expect something about the peculiarity of our writer, about the vice he addicted to, his terrible passion. You expect something embarrassing behind it, or, insofar as you are more trusting, at least something very mysterious. I have to disappoint you. Broch's vice is quite an ordinary thing, more ordinary than smoking, drinking, or cards, for it is older. Broch's vice is: breathing.
Canetti
Bạn cứ tưởng bở, sẽ tóm được một cái gì tội lỗi ở đằng sau nhạc Trịnh. Hay ở đằng sau họ Trịnh. Tôi đành phải làm cho bạn thất vọng. Đếch có tham vọng chính trị nào hết ở đằng sau ông ta. Thói hư của ông thì hơi bị quá bình thuờng, còn bình thường hơn cả hút, hít, ghiền ghiệc, bài biệc. Thói hư của ông xưa hơn nhiều: Thở.
Mai Thảo có lần phán về Bùi Giáng, ăn ngủ, đi đứng, ỉa đái... với thơ.
Có lẽ họ Trịnh cũng có thói hư này: Thở ra thơ, ra nhạc.
Gấu này, khi họ Trịnh vừa nằm xuống, là đã nhanh nhẩu đi một đường, trước tất cả mọi người, để nói ra cái bực, lần đầu gặp ông, tưởng cũng Bắc Kít, cho tới khi có một thằng bạn chợt ghé bàn, là liền lập tức đổi giọng Huệ!
Cho tới khi nhạc của ông “cảm hóa” được Gấu, khi nằm trong Trung Tâm Ba Tuyển Mộ Nhập Ngũ Quang Trung.
Nhưng, phải đến già, thì Gấu nhận ra được chân lý, "ghét của nào trời trao của đó": Nhờ ghét tiếng Huế mà Gấu mới quen được Joseph HV, và sau này, mấy “o” thật thân thương.
Tks, both of U. NQT
*
Nhớ Sài Gòn quá!
Ôi chao, nhớ sao bằng, so với người ở lại, rồi chết ở đó: Trịnh Công Sơn.
Chứng cớ?
Bạn cứ thử so tất cả những bái hát, sau 30 Tháng Tư, viết về nó.
Có bản nào so được với Em Còn Nhớ Hay Em Đã Quên?
Nếu có, thì lại là, nhớ về Hà Nội. Thí dụ như bản Hướng Về Hà Nội của anh chàng Hồng Dương.
Gấu này có nghe kể một giai thoại tuyệt vời về bài hát này.
Tác giả của nó, đã di cư vô Sài Gòn rồi, nhớ Hà Nội quá, bật ra cái bản nhạc trên. Làm xong, lại càng nhớ, chịu không nổi, bèn bò về lại Hà Nội.
Về rồi, là hết nhớ.
Làm sao vo với TCS, ở lại Sài Gòn và nhớ nó như là đã mất nó đời đời.
Những lời nhạc, phải nói là tuyệt cú mèo, thí dụ như, "phố bỗng là dòng sông uốn quanh", thì, chỉ những ai đã từng ở Sài Gòn, mới sướng, mới đã được!
Có một câu, trong bản nhạc khác, Mưa đêm tỉnh nhỏ, có thể so được với câu trên. Đó là câu:
"Chờ em, đêm vắng, với cô đơn, ngõ hồn mưa ngập lối."
Chỉ có 'ngõ hồn mưa ngập lối" mới đối lại được với "phố bỗng là dòng sông uốn quanh".
Vế trên, là trong hẻm, nhớ em.
Vế dưới, là đứng hè đường phố Sài Gòn, khu Nguyễn Thiện Thuật chẳng hạn, nhớ em!
*
Người nhớ Sài Gòn nhất, hóa ra, sau cùng, lại là người ở lại, rồi chết ở đó. (1)
(1) "Tớ có thể bỏ đi chứ. Nhưng tớ đếch làm như thế. Ở lại, trong cái thế 'di cư nội đó', dưới chế độ độc tài của Yankee mũi tẹt, là một giải pháp tồi tệ nhất trong tất cả".
Mô phỏng Alfred Andersch. W.G. trích dẫn, trong bài viết về tay này: Giữa Quỉ Ma và Biển Xanh Sâu Thẳm, Between the Devil and the Deep Blue Sea, in trong On the natural history of destruction. Lịch sử tự nhiên về huỷ diệt.
Nguyên văn, bản tiếng Anh: I could have emigrated, but I did not. To go into internal emigration under a dictatorship is the worst alternative of all.
*
Có lần ông anh nhà thơ phán, mà Gấu nhớ đại khái, cái "rythme" của một bản nhạc là cái "rythme" của thời gian.
Sau này, đọc Brodsky, ông cũng phán tương tự như vậy, về thơ.
"Nguồn của nhịp điệu là thời gian. Bạn [Volkov] còn nhớ, có lần tôi nói, bất cứ một bài thơ đều là thời gian được sắp xếp lại [that any poem is reorganized time]. Nhà thơ càng tản mạn, về kỹ năng của mình, bao nhiêu, người đó càng mắc míu với thời gian bấy nhiêu, với nguồn cội của nhịp điệu.... Thời gian nói với cá nhân bằng những giọng thay đổi, lên xuống. [Time speaks to the individual in various voices]. Thời gian có giọng trầm của riêng nó, giọng bổng của riêng nó - và có giọng falsetto, chói chang, cũng của riêng nó. Tsvetaeva là một falsetto của thời đại. Một giọng vượt lên trên mọi giọng."
Volkov: Chuyện trò với Brodsky.
*
Nhưng câu này của ông, mới ghê:
Bao thơ tôi, ít nhiều chi, là về cùng một điều - về Thời Gian. Về thời gian làm gì con người.
"All my poems are more or less about the same thing – about Time. About what time does to Man."
*
Chơi luôn cả một mớ, của cả hai ông nhà thơ, để phán về nhạc TCS, thì thật là tuyệt!
Và, như thế, cái nhịp của bài Tình Nhớ, là cái nhịp thời gian mà Gấu trải qua, cùng với Sài Gòn, sau Mậu Thân, 1968: Vừa mới mất thằng em, 1967, đến lượt mình lừng lững đi vô Trung Tâm Ba Quang Trung, 1969. Đúng những ngày cận Tết.
*
Thành thử, nhạc TCS mất đi hẳn cái sức nặng thời gian của nó, với những người không sống cái thời gian mà từng bản nhạc của ông đã được thai nghén.
Ôi chao, bạn phải được nghe nó, bài Tình Nhớ, khi nó vừa mới ra đời, tại một nơi chốn như Trung Tâm Ba tuyển mộ nhập ngũ Quang Trung, những ngày lành lạnh cận Tết, sau Tết Mậu Thân, như thể nó được viết ra, chỉ để dành riêng cho bạn, bạn là người thứ nhất được nghe, sau tác giả của nó... thì mới thấy cái điều mà Brodsky phán: Về thời gian làm gì con người.
*
Một ý khác của Lữ Phương cho rằng bài viết của Trịnh Cung như là một gợi nhớ về cái thời huy hoàng của chế độ Việt Nam Cộng hòa, một điều lạc lõng trong thái độ kêu gọi hòa giải hiện nay. Nếu Lữ Phương hiểu được tâm lý của kẻ bại trận chắc ông sẽ có một cái nhìn khác. Nó giống như bố mẹ đánh oan một đứa con mà không cho nó có một cơ hội nào để tự bào chữa cho hành động của nó, đứa bé khóc nhưng trong lòng cứ rấm rứt, còn bố mẹ cứ bảo thôi lỡ rồi con, quên đi. Nhưng làm sao quên được khi mà trong lòng cứ rấm rứt. Hãy để những kí ức được viết ra, viết để rồi quen, để giải tỏa, và khi người đọc thấy đó là những điều rất bình thường, đã thuộc về lịch sử thì lịch sử đã được đóng lại, và một giai đoạn mới được mở ra.
Nguồn talawas
Ui chao, kẻ bại trận hết "được bị gọi" là Ngụy, nay trở thành "đứa con bị bố mẹ đánh oan", thì… phi ní lô đia [hết nước nói]!
Tâm lý kẻ bại trận nào như vậy? (1)
(1) Tuy 30 năm mới có ngày hôm nay, nhưng dân Mít Miền Nam, Ngụy hay không Ngụy, đều biết họ thua trận.
Nhưng thua trận như vậy coi bộ khó hơn thắng trận rất nhiều!
La Peau
Thảo nào được ‘còm’ nức nở, hay quá, nhứt thằng cha này!
Bởi vậy, Gấu này ‘tởm’ là đúng quá rồi!

Thắng trận nhục nhã lắm!

Những bài đánh TC, bênh TCS ở trong nước, kể cả của những đấng bạn quí của ông, như HPNT, NDX… sự thực đâu có phải là bênh TCS. Chúng đánh bóng chúng, và cùng lúc đánh bóng chế độ. Cứ giả dụ như chế độ ra lệnh, đánh TCS, là bèn tự ý đục bỏ hết. Cái ông TC, sự thực thì cũng thuộc loại quá đát, muốn đánh canh bạc chót, lôi thằng bạn đã ngỏm ra đập, theo kiểu đốt đền, [đốt đền thờ, không phải đốt đèn], may ra hưởng chút xái, khi qua bên kia, có gặp thì cười trừ, huề cả làng.
Bởi vì cái gọi là tham vọng chính trị, chắc cũng chỉ là chuyện dzui thôi mà. Ghê gớm chi đâu?
TCS chưa từng phải sửa lời một bản nhạc nào, vậy cũng đã quá bảnh rồi.
Vả chăng, nói như Steiner, âm nhạc vượt qua ngưỡng cửa thiện ác, xấu tốt. Thành thử không thể lấy thước thiện ác, để mà đo TCS.
[Note: Ui chao, sao mà binh TCS dữ ha? Hay là mê o Huệ nào rồi?]