|
Once upon a sea Tks All There NQT En
attendant SN
.
tuổi thơ - mồ côi - nghèo khổ hiếm thấy trong văn chương
ông? ông không nhớ? ông không màng? hay vì một
điều gì khác? và tại sao lại như vậy?
DS 
Cafe Chez Rendez-Vous Hanoi No Childhood And what was your childhood like?
a weary Adam Zagajewski Tuổi thơ ư, No!
Và tuổi thơ của Ngài thì như là cái
quái gì?
Một anh phóng viên báo chợ Cali mệt mỏi hỏi GNV, vào lúc gần tàn cuộc tán phét. Làm đếch gì có tuổi thơ GNV, mà chỉ có 1 bầy quạ đen. Và cái xe điện, chạy từ Bạch Mai, theo con phố Huế đưa GNV tới trường Nguyễn Trãi, nằm phiá bên trái, chưa tới Bờ Hồ, nhưng vào thời kỳ đó, đói điện, nằm vạ ở đầu khu Chợ Hôm. Mấy ông thầy tu bụng bự, áo thụng nặng chình chịch. Mấy ông thầy giáo mặt lạnh như đồng. Chẳng có tuổi thơ của GNV mà chỉ có hoang tưởng về nó. Đêm, những chiếc lá cây cơm nguội vàng, sáng lên như lửa ma trơi.
Mưa ẩm môi mấy
em ca sỡi mặt ám khói.
Source
Kỷ niệm, kỷ niệm, DBP Note: Tính đi 1 đường về Hà Nội của 1 thằng bé nhà quê Bắc Kít, thì gặp cái kỷ niệm này về nó. « C’est à Hanoï, un an plus tôt, que je rencontre mon futur mari, le capitaine d’infanterie de marine Jean de Heaulmes. Il me demandera en mariage trois ans plus tard. Nous sommes toujours ensemble. » Tks. NQT Và cái này nữa:
Đành khất cái kinh nghiệm ấu thời những ngày ở Hà Nội. LHL là 1 độc giả trang Tin Văn, tình cờ gặp nó, khi lang thang trên net, tính tìm tài liệu về Camus. Thay vì Camus, thì lại lôi về blog của cô, cái mẩu viết về cô bạn ngày nào của Gấu. Cô phù dâu ngày nào. Và, vì cái bài viết này, thay vì Camus, thì là Christian Bobin. Bởi là vì ở cái nền của bài viết của Gấu, là Christian Bobin. Cái câu “Chữ sao muộn màng...” là của C.B. Cô trích dẫn 1 câu, cho cuốn sách nhỏ bé của cô, đúng câu mà khi còn sống, phụ trách trang văn học trên lưới e-VHNT, Phạm Chi Lan rất thích, và cũng lôi lên trang của cô: Không phải người ta viết để trở thành nhà văn. Viết là lặng lẽ trở về với tình yêu thiếu vắng của tất cả tình yêu. Tuy nhiên, cuốn sách của cô, không về chuyện đó. Nó là về gia đình nhỏ bé của cô. Như chính cô viết: Viết cho tình yêu, bố mẹ tôi…. Như thế, chắc còn 1 cuốn khác, có thể sẽ được viết ra, về “chữ sao muộn màng so với đời…", “viết không để trở thành nhà văn...” Rất mong, và rất mừng, nhân sách ra mắt. Trân trọng NQT Song Nam Tang shared Thúy Hà Lê's note.
Thúy Hà Lê
published a note.
Cầm Dương Xanh Đâu con phố đơn côi, V/v Bobin GCC khám phá ra ông Tây này, qua cuốn L'Inespérée, thời gian mới qua Canada được ít lâu, tại 1 thư viện Toronto, khi tiếng Tây còn thịnh, ở thành phố này. Cầm nó lên, đọc câu văn, là bài viết cô bạn kể như đã viết. Cũng thế, là bài viết Trăng Ơi Thơ Ấu Mãi, về NCK. Cái tít này, nhớ là, thoạt đầu, "thơ ấu" hơn nhiều: Vầng Trăng Thơ Ấu. GCC đổi lại. NCK hội ý Nguyễn Mộng Giác. Ông chủ chi địa phán, thần sầu, đòi hỏi gì nữa! Trăng Ơi Thơ Ấu Mãi
http://tanvien.net/tg/tg_kham_chi.html Và tôi cứ tưởng tượng ra cậu học trò ngày xưa, đã nói với cô giáo như thế này: "Đó là một điều cô dậy em, tâm hồn của em. Cô dậy em rất nhiều điều. Trước tiên, cô đã nhốt em trong nụ cười của cô, như người học trò trong lớp học tháng tám. Rồi cô trả em về thế gian, với bổn phận viết về nó, như nó là: đen rợn người ở bên trên, trong trắng nhiệm mầu ở bên dưới . "C'est une chose que tu m'as apprise, mon âme. Tu m' as appris beaucoup de choses. Tu m'as d'abord enfermé dans ton rire comme un écolier dans la classe au mois d'aout, puis tu m'as rendu au monde avec pour devoir de l'écrire comme il est: affreusement noir en dessus, miraculeusement pur en dessous." (Christian Bobin, L'inespérée). Đen một cách ghê rợn, phải chăng là những ngày dài, trước, trong, và sau trại tù? Trong trắng nhiệm mầu, là vầng trăng thơ ấu mãi? NQT Câu "chữ sao muộn màng", là ứng vào cuộc tình tay ba của Gấu & Gấu Cái & Cô Phù Dâu, trong có con thuyền Noé chở đủ khổ đau cho cả ba (1) Câu về NCK, là về cuộc chiến. Một câu, mà nói hết về cuộc chiến Bắc Kít đào đâu ra được 1 vừng trăng thơ ấu mãi? Rồi lại lếch thếch đem theo nó vô, mãi mãi những cuộc tù? Hà, hà! (1) PHỎNG VẤN DỞM Phỏng vấn dởm. Phỏng vấn tưởng tượng. Nói chuyện với đầu
gối. Tôi gọi tên tôi cho đỡ nhớ [Thanh Tâm Tuyền]. Một Thế Giới
Của Riêng Tôi, Nhật Ký Mơ, A World of My Own, A Dream Diary [Graham
Greene]. Tôi Nhìn Tôi Trên Vách [Tuý Hồng]. Borges và “Borges”… “Chẳng
lẽ Gấu mà không phải là… Gấu ư?”, mỗi một cái tên như thế, là một chút khác
biệt. 1Song Nam Tang
-Gấu viết văn từ hồi nào? Hồi học trung học, Gấu nổi tiếng là giỏi toán. Nhà
nghèo, may nhờ bà cô làm me Tây, nên Gấu được ra Hà Nội học. Ông
Tây già, chồng bà cô là một kỹ sư sở Hoả Xa Đông Dương. Chính
Ông Tây đã khám phá ra tài toán của Gấu, và có thể chính ông đã
[ngầm] khuyến khích bà cô lo cho Gấu. Bởi vì khi Gấu vào Nam, học ở Sài
Gòn, bà cô từ Pháp vẫn tiếp tục gửi tiền về cho thằng cháu. Năm học Đệ Ngũ, Gấu có một người bạn là Ngô Khánh
Lãng. Thân lắm. Lần đó, Gấu lần mò, tự mình tìm ra phương trình đường
thẳng [y= ax+b], bèn chạy đi khoe với anh bạn Ngô Khánh Lãng.
Anh coi, đưa mắt nhìn thằng bạn như tỏ vẻ thương hại, và trong khi
Gấu đứng trố mắt mắt ra vì ngạc nhiên, tại làm sao thằng bạn mình nhìn
mình như thế, anh vô trong nhà, lấy ra một cuốn sách đại số, lật đúng
đoạn giải thích phương trình đường thẳng. Đọc, Gấu ngỡ ngàng. Cách
giải ở trong sách ngắn, gọn, dễ hiểu, so với cách của Gấu. Có, và còn thê thảm hơn lần đầu nhiều! -Thế hả? Kể cho nghe tí đi. Cứ tạm gọi nó là nỗi thất vọng, hay kinh nghiệm: Bếp Lửa… TTT 10 years Tribute
Thơ
Mỗi
Ngày
Đọc & Viết
Cảm
nhận ca từ
http://m.daidoanket.vn/chuyen-de/cam-nhan-ca-tu/108434 Đọc bài viết này, thì bèn nhớ đến Ông Chánh Tổng An Nam ở Paris. Người phán, Tình Nhớ thì liên can gì tới phản chiến? Nếu thế, chắc gì Ơ Bai, là Bye Bye? Và nếu như thế, thì "oanh kích" khác chó gì "pháo kích"? Bạn nên nhớ 1 điều, đôi khi cái lời nhạo nhại lại đúng hơn lời của nguyên tác Lời nhạc trong Tình Đất Đỏ: Tổ quốc ơi ta yêu người mãi mãi Từ trận thắng hôm nay, ta xây dựng bằng mười Thời gian lao động cải tạo ở Đỗ Hòa, Gấu nghe tù hát, đúng hơn, và đây mới là lời thực của nó: Tổ quốc ơi. ăn khoai mì chán lắm Từ trận thắng hôm nay, ta ăn độn dài dài Có thể nói, rất nhiều nhạc đỏ, có lời nhại, đúng hơn lời thực. Có vẻ như cuộc cách mạng thực sự, đang bắt đầu, từ đó? Borges cũng đã từng gặp kinh nghiệm này. Ông đọc 1 tác phẩm, lần đầu, qua bản dịch, sau đọc thẳng từ nguyên tác, thấy thua bản dịch. Lời nhạc TCS với riêng GCC, quá thần sầu, và đôi khi thật khó mà giải thích. “Trời buồn gió cao” thì làm sao giải thích. “Trời buồn gió thấp” có được không? Nhưng cái khủng khiếp của lời nhạc TCS là cái lúc, cái nơi, vào lúc nào bạn nghe nó lần đầu. GCC, khi đọc cuốn Đọc Lolita ở Teheran, thì bèn nhớ ra liền cái lần đọc cọp Bếp Lửa ở trên vỉa hè Sài Gòn. Cũng thế, là với bản Tình Nhớ. Nghe lần đầu ở Trung Tâm Ba Tuyển Mộ Nhập Ngũ. Những thính giả nhạc Trịnh, bỏ chạy cuộc chiến, như lũ tinh anh Miền Nam, hay những thính giả sau này, nhất là lớp trẻ ở Miền Bắc, mù tịt về cuộc chiến, rồi lại bị nhà nước đầu độc bằng nền học vấn của hận thù, khó cảm nhận nhạc TCS, theo GCC. Họ thấm nhạc sến nhanh hơn. Đây là cái thiệt thòi của TCS. Nhạc của TCS, một phần nào đó, tiên đoán nỗi lòng của anh, 1 kẻ bại trận, ngay từ thoạt đầu, khi chối từ cuộc chiến, và cũng chẳng đủ can đảm nhảy lên rừng theo Vẹm. Đọc cọp Bếp Lửa trên vỉa hè Sài
Gòn, thời 1950's
Trong một bài tạp ghi, tản mạn - được gọi hứng từ một bài điểm cuốn ‘Đọc Lolita tại Teheran’, trên phụ trang văn học của tờ Thời Báo Luân Đôn, TLS - tôi có viết về hình ảnh của chính mình, khi đứng ngay trên vỉa hè Sài Gòn, đọc cọp cuốn Bếp Lửa của Thanh Tâm Tuyền, được ông chủ nhà xuất bản của nó, là Nguyễn Đình Vượng đem ra bán xon, lấy lại vốn, chắc là vì chẳng có ma nào đọc. Tôi còn nhớ cuốn sách bìa mầu vàng (1). Tôi nói đọc cọp, là vì hồi đó, nghèo quá, không thể nào có tiền mua nhiều thứ, không cứ gì sách: một xa xỉ phẩm! Hình như đó là lần đầu tôi biết đến cái tên Thanh Tâm Tuyền, tác giả cuốn Bếp Lửa. Lần thứ nhì, là biết đến tờ Sáng Tạo của nhóm bạn bè của ông. Cũng là qua một anh bạn cùng lớp Nguyễn Hải Hà, học cùng với nhau năm Đệ Nhị, tại trường Hồng Lạc, khi đó còn là một lớp học, trên đường Sương Nguyệt Anh, ở gần vườn Bờ Rô, ngã tư Lê Văn Duyệt, Hồng Thập Tự. Kỷ niệm lần đầu đọc Bếp Lửa trên vỉa hè Sài Gòn làm tôi liên tưởng tới một mẩu chuyện của nhà soạn nhạc lừng danh, thuộc dòng nhạc Thời Đại Mới, New Age, Yanni, người đã từng mang cả bộ sậu tới chơi tại Đền Thiêng Ấn Độ, và Tử Cấm Thành Bắc Kinh. Và cũng có thể ngược lại: chính câu chuyện của Yanni làm tôi nhớ đến cái cảnh đứng như trời trồng, giữa vỉa hè Sài Gòn. ngấu nghiến đọc Bếp Lửa, đọc xong len lén đặt nó trở lại vỉa hè, rồi len lén bỏ đi, tránh cặp mắt chẳng có gì là hài lòng của người bán! Ông Yanni này tâm sự với thính giả, qua một lần phỏng vấn trên TV, hình như vậy, là ông rất biết ơn ông bố của ông. Vào năm ông chín tuổi, biết ông con quá mê âm nhạc, và quá cần cây đàn piano, ông bố bèn đem cầm cố căn nhà, tài sản độc nhất mà ông có được, để mua cây đàn cho ông con. Ông nói, mua chậm là hỏng. Năm đó, tôi rất cần cây đàn. Tất cả những gì gọi là mầm nhạc ở trong tôi, chúng đòi hỏi cây đàn. Để chậm một tí, là những mầm đó héo đi, sau đó có được cây đàn thì cũng cẩm như không! Kinh nghiệm của tôi đọc cuốn Bếp Lửa cũng như vậy. Phải đọc đúng vào lúc đó [Lúc đó, là lúc nào, tôi sẽ xin nói rõ, sau này]. Từ nó, mà ra những anh em bà con họ hàng của nó, thí dụ như Buồn Nôn, Bức Tường của Sartre, Kẻ Xa Lạ của Camus, và nói rộng ra, cả thế giới văn chương. Có lần, tui hùng dũng tuyên bố, tôi đọc những tác giả khác, thí dụ Thanh Tâm Tuyền, thí dụ Sartre, thí dụ Camus, là để hiểu tôi, cũng là theo ý nghĩa đó. Nói bạo hơn một chút: Những kỷ niệm của riêng Gấu tui, chỉ Gấu tui biết, tôi nhờ đọc họ, mới thấy ra được. Mới biết là mình có những kỷ niệm đó đó. Chúng thực sự ở trong tôi, nhưng tôi không thấy, không hề biết đến chúng. Nếu không có họ, như những mầm âm nhạc mà Yanni nói đó, chúng cứ thế mà khô héo đi, cùng với cuộc đời thường của mỗi con người thường… Tôi lấy thí dụ, một lần đọc Salman Rushdie, ông kể lần trở về thành phố quê hương, Bombay, nhìn tấm hình căn nhà cũ, hình đen trắng, vẻ lem luốc tiều tụy của nó làm bật ra ở nơi ông giấc mộng lớn văn chương: Ta sẽ viết một cuốn sách thay thế cho tấm hình nghèo nàn dơ dáy kia. Cuốn sách của ta sẽ là một bức hình mầu Technicolor về thành phố Bombay. Đọc tới đây, đột nhiên Gấu nhớ ra kỷ niệm về cây viết chì xanh đỏ lần đầu tiên có trong đời. Cây viết chì đó thực sự không phải của Gấu, mà của một ông cậu, em bà cụ thân sinh ra Gấu. Cậu Cầu. Con Bà Ba, tức vợ thứ ba của Ông Ngoại Gấu. Nhà Gấu nghèo, bố mất sớm vì tai họa đảng phái ngay năm 1945, bà cụ phải đem mấy đứa con ăn chực nơi bà con, mỗi người è cổ chịu một đứa. Gấu được Ông Ngoại, sau khi Bà Ba gật đầu, nuôi, một phần là để ba cậu con của Bà Ba có người hầu. Trong số ba cậu, Cậu Cầu là người thương Gấu nhiều nhất. Lần đó, Bà Ba đi Hà Nội, khi về mua khá nhiều quà cho ba cậu con, trong có cây viết chì đầu xanh đầu đỏ. Cậu Cầu đưa cho thằng cháu chơi một tí. Thấy thằng cháu mê quá, không muốn trả, ông tặc lưỡi, thôi cho mày, nhưng giấu thật kỹ nhé, thằng mắt lác! Chả là Gấu vừa lùn lại vừa lé [lác]. Có thể nói, giống như Rushdie, Gấu viết văn bằng cây viết chì xanh xanh đỏ đỏ mà ông cậu cho, vào lúc chín, hay muời tuổi… NQT (1) Cuốn Bếp Lửa sau đó, được tái bản mấy lần. Lần sau cùng là vào năm 1974, nhà xuất bản Kẻ Sĩ do nhà thơ Tô Thuỳ Yên chủ trương. Lạ một điều, hành động trên của Nguyễn Đình Vượng như tiên đoán ra được số phận của cuốn Bếp Lửa, phải tái sinh từ những tro than của vỉa hè Sài Gòn, cũng như số phận của cả một nền văn học trước miền nam, tái sinh từ những tro than của cuộc phần thư 1975. 
Tks All There NQT Trân trọng giới thiệu. NQT Đọc, thì lại nhớ tới lần trở lại Đất Bắc. Đúng vào lúc đó, ngó cuốn sách đang cầm trên tay,
của Graham Greene, A Sort of Life,
một thứ tự thuật, ông cũng đã từng toan tính như GCC, nhưng… thua, và viết: Với GCC, phải chăng Miền Bắc cũng là 1 thứ cánh tay ma như của 1 tên cùi? GCC đã gặp tình trạng này, khi bị mìn VC ở nhà hàng nổi Mỹ Cảnh, và mới đây nhất, tưởng bị què!
|
