Kịch phi lý hay kịch bi hài?

Đọc bài viết của anh Bùi Văn Phú về buổi trình diễn kịch Cánh hồng trong gió (Petals in the Wind) tại thính đường Zellerbach, tôi không biết là mình nên cười hay nên mếu sau khi đọc đoạn sau: “Sau hơn một năm bặt tin, bà Hồng được biết chồng đang bị giam ở trại cải tạo Tiên Lãnh. Bà muốn đi thăm, muốn đưa cả đứa con mới sanh được vài tháng theo để cho cha được thấy mặt con…”

Không gặp chồng hơn 1 năm nhưng lại có đứa con được vài tháng tuổi? Hay đứa bé là con của…? Vì theo ý bài viết thì vở kịch nói về sự chịu thương chịu khó và chung thủy của phụ nữ Việt Nam nên tôi gạt bỏ ngay ý trong đầu. Mong anh Phú cho biết là có điều gì trong cách anh viết hay cách anh hiểu vở kịch, hay tuồng tích vở kịch đúng là như thế? Xin đa tạ.
talawas
*
Về chuyện này, mà cũng hỏi, như trên đây, thì cũng bi hài thật.
Gấu đã từng kể chuyện, về một ông sĩ quan đi cải tạo, vợ ở nhà, một nách bốn, năm đứa con, phải làm bạn với một ông quan VC, và bố mẹ chồng bèn viết thư mét ông con. Ông con trả lời:
Chừng nào vợ con vẫn còn lo cho mấy đứa nhỏ, vẫn lâu lâu đi thăm nuôi thằng chồng đói khổ ở trong trại cải tạo, thì nó vẫn là vợ con.
Một chuyện hoàn toàn có thực. Chuyện sau đây cũng thực. Cả hai chuyện, Gấu đều rất rành, vì đều biết những người trong cuộc.
Một ông sĩ quan đi cải tạo, được vợ tới thăm, và nói, đây là lần chót, vì em lỡ có bồ rồi, không thể nào đi thăm anh được. Em cũng muốn xin ý kiến của anh. Ông chồng nói, anh ở tù, làm sao giúp gì em được. Nhưng nếu như vậy, chỉ mong em đừng có thêm con cái với người sau này.
Và quả như vậy. Sau này, họ gặp lại, tuy không đoàn tụ được, nhưng vẫn còn nhìn được nhau, giữa đám con cái, đều do người chồng, sau khi ở tù ra, nuôi dậy thành người, khi qua Mỹ theo diện HO.
*
Nhưng anh phải nhìn thấy khi anh ngồi trong nhà anh, có “thằng” vào giết vợ anh, giết con anh, đốt con anh thì phải đánh lại chứ?
Lê Lựu
*
Cuộc chiến đã qua mấy chục năm. Đã có thêm một số dữ kiện, và cùng với nó, một số vấn đề mới được đặt ra.
Thí dụ, vụ Maddox, hoàn toàn là do Mẽo phịa ra, để có cớ dội bom Miền Bắc, không phải để leo thang chiến tranh, nhưng mà là để chấm dứt nó. Không có dội bom Bắc Việt, là không thể nào thúc vô đít mấy đồng chí Bắc Bộ Phủ, bắt ngồi vô bàn hội nghị.
Mẽo tìm mọi cách để rút ra, và Maddox là cách của họ.
Cũng thế, VC cũng có cách của họ, để nhử Mỹ vô.
Gấu thực sự tin rằng, chính Bắc Việt tìm đủ mọi cách để nhử Mỹ vô Miền Nam Việt Nam. Cái sự kiện,"có 'thằng' vào giết vợ anh, giết con anh, đốt con anh thì phải đánh lại chứ?", là do Bắc Việt gây ra, ngư ông hưởng lợi đủ đường là vậy.
Và cái cú nhử Mỹ vô, là phịa ra vụ đầu độc tù VC trong nhà tù Phú Lợi.
Đầu độc tù, rồi la lên, mới có cớ thành lập MTGP, coi đây là nội bộ Miền Nam. Mẽo sợ mất Miền Nam, đang chỉ có mấy anh cố vấn quèn, bèn đưa thêm quân vô, thế là Miền Bắc có cớ, động viên cả nước, phát động cuộc chiến thần thánh, muôn đời có một.
Cứ giả thử có đầu độc tù, thì cũng vẫn do VC tạo ra. Chết vài ba đồng chí mà nhử được Mẽo vô, rồi phát động cuộc chiến "thống nhất đất nước", thực hiện giấc mơ muôn đời của Miền Bắc, còn gì sướng hơn!
Cuộc chiến Việt Nam bắt buộc phải xẩy ra, theo cả hai nghĩa, tốt nhất và khốn nạn nhất, là như vậy!

Có thể, Miền Bắc chỉ nghĩ ra cái vụ Phú Lợi, sau khi biết, không có hiệp thương, theo như hiệp định Genève. Nhưng giả như có hiệp thương, thì Miền Nam vẫn là Miền Nam, không bị biến thành Ngụy.
Miền Bắc phải cám ơn Mẽo, là vậy. Không có mày vô, là không có vụ ăn cướp!
*
Nên nhớ, cái tâm ăn cướp là có thực, đừng nghĩ Gấu đổ tội oan.
Không phải tự nhiên mà Bùi Tín phán, chúng ông lấy sạch rồi, chúng mày còn cái gì mà đòi bàn giao. Tự trong thâm tâm của ông, bật ra câu này. Cũng thế, là câu phán của Võ Nguyên Giáp, đánh một trăm năm cũng phải đánh. Tự thâm tâm, ông biết, phải như vậy. Đây là cơ may ngàn đời có một. Đốt sạch Trường Sơn cũng phải đốt, là cũng theo nghĩa đó.

Người ta chê Giáp, tướng mà sao tàn nhẫn. Không, ông ta nói câu đó không phải với tư cách một ông tướng, mà là một tên Yankee mũi tẹt, có thể con cháu của một tay họ Trịnh nào đó!