*


























Nhân Ngày Tình Yêu

Cả 1 dòng sông đứng lại chờ
[nhạc]

Ngày tình nhân

Love me - Pablo Neruda

Chiều ngu ngơ phố thị

Art2all.net

Nhân Ngày Tình Yêu

k h i   đ ế n   v ớ i   a n h 

khi em đến với anh
hãy đem theo nụ cười
và ánh sáng
làm mới căn phòng anh vốn thường trầm lặng

buộc theo gót chân em
màu hoa cỏ đơn sơ,
ướp trong tóc em
hương lá xanh thơm từ cánh rừng thơ
bọc trong vạt áo
tiếng lao xao của ngàn con sóng vỗ

hãy đem lại cho anh
những niềm vui nho nhỏ
em nhặt ở trên đường
 thỏ thẻ anh nghe những giấc mơ
có chú chim quyên,
có trái nhãn lồng ngọt lịm

tả anh nghe
khu vườn có hoa nhớ nhung màu tím
có cầu vồng khi trời sắp chuyển mưa

hãy dịu dàng như chưa từng mất ngây thơ
hãy giấu hết đi những băn khoăn em có
những bức tường rất cao em phải đưa tay với
những nỗi buồn đang chĩu nặng trong lòng

lọc hết đi em
những đớn đau đang cứa máu trong tâm
hãy kéo tấm màn che tâm hồn em trống vắng

đưa cho anh xem
hạt sương lóng lánh
trên tay em còn ấm mặn vô cùng
nhưng đừng nói anh nghe dù rất ngập ngừng
hạt sương ấy từ đâu rơi xuống

anh mệt mỏi sau một ngày dài ngất ngưởng
say với cùng những dấu hỏi xoay tròn
anh về nhìn em như nhìn một nụ hoa
tỏa hương quanh hạnh phúc anh cần tìm thấy

giấu đi nhé dưới nụ cười tươi mới
nuốt đi em những giọt lệ âm thầm
tay anh đây, hãy gối với lặng câm
yêu là thế
phải không em yêu dấu

Đặng Lệ Khánh

Sunday, January 11, 2009 11:43 PM
Re:
Sau mấy năm rồi, cũng vẫn câu hỏi cũ : Làm sao mà vừa đọc, vừa viết, vừa chăm cháu ngoại, vừa nói chuyện với bạn bè được, hay quá. K thì chỉ đọc (internet) và xem là nhiều. Vừa xem lại "The Road Home" của Trương Nghệ Mưu , vẫn thấy đây là phim tàu hay nhất, dù không vĩ đại. Chỉ có tình là vĩ đại thôi .

*

Chỉ có tình là vĩ đại thôi. Mà cứ phải mấy anh Tầu, mới vĩ đại. Tây Mẽo không bằng. Hồi ở VN tôi có đọc một cuốn sách dịch chuyện tình Tầu. Chuyện nào cũng hay. Có một chuyện, về một anh học trò nhà quê, lên thành đô học, mê một em trong xóm, chuộc em ra. Rồi bố mẹ bắt về, trên đường về đi ngang thuyền một anh lái buôn. Anh này thấy cô vợ đẹp quá bèn dụ anh chồng đánh bạc, thua, cho vay, thua tiếp, phải bán vợ. Cô vợ, vào lúc sang thuyền khác, bèn mở mấy cái rương bạn bè trong xóm tặng ra, hoá ra toàn kim cương, hột xoàn, và cứ từ từ thả xuống sông, rồi thả mình theo.
*
Chuyện tình Mít kể, đương thời, thì có NNT. Truyện số 1 của nữ văn sĩ “miệt vườn, đặc sản Miền Nam”, là Một Mối Tình. Truyện ngắn mới nhất, Có con thuyền đã buông bờ  [Lâu rồi mới viết chuyện tình] mà chẳng hay ư?
Chuyện tình lồng trong chuyện tình, lồng trong chuyện tình. Cái cô Bê phải có một mối tình lớn, vì nó mà bỏ xứ mà đi, và mối tình trắc trở này chắc là mắc mớ tới một người đàn ông có vợ, và bị vợ bỏ chạy theo thằng khác [đây là "mô típ đặc sản" của NNT, như trong Một Mối Tình, trong Cánh Đồng Bất Tận, nếu không, cô không để ý tới anh chàng có đứa con bị sốt], rồi còn mối tình thương hại anh học trò em trai cô chủ nữa.
Thú thực, viết như thế, thì Gấu này phải chịu là Nữ Sư Phụ!

Đặc sản Miền Bắc thì có em Phương, trong Nỗi Buồn Chiến Tranh, chửi anh Kiên, Yankee mũi tẹt, mày ngu quá, đâu còn đêm nào như đêm nay….
Hay em trong Trăng Goá, do sặc sụa mùi nước đái tại Ga Hàng Cỏ khi tiễn Yankee vào Nam chiến đấu mà nhận lời cầu hôn Thủ Trưởng, hay anh cu Sài của Nê Nựu, Đảng bảo lấy ai thì lấy người đó!



Cả 1 dòng sông đứng lại chờ
[nhạc]

Thơ TMT không ‘tục lụy’, như thơ DTL. Thí dụ, DTL có những câu như “tôi hôn người, hôn môi, rất tham” [?], TMT, không:
Môi tôi mùi thuốc còn thơm hơi

Tuyệt!


Thơ TMT gần với cõi thơ Bà Huyện Thanh Quan, nhưng lâu lâu, cũng “hạ trần”, nhất là hai câu này, quái thay, lại làm nhớ đến 1 thần nữ trong văn học Tầu:

Tôi xa người như xa cơn mưa
Tóc tôi còn ướt đến bây giờ

Đến bây giờ, đến bao giờ, đến hoài hoài, đến mãi mãi! 

Love me
TMT

Chiều ngu ngơ phố thị

Bài thơ này, mở ra cõi thơ của Gấu, làm, đúng những ngày vừa tới xứ lạnh, gặp lại cô bạn ngày nào, nhưng đầu óc thì vẫn ở trại tị nạn!
Thành thử cô bạn cũng bực, và có lần hỏi, thế còn cái cô ‘còn chút mồ hôi’ đâu rồi?
Đọc, thì cũng nên đọc thêm cái mẩu Bụi, và cái câu thơ thần sầu, chúng mình chỉ là hai hạt bụi lỡ thương nhau, rồi sau đó, hát 1 khúc TCS, ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau, thì mới đủ bộ!

Sikiew nổi tiếng trong đám người tị nạn vì bụi của nó.
Ngay những giấc mơ của họ cũng đầy bụi.
Chúng mình chỉ là hai hạt bụi lỡ thương nhau.

Người xưa thèm nắm áo đề thơ.

Có lần anh mơ thấy em.
Và sau đây là bài thơ nắm áo:

Chiều ngu ngơ phố thị...
*

Môi tôi mùi thuốc còn thơm hơi 

Trong Yêu của Chu Tử, có xen, sau cơn mưa, thằng đàn ông với gói thuốc, rút 1 điếu, làm 1 hơi, mắt lim dim, mặc xác em nằm tê hê, và tác giả, kẻ kể chuyện, thay mặt người đàn bà, mọi người đàn bà, chửi toáng lên, nó coi mình không bằng hơi thuốc lá của nó!

Già quá rồi, quá đát rồi, nói chuyện ngày tình nhân, không sợ con nít nó cuời cho ư….
Bất giác nhớ đến bài thơ sau đây, do Czeslaw Milosz tuyển chọn.
 

ANNA SWIR
1909-1984

Poems about an old woman are rare, as if there were a tendency to relegate her to the realm of half-existence. But Polish poet Anna Swir returns to that subject several times with love and compassion.
Thơ về bà già thì hiếm, như thể, có khuynh hướng coi bà già thuộc ‘nửa cõi’, [chân trong chân ngoài, huyệt; hay, giường?].
Tuy nhiên nhà thơ nữ Ba Lan,
Anna Swir, trở lại với đề tài này vài lần, với tình yêu và cảm thông
 

THE GREATEST LOVE

She is sixty. She lives
the greatest love of her life.

She walks arm-in-arm with her dear one,
her hair streams in the wind.
Her dear one says:
"You have hair like pearls."

Her children say:
"Old fool."

Translated from the Polish by Czeslaw Milosz and Leonard Nathan

 

Mối tình vĩ đại nhất

Nàng sáu bó,
sống mối tình lớn lao nhất của nàng.

Nàng dạo bước, tay trong tay với người tình
Tóc nàng chảy dài theo gió
Người yêu nịnh nàng:
“Tóc em như ngọc trai”.

Mấy đứa con của nàng thì gật gù:
“Đúng là bà già khùng!”

*

hãy nói cho em biết

đặng lệ khánh

Thời giờ có đủ không anh
Để sống lại từ đầu
Còn đủ ngày tháng không anh
Để sống cho ngày sau 

Ta có còn đủ thời gian
Để đừng hỏi
mình quen nhau từ bao giờ
Ta đang có một khung trời
xanh cho mình ngẩn ngơ 

Em đang cắt những dây trói
Em ghét mũ nón buộc ràng
Em muốn cởi đôi giày vướng víu
Em sẽ đi chân trần thênh thang 

Anh đừng quay đầu nhìn lại
Anh sẽ hoá đá
Sẽ nát tan
Em sẽ không còn ai để hỏi
Ta còn được bao nhiêu thời gian
Còn được bao nhiêu lửa
Trong trái tim đã mòn

Ta sẽ sống như chưa hề được sống
Sẽ tận cùng như không tận cùng hơn
Những dấu hỏi sẽ là lời giải đáp
Chỉ có ta,
Anh và Em,
Và những tháng năm buồn

Đặng Lệ Khánh

Note: To TV.
Happy Valentine’ Day
*

On Valentine’s Day

Gởi em bài thơ Giáng Sinh
Làm cho một người quen

Giáng Sinh có hai màu
xanh và đỏ
Và cây thông,
và quà cáp
Và ngọn lửa trong lò sưởi

Anh giữ lại màu xanh
Chỉ gởi em màu đỏ

Thông đã tàn
Đèn đã tắt
dư hương còn nguyên đó
Anh gởi em

Lò sưởi đã đóng
Nhưng lửa vẫn còn
Đủ thắp ngọn nến hồng
Cắm lên chiếc bánh hình quả tim
Nho nhỏ
Màu đỏ
Anh gởi em

Happy Valentine’s Day
To You
K

Re: Irises

Anh T. có chắc ở đây nói đến Cầu Vồng không ?
Iris là hoa iris, bán đầy dẫy ở đây (VN không thấy), có đủ màu sắc rất đẹp, hơi giống hoa glayeuls nhưng mềm mại hơn, cánh mỏng manh hơn, và nhụy cũng như vài cánh hoa có vân giống như lông . K thấy hay bán trong chợ nhất là loại hoa màu tím sẫm , bó chung với các loại khác như cúc daisies … để cắm trong bình .
Tongue ở đây là một phần của cánh hoa thường nằm dưới như chiếc lưỡi thè ra vậy .
Buổi tối, làm sao mà thấy cầu vồng ? Hơn nữa, at the edge of the rain là ở nơi mà mưa không rơi đến, ở bên lề một cơn mưa .

Tks. Sẽ coi lại, và sửa sau. NQT

Anh Tru oi,
K da tranh dich tho, vi dich tho kho lam . Anh Son dich tho J.P. vi tho ong ay gian di, khong the hieu sai y duoc . Con nhung nha tho khac, nhat la nhung nha tho tri thuc, y tuong cu cao xa voi voi thi van cua ho cung ... rac roi lam , dich sai cung ky` . Anh goi tho cua anh cho a2a di , tho anh cung hay vay .
K

Tks. Re: tho cua toi.
Nhưng không thể không dịch, dù dịch sai. (1)
Tho J.P,
truoc 1975 bao Van dich, cung bi che la dich sai, dung cai bai TTS dich do!
NQT


(1)

Tôi xin kết luận những triển luận này về những người biệt xứ bằng việc trích dẫn Marina Tsvetaieva, nữ thi sĩ Nga có một số phận bi thảm, Tị nạn ở Pháp, ngày 6/7/1926, bà đã viết cho Rainer Maria Rilke: “Goethe đã nói ở đâu đó rằng người ta không thể thực hiện được cái gì lớn lao bằng tiếng nước ngoài – điều đó, bao giờ tôi cũng thấy có vẻ sai. […] Làm thơ đã là dịch rồi, từ tiếng mẹ đẻ sang một thứ tiếng khác, bất kể đó là tiếng Pháp hay tiếng Đức. Không một ngôn ngữ nào là tiếng mẹ đẻ. Viết thơ là viết dựa theo một cái gì đó. Vì thế tôi không hiểu tại sao người ta lại nói nhà thơ Pháp hay nhà thơ Nga, vân vân... Một nhà thơ có thể viết bằng tiêng Pháp, anh ta không thể là một nhà thơ Pháp. Thật lố bịch. […] Người ta trở thành thi sĩ (nếu như người ta có thể trở thành thi sĩ, nếu như người ta không phải ai nấy đã là thi sĩ từ trước !) không phải để là Pháp, Nga, vân vân…, mà để là tất cả. Hoặc nữa: người ta là thi sĩ vì người ta không phải là Pháp. Quốc tịch là thải loại và kết nhập. Orphée làm nổ tung quốc tịch hay mở rộng nó đến độ tất cả (hiện tại và quá khứ) đều được bao gồm trong đó.”

Linda Lê

I lost two homelands, but I sought a third: a space for the imagination, a domain that held room for artistic needs that were still not entirely clear to me. I lost a real city, but I sought a city of the imagination. I picked poetry as my province relatively late, later than many others do
Adam Zagalewski: Another Beauty
[Tôi mất hai quê nhà, nhưng tôi kiếm quê nhà thứ ba: một không gian cho sự tưởng tượng, một miền cư ngụ của những nhu cầu nghệ thuật chưa hoàn toàn rõ ràng đối với tôi. Tôi mất một thành phố thật nhưng tôi kiếm một thành phố của sự tưởng tượng. Tôi lượm lên thi ca khá muộn, so với những người khác, và coi đây là quê nội của mình.] 

All writing is a species of remembering
Mọi cái viết thì đều là một thứ chủng loại của hồi nhớ

ADAM ZAGAJEWSKI

ENCOUNTER

We were riding through frozen fields in a wagon at dawn.
A red wing rose in the darkness. 

And suddenly a hare ran across the road.
One of us pointed to it with his hand. 

That was long ago. Today neither of them is alive,
Not the hare, nor the man who made the gesture. 

O my love, where are they, where are they going-
The flash of a hand, streak of movement, rustle of pebbles.
I ask not out of sorrow, but in wonder.

Wilno, 1936

Czeslaw Milosz: Selected Poems 1931-2004

Gặp gỡ

Chúng tôi đi qua những cánh đồng băng giá trong một chiếc xe ngựa vào lúc rạng đông.
Một cánh đỏ dâng lên trong đêm tối .

Bỗng chợt, một con thỏ rừng băng qua đường.
Một người trong đám chúng tôi giơ tay chỉ

Chuyện đó lâu lắm rồi. Bây giờ chẳng còn ai trong số họ còn sống,
Con thỏ rừng, không, mà cái người giơ tay chỉ, cũng không.

Ôi tình yêu của tôi ơi, họ đâu cả rồi, họ đi đâu tất cả rồi -
Cái nhoáng một cái của cánh tay đưa lên, cái giật 1 cái của chuyển động, cái tiếng rì rào của những viên sỏi.
Tôi hỏi, không phải là do buồn rầu, mà do ngạc nhiên, hoặc ngỡ ngàng.

Note: Bài thơ trên, liệu có thể xếp vào mục, thơ dành cho Valentine?
Có thể lắm chứ!
 
GNV nghĩ đến mấy từ “O my love”, của Milosz, và, chỉ đến khi được đọc bài thơ này, thì mới ngộ ra được câu thơ của TMT:


Giọt mưa trời khóc ngàn năm trước
Sao còn ướt trên lưng bàn tay.

Giọt Mưa Trời Khóc

Từ "sao", của TMT, và từ "wonder", của Milosz, tương tự, nhưng ở Milosz, có nhiều người, có con thỏ rừng; ở TMT, là "thời gian được sắp xếp lại thành bài thơ", theo ý Brodsky [... that any poem is reorganized time]: cái thiên thu gặp cái hiện tại.

Giống, mà, cũng không giống.



Nhân Ngày Tình Yêu
The Lovers

In the woods one fair Sunday,
When we were children,
We came upon a couple lying on the ground.
Hand in hand, ourselves afraid
Of losing our way, we saw
What we first thought was a patch of snow,
The two clutching each other naked
On the bare ground, the wind
Swaying the branches over them
As we stole by, never to find out
Who they were, never to mention it afterwards
To each other, or to anyone else.

Charles Simic: Master of Disguises

Tình nhân

Trong khu rừng, một Chủ Nhật đẹp trời,
Khi chúng tôi còn là hai đứa con nít,
Hai đứa chợt bắt gặp một cặp nằm trên mặt đất.
Hai đứa chúng tôi, tay trong tay, sợ bị lạc,
Chúng tôi thấy cái gì gì, thoạt đầu lại nghĩ là một mảng tuyết.
Hai thân hình ôm dịt lấy nhau, trần truồng cả hai.
Trên mặt đất trần.
Gió đùa những cánh lá phủ lên họ.
Và khi hai đứa chúng tôi tuồn qua,
Chẳng hề biết,
Họ là ai,
Chẳng bao giờ nói chuyện này, sau đó,
Giữa hai đứa mí nhau,
Hay bất cứ một ai.

*

Tôi xa người như xa cơn mưa
Tóc tôi còn ướt đến bây giờ
Nhớ tôi người có châm điếu thuốc
Nhớ tôi người có đi trong mưa

Tuyệt!
Đọc bài trên, thì phải bù bằng bài này.

 

MUSIC HEARD

Music heard with you
was more than music
and the blood that flowed through our arteries
was more than blood
and the joy we felt
was genuine
and if there is anyone to thank,
I thank him now,
before it grows too late
and too quiet.

Adam Zagajewski
[From Eternal Enemies]

NGHE NHẠC

Âm nhạc nghe với anh thì còn hơn cả âm nhạc
và máu chảy ở trong tim
thì còn hơn cả máu
và niềm vui mà chúng ta bỏ lại
thì đúng thứ con nai vàng
và nếu có ai để mà cám ơn
tôi cám ơn người ấy - thường hay vuốt tóc tôi – vào lúc này
trước khi quá muộn
và quá im ắng
*

Tôi xa người nắng buồn trên vai
Môi tôi mùi thuốc còn thơm hơi
Người xa tôi một dòng sông trắng
Dẫy núi bên kia có ngậm ngùi 

Tôi xa người hàng cây bâng khuâng
Nước dâng chiều xuống nhớ muôn trùng
Người xa tôi có ra đứng ngóng
Một cánh chim bay ở cuối rừng 

Tôi xa người như xa cơn mưa
Tóc tôi còn ướt tới bây giờ
Nhớ tôi người có châm điếu thuốc
Nhớ tôi người có đi trong mưa.

Người xa tôi gió cũng lặng thinh
Tôi rung nỗi nhớ ở quanh mình
Người như suối chảy qua rừng vắng
Cả một dòng sông đứng lại chờ

9/93 

Câu thơ "Nhớ tôi người có đi trong mưa" làm nhớ cái cảnh GNV bỏ cái quán hẹn, khi BHD đến trễ, chờ đúng 5 phút không thấy là bỏ đi, “hoàng hạc nhất khứ bất phục phản”!
Sau này, anh nghe cô kể lại: Bữa đó, trời mưa lớn, H. đội mưa chạy xe từ Đại học Y khoa, suốt quãng đường Chợ Lớn - Sài Gòn. Cũng biết là vô ích, vô phương. Lũ bạn nói, con này điên rồi. Tới nơi, đã trễ hẹn. Thường, em vẫn trễ hẹn, anh vẫn chờ (có lần anh nói anh có cả một đời để chờ...), nhưng lần đó, em hiểu.

Câu thơ ‘Nhớ tôi người có châm điếu thuốc’, thì lại làm bật ra bài thơ sau đây :

Buồn như cái hộp quẹt ở trong nhà,
Khi ai cũng bỏ hút thuốc lá! 

Hai câu sau đây, mà chẳng “ướt” sao?

Buồn như cục xà bông
Khi BHD bước ra khỏi cái bồn tắm! 

Sad as a Ship in a Bottle 

Sad as a matchbox in a house
Where they've stopped smoking.
Sad as a soap of a movie queen
After she steps out of the shower.
Sad as the love pill
In a pocket of a dead man.
Happy as a mouse in a rocking chair.
Happy as a pair of dentures ...
No, wait a minute! Something's wrong here!
Sad as a maybug in June.
Sad as a hotdog-eating champion
Having dinner in a fish restaurant.

Charles Simic: Master in Disguises 

Buồn như 1 con tầu nằm trong 1 cái chai
[GNV thích, cảnh ngược lại!]

Buồn như cái hộp diêm quẹt ở trong nhà
Khi ai cũng bỏ hút thuốc lá
Buồn như cục xà bông của nữ hoàng điện ảnh
Khi nàng bước ra khỏi cái vòi hoa sen
Buồn như viên Viagra
Trong túi 1 thằng cha đã ngỏm
Vui như chú chuột
Trên cái ghế lắc la lắc lư
Vui như cặp răng giả....
Ấy chết, xin lỗi, có gì lộn ở đây !
Buồn như con bọ ăn lá cây
Vào 1 ngày tháng Sáu
Buồn như anh chàng vô địch ăn hotdog
Một bữa ăn tối tại cửa hàng chuyên phục vụ món cá
*

Nguyễn Thị Hoàng
1938 -

Vết Thương Cuối Cùng

một đêm kia trái tim tôi ngừng đập
máu thôi hồng và tóc sẽ thôi đen
sẽ khô cạn hết đôi hồ nước mắt
thôi còn ai âu yếm gọi tên em 

đừng xua đuổi tôi đã nguyền trốn tránh
chân thôi đi và miệng sẽ thôi cười
thôi cô độc bởi không còn kiêu hãnh
nỗi ê chề đau đớn của riêng tôi

ở trên đó sao sương mờ mịt lắm
hồn tôi bay quanh quĩ đạo mặt trời
xin vũ trụ chút hương nồng lửa ấm
kẻo khi xưa quen lạnh lẽo trên đời

người ta sẽ cười vui và tiếp tục
trong thiên đường và địa ngục trần gian
đôi mắt ấy chưa một lần biết khóc
bởi đôi tay chưa hứng lấy điêu tàn

em từ giã và mang theo hờn tủi
suốt một đời như bóng núi chơ vơ
anh dù đến dù đi, em mòn mỏi
suốt một đời hấp hối nỗi bơ vơ

em sẽ nói với vì sao thứ nhất
gọi giùm tên một kẻ dưới xa kia
viên ngọc quí đã tan tành nước mắt
bởi yêu người tôi chọn kiếp điên mê

( Tập san VĂN )

Nguồn Gió O

Bài thơ này, không thấy đề tác giả làm năm nào, tạp chí Văn khi ra hải ngoại, hay trước 1975, tại Miền Nam.
GNV thích nhất câu:

Thôi cô độc bởi không còn kiêu hãnh.

Cái tít "Vết thương cuối cùng", thì chắc là để nhắc tới vết thương đầu tiên, “vết thương dậy thì”, "em lên anh nhé”, "mưa không ướt đất"…. của 1 thời xa xưa...

-Nằm yên…!
Trần Thị NgH.

-Em đã biết tay anh chưa?
TTT


*

Tôi xa người như xa cơn mưa
Tóc tôi còn ướt đến bây giờ
Nhớ tôi người có châm điếu thuốc
Nhớ tôi người có đi trong mưa

Tuyệt!
Đọc bài trên, thì phải bù bằng bài này.

 

MUSIC HEARD

Music heard with you
was more than music
and the blood that flowed through our arteries
was more than blood
and the joy we felt
was genuine
and if there is anyone to thank,
I thank him now,
before it grows too late
and too quiet.

Adam Zagajewski
[From Eternal Enemies]

NGHE NHẠC

Âm nhạc nghe với anh thì còn hơn cả âm nhạc
và máu chảy ở trong tim
thì còn hơn cả máu
và niềm vui mà chúng ta bỏ lại
thì đúng thứ con nai vàng
và nếu có ai để mà cám ơn
tôi cám ơn người ấy - thường hay vuốt tóc tôi – vào lúc này
trước khi quá muộn
và quá im ắng
*

The Lovers

In the woods one fair Sunday,
When we were children,
We came upon a couple lying on the ground.
Hand in hand, ourselves afraid
Of losing our way, we saw
What we first thought was a patch of snow,
The two clutching each other naked
On the bare ground, the wind
Swaying the branches over them
As we stole by, never to find out
Who they were, never to mention it afterwards
To each other, or to anyone else.

Charles Simic: Master of Disguises
*

Bài Thơ Tình Viết Khi Nổi Sùng
 

thời mạt thế người ta yêu nhau bằng cái búa
và tặng nhau hàng chục nhát dao găm
anh, kẻ chập chờn giữa càn khôn lảo đảo
tặng cho em nguyên một đóa trăng rằm 

thôi, thời đại chúng ta…
tâm hồn em ô nhiễm cũng thường
trời đất đã cho anh nụ cười bất sá
sá gì cái chuyện tơ vương
cám ơm em đã viết cho anh những bức thư tình
tình thảo nguyên hoa quỳ vàng đắm đuối
em không nói tiếng người, em nói bằng tiếng chim,
em nói bằng tiếng suối
tiếng nói em thơm ngát suốt đời anh
cám ơn em đã đi cùng anh trong khu vườn xanh
vườn trĩu trái trái hồng như trái ngực
anh thương những loài cây suốt ngày bực tức
vì giận mình sao chưa biết đi
dù sao cây biết đi như mây bay
vẫn còn thua bước chân người tình đầy dấu ấn
khi loài chim bước tình cờ tha thẩn
là lúc tâm hồn anh đầy những dấu chân
cám ơn Ngôi Nhà em,ngôi nhà đã bao dung người thiếu nữ
vừa ngọt ngào vừa cay đắng như em
những đêm khuya em có thắp ngọn đèn
để soi sáng những góc lòng đen tối
thôi câu chuyện tình nói cho nhiều rồi cũng vậy
trăm năm dài rồi sẽ đụng nghìn năm
tất cả qua đi, điều gì còn ở lại
một đóa hoa quỳnh trong cõi trăm năm
Nguyễn Bắc Sơn

Chép trên mạng, blog CM.
*

Hát ở đâu đâu...

Ngoảnh nhìn lại quãng nửa nhà nửa chợ
Nỗi buồn vạch một nét dài (1)
Không phải tiếc cuộc đời đã sống
Mà một đời bỏ lỡ
Nhớ hoài. 

Đêm mở ra giấc mộng cũ
Chỉ có tôi, tôi, và tôi
Cô bạn thân ơi, nẻo về tuyệt lối
Hồn tôi điên cuồng réo gọi. 

Mùa thu ở đây đẹp não nùng
Rừng dưng không đỏ rực
Lá rũ rượi
Rủ nhau cùng chết 

Sực nhớ chữ: Chiêu như thanh ty
Mộ thành tuyết 

Giấc mộng cũ vậy là giấc mộng cuối
Hát ở đâu đâu... 

Cô bạn thân ơi, những ngày tháng đó
Chạy xe như điên trên đường phố
Cho kịp giờ giới nghiêm
Suốt Chợlớn-Sàigòn
Chỉ mong kịp chuyện trò cùng những hồn ma Mậu Thân

Trong nhà xe Đài Phát Thanh
Người lính Dù dùng làm nơi chất thây những người chết 

Những hồn ma từ đó thức dậy
Quẳng bỏ súng
Vẫy tay cho tôi đi 

Trong vương quốc của những người đã chết
Tôi vẫn thường thơ thẩn đi về... 

Hát ở đâu đâu giấc mộng cuối (2) 

(1)... that lonely halfway house which we call life
André Malraux (Anti-Memoirs)

(2) thơ Thanh Tâm Tuyền

BEFORE I HAD YOU

Before I had you

I loved Nature as a calm monk loves Christ.

Now I love Nature

As a calm monk loves the Virgin Mary,

Religiously (in my manner), like before,

But in a more heartfelt and intimate way.

I see the rivers better when I walk with you

Through the fields to the rivers' banks.

When I sit next to you and watch the clouds

I see them much more clearly.

You haven't taken Nature from me,

You haven't changed Nature.

You've brought Nature closer.

Because you exist I see it better, though the same as before.

Because you love me I love it in the same way, but more.

Because you chose me to have you and love you

My eyes gaze at it

More than at anything.

 

I don't regret what I was before,

For I am still what I was.

I only regret not having loved you before.

6 JULY 1914

Fernando Pessoa

[From “The shepherd in Love”] 

*

Trước khi Anh có M

Trước khi Anh có M

Anh yêu Thiên nhiên, như một vì tu sĩ êm ả yêu Chúa.

Bây giờ Anh yêu Thiên nhiên

Như là một vì tu sĩ êm ả yêu Đức Mẹ Đồng Trinh,

Thật là căn tu,

[Thì Anh thì vốn có căn tu,

Kiếp nào mà chẳng như vậy?]

Nhưng yêu một cách thật là tâm tư thật là thầm kín nhiều hơn.

Anh nhìn những dòng sông đẹp hơn khi sóng bước cùng M

Qua những cánh đồng tới những bờ sông.

Khi ngồi bên M, Anh nhìn những đám mây

Anh nhìn chúng rõ hơn.

M đâu có lấy Thiên nhiên ra khỏi Anh

M làm cho Thiên nhiên gần Anh hơn

Bởi vì có M, anh nhìn nó đẹp hơn, tuy nó vẫn như trước

Bởi vì M yêu Anh, anh yêu nó, cũng vẫn vậy, nhưng nhiều hơn.

Bởi vì M chọn Anh để có M và yêu M

Mắt anh nhìn nó

Hơn bất cứ cái gì khác

 

Anh không ân hận rằng Anh đã như vậy,

Ngày xưa, khi chưa có M

Anh bây giờ thì vẫn như ngày xưa

Anh chỉ ân hận ngày xưa sao không yêu M
*

Paul Eluard

L'amoureuse

Elle est debout sur mes paupières

Et ses cheveux sont dans les miens,

Elle a la forme de mes mains,

Elle a la couleur de mes yeux,

Elle s'engloutit dans mon ombre

Comme une pierre sur le ciel.

 

Elle a toujours les yeux ouverts

Et ne me laisse pas dormir.

Ses rêves en pleine lumière

Font s'évaporer les soleils,

Me font rire, pleurer et rire,

Parler sans avoir rien à dire.

(Mourir de ne pas mourir, 1924)

 

M-iêu
 

M đứng trên mi Anh

Tóc M trong tóc Anh

Dáng M lòng tay anh

Mắt M mầu mắt Anh

M cuộn thành bóng Anh

Như hòn đá bầu trời

 

Mắt M luôn mở lớn

Chẳng hề cho Anh ngủ

Mơ M ngập ngụa nắng

Làm bốc muôn mặt trời

Làm Anh cười, khóc, cười,

Nói chẳng nói lên lời

(Chết [để] Không Chết, 1924)
 

Lady Love

 

She is standing on my lids

And her hair is in my hair

She has the colour of my eye

She has the body of my hand

In my shade she is engulfed

As a stone against the sky

She will never close her eyes

And she does not let me sleep

And her dreams in the bright day

Make the suns evaporate

And me laugh cry and laugh

Speak when I have nothing to say

(Dying of Not Dying, 1924)

 Translated by Samuel Beckett

Poem
(To A)
I shall miss you so much when I'm dead
The loveliest of smiles
The softness of your body in our bed
My everlasting bride
Remember that when I am dead
You are forever alive in my heart and my head
Harold Pinter
[Granta 100. Winter 2007]
*
To M
Hãy nhớ là khi Anh chết
M sẽ sống hoài trong trái tim của Anh.

 

PERSPECTIVE
 

They passed like strangers,

without a word or gesture,

her off to the store,

him heading for the car.

 

Perhaps startled

or distracted,

or forgetting

that for a short while

they'd been in love forever.

 

Still, there's no guarantee

that it was them.

Maybe yes from a distance,

but not close up.

 

I watched them from the window,

and those who observe from above

are often mistaken.

 

She vanished beyond the glass door.

He got in behind the wheel

and took off.

As if nothing had happened,

if it had.

 
And I, sure for just a moment

that I'd seen it,

strive to convince you, O Readers,

with this accidental little poem

that it was sad.

 
-Wislawa Szymborka

(Translated, from the Polish, by Stanislaw Baranczak and Clare Cavanagh.)

 

Viễn tượng

Họ đi ngang nhau như hai kẻ xa lạ,

Chẳng một lời, một cử chỉ

Nàng tới tiệm

Chàng hướng xe

 

Có lẽ nhói một cái,

Hay lơ là một tí

Hoặc lãng quên một tẹo

Và thế là trong một thoáng,

Họ yêu nhau

Thiên thu bất tận 

 

Tuy nhiên chẳng có chi bảo đảm

Đó là Gấu và CM

Có lẽ đúng là hai đứa đó

Nếu nhìn từ xa

Đừng dí mắt thật gần 

 

Tôi nhìn hai đứa từ trên cửa sổ

Và nhìn từ xa, từ phía bên trên như thế

Thường hú họa

 
CM biến mất quá cánh cửa kiếng

Gấu ngồi vô xe

Và tếch

 
Như chẳng có gì xẩy ra

Giả như có gì

 
Và tôi, chắc chắn vào lúc đó

Nhìn thấy như vậy

Và cố gắng thuyết phục bạn,

Ôi nnhững độc giả của tôi

Bằng bài thơ nho nhỏ tình cờ này

Rằng, buồn, buồn thật đấy

[To CM. The Bear]

*

 

LOVE AT FIRST SIGHT

They're both convinced

that a sudden passion joined them.

Such certainty is beautiful,

but uncertainty is more beautiful still.

 

Since they'd never met before, they're sure

that there'd been nothing between them.

But what's the word from the streets, staircases, hallways –

perhaps they've passed by each other a million times?

 

I want to ask them

if they don't remember -

a moment face to face

in some revolving door?

perhaps a "sorry" muttered in a crowd?

a curt "wrong number" caught in the receiver?

but I know the answer.

No, they don't remember.

 

They'd be amazed to hear

that Chance has been toying with them

now for years.

 

Not quite ready yet

to become their Destiny,

it pushed them close, drove them apart,

it barred their path,

stifling a laugh,

and then leaped aside.

 

There were signs and signals,

even if they couldn't read them yet.

Perhaps three years ago

or just last Tuesday

a certain leaf fluttered

from one shoulder to another?

Something was dropped and then picked up.

Who knows, maybe the ball that vanished

into childhood's thicket?

 

There were doorknobs and doorbells

where one touch had covered another

beforehand.

Suitcases checked and standing side by side.

One night, perhaps, the same dream,

grown hazy by morning.

 

Every beginning

is only a sequel, after all,

and the book of events

is always open halfway through.
 

-Wislawa Szymborska: View with a grain of sand

Note: Tình cờ vớ được bài này, post lên để độc giả TV thưởng lãm, và, nhân tiện, để tặng ông Tây mũi tẹt, đã từng đề nghị dịch "Tình Yêu như Trái Phá", qua tiếng Tẩy là "Cú Sét Đánh", và qua tiếng Hồng Mao, là, "Yêu từ cái nhìn đầu tiên"!

Bài thơ thật tuyệt, tặng ông ta, quá tuyệt, đúng cái ý:

Such certainty is beautiful,

but uncertainty is more beautiful still.

Dịch chắc như bắp như thế thì thật là đẹp

Nhưng dịch không chắc như bắp, thì còn đẹp hơn nhiều!

*

Yêu từ cái nhìn đầu tiên
 

Cả hai đều chắc như bắp
Đam mê bất thình đã dính họ vào nhau
Chắc như bắp như thế thì đẹp thật
Nhưng không chắc như bắp thì còn đẹp hơn nhiều 

Kể từ họ chưa từng gặp nhau trước đó, thành ra họ chắc mẩm là chẳng có gì giữa họ
Nhưng, biết đâu đây, một từ, từ đường phố, cầu thang, hành lang –
có thể họ đã từng trao cho nhau hàng triệu lần?
Lời nào em đã nói em/anh ơi? 

Tôi muốn hỏi họ
nếu họ còn nhớ -
một thoáng đối mặt nhau,
tại một cánh cửa quay?
Hay một tiếng ‘so ghì’ mất tích giữa đám đông
Hay, “lộn số rồi”, cha nội?

Nhưng tôi biết câu trả lời
Không, họ đếch có nhớ!
Làm gì có chuyện đó! 

Họ hẳn là ngỡ ngàng
Rằng, Cơ May đã chơi trò hú tim với cả hai
trong bao nhiêu năm trời, cho đến giờ này!
Chưa có sẵn sàng đâu em ơi
Để biến thành Định Mệnh
[Vừa mới nghe tên, là đã hỏng cẳng, nữa là!] 

Chính Định Mệnh đã kéo họ đến gần nhau, rồi lại đẩy họ ra xa
Nó chặn đường họ
cố nén một tiếng cười lớn
rồi nhảy qua một bên 

Đã có những điềm, triệu
Ngay cả nếu như họ chưa đọc
Có thể ba năm trước đây
Hay đúng là Thứ Ba vừa rồi,
một chiếc lá lững lờ bay từ vai người này qua vai người kia?
Một cái gì đó [chiếc khăn tay chăng?] rớt, và rồi được nhặt lên
Ai mà biết được

Có thể là một trái banh,
biến mất vào trong một bụi cây của thời trẻ thơ ? 

Có những tiếng gõ cửa, tiếng chuông cửa reo
Nơi một cái đụng phủ lên một cái khác đã được chuẩn bị trước
Những chiếc va li đã được kiểm soát và để kế bên nhau
Một đêm, và, có thể, cùng một giấc mơ
đến sáng thì thành nhảm! 

Mọi bắt đầu
Thì chỉ là tiếp nối, nói cho cùng
Và cuốn sách của những biến động
Thì luôn mở ra ở lưng chừng.

Note: Thấy trên Art2all.net, bản dịch của TTS, post sau đây:

Thân Trọng Sơn

TÌNH YÊU TỪ CÁI NHÌN ĐẦU TIÊN

Cả hai người đều tin 

Một cảm xúc bất chợt gắn kết họ với nhau 

Niềm tin mới đẹp làm sao 

Nhưng sự hoài nghi còn tuyệt vời hơn nữa.
 

Họ vẫn nghĩ bởi trước đó chưa hề quen

Nên giữa hai người chẳng có chuyện gì cả. 

Vậy thì nói sao đây, những con đường, cầu thang, hành lang đó 

Nơi mà từ lâu lắm có thể họ đã từng lướt qua nhau ? 

Tôi muốn hỏi họ xem

Liệu họ có còn nhớ

Có thể trong một khung cửa quay

Ngày nào họ đã đứng đối diện 

Hay nói lời xin lỗi trong đám đông 

Hay qua điện thoại báo nhầm số. 

Nhưng tôi biết trước câu trả lời của họ 

Không họ chẳng nhớ mảy may.  

Họ sẽ ngạc nhiên biết chừng nào 

Khi biết rằng

Sự ngẫu nhiên đùa giỡn họ đã từ lâu. 

Mà vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng

Trở thành số phận 

Kéo họ xích lại gần rồi lại đẩy ra xa 

Đứng ngáng đường chặn lối 

Kìm nén một tiếng cười 

Nhảy tránh sang một bên.
 

Đã từng có những tín hiệu 

Chưa nhận ra ngay, chẳng hề chi, 

Có thể đã ba năm rồi 

Hay chỉ là thứ ba tuần trước 

Một chiếc lá khẽ lướt 

Từ vai rồi lại đậu sang vai. 

Một vật đánh rơi rồi nhặt được

 Nào ai biết, có thể là một trái bóng

 Trong bụi rậm của tuổi ấu thơ ?

 Đã từng có những tay nắm cửa, những chuông con, 

Vết tay ai đặt vào 

Chồng lên vết tay người nào trước 

Những chiếc va li nằm cạnh nhau 

trong kho hành lý 

Có thể cùng một giấc mơ trong đêm 

Khi thức giấc thì đã vội quên. 

Nhưng mọi sự khởi đầu

Chỉ là một tiếp nối 

Cuốn sách của duyên phận 

Luôn mở ở giữa chừng.

THÂN TRỌNG SƠN 

Dịch theo bản tiếng Anh 

LOVE AT FIRST SIGHT ( Walter Whipple )