*
Album



Thời Sự Hình

*


*

Chiến Thuật Tầu Suốt!

Đúng mùng 1 Tết xuất hành, vớ được số báo trên!

Đã tính không mua, nhưng đọc sơ, thì lại thấy được quá.
Thôi kệ nó. Số thì làm sao tránh. Tầu suốt thì cũng đáng đời lắm rồi.
Đầu năm chúc Tết TV, 1 vị độc giả thân cấm không được bới rác nữa.
OK. Tks
Chúc Tết tất cả độc giả TV.

Gấu viết được 1 đoạn tuyệt cú mèo về Gấu Cái, nhưng lại sợ bị chửi, thành ra chưa dám trình làng!

Note: Trên Blog NT có 1 đoạn viết về HNNT được lắm.
Có 1 câu đau lắm, nhưng không phải về HPNT, mà là về 1 bà vợ sĩ quan, phải nhờ cậy 1 anh VC để đi thăm chồng cải tạo.

 NHÀ VĂN HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG

Hồi năm 1978, ông bạn họa sĩ Trịnh Tú, lúc đó là thư ký bác sĩ Tôn Thất Tùng, GĐ bệnh viện Phủ Doãn một hôm rủ tôi :
“ Tới thăm vợ chồng Hoàng Phủ Ngọc Tường đi !”
Tôi ngần ngại :
“ Có việc gì cần không ? Nếu không thì ngồi quán bà Dậu làm chén rượu chẳng hơn à ?’
Hồi đó tôi ở phố Ấu Triệu sát ngay bệnh viện Phủ Doãn nên Trịnh Tú thưởng lẻn sang rủ tôi uống rượu ở quán bà Dậu ngay đầu phố tôi. Nguyên là ông bạn vàng này mới nhờ tôi đưa bồ hắn từ Sàigòn ra đi thăm nuôi chồng vốn là sĩ quan quân đội cộng hòa đang cải tạo mãi tại vùng rừng núi heo hút Thanh Hóa. Vì không phải thân nhân nên tôi không được vào trại, phải ngủ rừng một đêm muỗi cắn gần chết. Sợ ông bạn lại “sai” việc nữa, tôi giao hẹn trước :
“ Tới chơi thôi, còn có việc thì thôi nhé !”
Trịnh Tú cười cười :
“ Tới giúp bà Mỹ Dạ, vợ ông Tường đi khám bệnh…”
Tôi gật gật:
“ Vậy thì được…”
Tôi tưởng vợ chồng nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường phải ở một căn hộ nào đó ở khu hồ Tây hoặc khu nghỉ dưỡng Quảng Bá, không ngờ Trịnh Tú đưa tôi lên đường đê La Thành vào trường viết văn Nguyễn Du tới một căn buồng mái tranh, vách đất, trống huếch trống hoác, giữa nhà trải chiếc chiếu, một người đàn ông gày guộc, ngồi xệp, hai đầu gối quá tai. Chắc đã hẹn trước, nhà văn vồn vã mời ngồi, còn chị vợ  - nhà thơ Lâm thị Mỹ Dạ thì xin phép vào bếp rang…lạc đãi khách. Trịnh Tú vội xua tay :
“ Thôi thôi…tôi tới coi sức khỏe chị sao ? Liệu có giúp được gì rồi phải  về ngay…”
Trong lúc Trịnh Tú hỏi chuyện chị vợ thì tôi ngắm nhà văn. Ôi chao ôi, người đàn ông gày gò, ốm đói kìa lại là người viết ra bút ký “ Rất nhiều ánh lửa “đăng trang nhất báo Văn Nghệ ư ? Điều kiện sống tối tăm và ẩm thấp thế này ông lấy đâu ra lửa ?
Trên đường về tôi la oai oái. Thật không thể tưởng tượng được, một “nhà văn viết bút ký hay nhất của văn học ta hiện nay” ( Nguyên Ngọc), hồi Tổng tấn công Tết Mậu Thân 1968 ở Huế là tổng thư ký Liên minh các Lực lượng Dân tộc Dân chủ và Hoà bình Thành phố Huế, soạn “Lời hiệu triệu” kêu gọi quần chúng nổi dậy, thu băng phát đi khắp các nẻo đường, phố phường Huế Tết Mậu Thân, có thành tich lớn trong phong trào “diệt ác, trừ gian”, theo đồn đại đã từng ngồi ghế Chủ tọa Tòa án Nhân dân tại trường Gia Hội. Năm 1972 được điều ra làm Trưởng ty Văn hoá tỉnh Quảng Trị ở Đông Hà  (vùng mới giải phóng của Mặt trận Giải phóng), 17 năm kiên trì làm “đối tượng Đảng” rồi được kết nạp…
Một người đã bỏ đô thị “lên xanh” theo cách mạng với thành tích lớn thế sao ra Bắc lại bị “đãi ngộ” nghèo nàn đến vậy.
Ra khỏi nhà Hoàng Phủ Ngọc Tường, tôi lo lắng hỏi bệnh tật chị Mỹ Dạ, Trịnh Tú gạt đí :
“Bệnh tật gì đâu…bệnh thiếu… protide ấy mà… ăn uống thiếu thốn, kham khổ nên sinh bệnh thế thôi.”
Tôi nổi cáu :
“Một cặp nhà văn –nhà thơ có nhiều đóng góp cho cách mạng sao giờ lại đối xử vậy?”
Trịnh Tú cười hề hề :
“Cậu đi hỏi mấy ông trên, sao hỏi tớ? Thôi, ghé quán bà Dậu làm chén “cuốc lủi”, mặc mẹ sự đời .”
Sau này vợ chồng Hoàng Phủ Ngọc Tường rời Hà Nội trở về Huế và nghe nói được “đãi ngộ” khá hơn. Ở Đại hội Nhà văn lần thứ V (1995), văn phòng Tổng Bí thư Đỗ Mười đưa xe đến mời nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường tới gặp riêng Tổng bí thư. Dịp Tết Ất Dậu, ông Đinh La Thăng, giờ là Bộ trưởng Bộ Giao Thông Vận Tải  nổi tiếng vụ “trảm tướng” sân bay Đà Nẵng, đòi đánh thuế cả xe máy dân nghèo, lúc đó là Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy đến tận nhà, tặng vợ chồng nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường một dàn máy tính xịn.
Năm 1980-1981, được Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam với tập “Rất nhiều ánh lửa” (1979).
Năm 2007, được Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, cùng đợt với vợ là nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ.
Ông từng làm Tổng biên tập Tạp chí Sông Hương và Tạp chí Cửa Việt.
Tháng 7-1997, Hoàng Phủ Ngọc Tường sang thăm Paris. Khi được bà Thụy Khuê (RFI) hỏi :
“Nhìn từ phía những dữ kiện lịch sử mà anh nắm bắt được, diễn biến Mậu Thân đã xẩy ra trong một trình tự như thế nào"
Ông đã trả lời :
“Điều quan trọng còn lại tôi xin ngỏ bầy ở đây, với tư cách là một đứa con của Huế, đã ra đi và trở về, ấy là nỗi thống thiết tận đáy lòng mỗi khi tôi nghĩ về những tang tóc thê thảm mà nhiều gia đình người Huế đã phải gánh chịu, do hành động giết oan của quân nổi dậy trên mặt trận Huế năm Mậu Thân. Đó là một sai lầm không thể nào biện bác được, nhìn từ lương tâm dân tộc, và nhìn trên quan điểm chiến tranh cách mạng…”
Phải chăng vì những oan hồn đó, sau này trên giường bệnh, ông làm những câu thơ đậm chất “tâm linh” :

Những chiều Bến Ngự dâng mưa
Chừng như ai đó mơ hồ gọi tôi
Tôi ra mở cửa đón người
Chỉ nghe tiếng gió thổi ngoài hành lang.

Hoặc :

        “Nợ người một khối u sầu
        Tìm người tôi trả ngày sau luân hồi ……”

Cũng trên giường bệnh, trả lời nhà báo, Hoàng Phủ Ngọc Tường thành thực :

“Nhà văn phải nói lên sự thật…”

Quá đúng, với ông, có lẽ trước hết là sự thật về cuộc Tổng tiến công nổi dậy năm Mậu Thân ở Huế.
Nhà thơ Xuân Sách có lẽ hiểu khá thấu đáo Hoàng Phủ Ngọc Tường nên đã hạ bút :

“Trăm năm ông phủ... Ngọc Tường ơi
Cái nợ lên xanh giũ sạch rồi
Cửa Việt tung hoành con sóng vỗ
Sông Hương lặng lẽ chiếc thuyền trôi
Sử thi Thành Cổ buồn nao dạ
Chuyện mới Đông Hà tái nhợt môi
Từ biệt chốn xưa nhiều ánh lửa
Trăm năm ông phủ... Ngọc Tường ơi!”

(còn tiếp)

V/v Dọn, bới rác này, sự thực, Gấu muốn noi gương Walter Benjamin, khi ông đề nghị viết lại lịch sử, từ đáy của nó, từ những rác rưới, tủi nhục thay vì từ đỉnh cao chói lọi.
Ông này có hai tham vọng, một, như trên, và một, viết một đại tác phẩm, chỉ bằng những trích dẫn.
Tin Văn đúng là cái tác phẩm mà Walter Benjamin muốn thực hiện!
Bởi thế, nó mới có tên là Tin Văn, nghĩa là toàn đồ của người, của lũ mũi lõ. Gấu không hề có ước muốn viết ra cái mới, cái còn trinh, cái của mình [“của” nhe!], mà chỉ đi chôm cái cũ của thiên hạ, làm cái mới của xứ Mít.

Mấy vị độc giả không hiểu ý của Gấu, nghĩ thằng này chỉ muốn bới kít ra để ngửi!
Giải thưởng Nobel, những năm gần đây, là đúng theo tinh thần của Walter Benjamin, phát cho thứ lịch sử viết từ đáy, lịch sử 1 cá nhân chống lại lịch sử nhân loại, tác phẩm của những tác giả sám hối Lò Thiêu.

Những cái vụ nhắm vô Gấu, xẩy ra lâu rồi. Chỉ đến khi rảnh rang, Gấu mới nhìn lại, và viết về chúng, theo tinh thần trên. Bởi vì, Gấu nghĩ, chỉ có cách đó, mới đổi mới văn học Mít.

Nhưng thôi, lỡ hứa rồi. Nhất quyết bỏ Rác, không lượm nữa! (1)
Hà, hà!

Vụ Khờ Me Đỏ thì cũng đã 30 năm rồi, vẫn phải bới ra, như… cái mới, cái còn trinh!

(1)
Vị độc giả mail, chê Gấu “hiểu lầm”, “đọc không ra” cái mail; “tui” nói ông đừng viết ba cái lẻ tẻ, Thầy Cuốc, Thầy Kiếc…  viết như thế là coi thường... tui!
Hà, hà!
Đa tạ. Xin lãnh ý!
NQT

**

Từ ly khai chuyển sang độc tài: Orban không thích dân chủ
Viktor Orban. L’homme qui n’aime pas la démocratie
Sự phản bội của Viktor Orban

Độc tài, giống như áo dài của bướm, thay đổi theo mùa, theo mốt.
Thập niên 30, là mốt đảo chánh. Xưa rồi Diễm ơi, cái thuở gợi hứng từ "Kỹ Thuật Đảo Chánh" của Malapartre. Hậu chiến, là mốt « cách mạng ». Máo ít, Cát kít, Hồ Mít…
Rồi cũng hết thời, cái thời Paul Thành, của Mít chúng ta, đêm nằm Paris, ôm cục gạch mềm và ấm, khóc ròng vì khám phá ra Lênin!
Những ứng viên cho nghề độc tài bi giờ phải thật mưu mẹo.
Cái mẹo mới nhất, hợp thời nhất, là giả dạng « rân chủ » [thuổng chữ của đệ tử Bác Hát]…

*

Divine levity: Khinh suất thánh

Tiếng tăm của Na Bô Kộp thì cao vời vợi, và còn cao hơn nữa, và sẽ còn nhiều tác phẩm sắp ra lò viết về ông.
Martin Amis phán.
Trước mắt, thì có Lolita của Mít, và bài viết của NL, và trang web của Nhã Nam, và Mr. TV nữa chứ!
Nhưng người đầu tiên dịch Nabokov, là TTT, sau khi ra tù VC, nghe nói, do đói quá!

*


*

Vưỡn luôn có sự chọn lựa để “vưõn là người”.
Với sự man rợ, tất cả đều phải học.
Lanzmann, tác giả phim "Lò Thiêu", Rithy Panh, tác giả “Làm thịt”, và [phim] “Duch, Trùm Lò Rèn Địa Ngục”, và Những tên Đao Phủ Căm Bốt.
Đảng CS không đốt, mà làm cháy những con người

*

*

Bài tập về hồi ức.
TLS đọc "Nghệ thuật làm thịt dân thuộc địa của Tẩy".
TV sẽ dịch sau


Cô cháu ngoại của Ông Xì / Jane Hà Lội / Sartre tính thịt Camus
Kim

*

Viết Cách Mạng.
Tờ Người Nữu Ước giới thiệu nhà văn hàng đầu Ai Cập.
Writing the Revolution
Egypt’s leading novelist surveys the Arab uprising.
"Một cuốn tiểu thuyết là đời của những con người", Alaa Al Aswany phán
Tác phẩm của ông này thì cực chính trị, cực trực diện, very direct political.
TV sẽ giới thiệu, như 1 cách so sánh với mấy đấng nhà văn trong nước.


*

Khỏi chú thích

*

Camus sait que le problème algérien est plus complexe que ne l'imagine un intellectuel dans son bureau parisien. Le colonialisme est à abattre, pas les Blancs parce qu'ils sont blancs.

Citations célèbres de Camus:

«Je ne connais qu'un seul devoir: celui d'aimer.»
« N' attendez pas le Jugement dernier: il a lieu tous les jours.»
« Il n’y a pas de honte à préférer le bonheur.»
« Si l'homme échoue à concilier la justice et la liberté, alors il échoue à tout.»
«La vraie générosité envers l'avenir consiste à tout donner au présent.»

Camus phán:

Tớ biết, chỉ 1 bổn phận: Iêu!
Đừng đợi Ngày Phán Xét, nó xẩy ra mỗi ngày.
Chẳng xấu hổ gì khi khoái hạnh phúc.
Nếu mi thất bại không làm sao cho công lý bắt tay được với tự do, mi thất bại tất cả.
Cái lòng đại lượng thực sự của chúng ta đối với tương lai, đó là, cho hết ngày hôm nay.


*

“J’AURAIS FAIT N'IMPORTE QUOI POUR ÊTRE AIMÉE. JE SUIS UN CAMÉLÉON”
"Tôi làm bất cứ điều gì để được yêu. Tôi là con cắc kè"

-Finalement, que regrettez-vous le plus?
Sau cùng, điều bà ân hận nhất?

De ne pas avoir été une mère exemplaire. Je me rattrape avec mes petits-enfants. Et puis, évidemment, il y a eu Hanoi. En 1972, je me suis fait photographier, riant, assise sur un lance-missiles nord-vietnamien pour viser les soldats américains, sans me rendre compte de ce que je faisais. Je l'ai payé très cher, et on me le reproche encore. J'irai dans ma tombe en regrettant cette photo.

Không là 1 người mẹ gương mẫu. Tôi chuộc lỗi này qua mấy đứa cháu. Và, tất nhiên, Hà Lội. Vào năm 1972, tôi ngồi chụp hình ở cái trụ bắn hoả tiễn vào máy bay Mẽo của VC, chẳng hề nghĩ đến hậu quả cái điều mình làm đó. Tôi trả giá quá đắt cho tấm hình. Người ta vẫn còn trách tôi, và tôi mang theo với tôi vào đến tận tấm mồ của mình, sự ân hận của mình.
Gần như bài phỏng vấn nào, Jane cũng nói ra nỗi ân hận của bà.

Không 1 tên VC,  nằm vùng hay Bắc Kít, nói ra điều như Jane Fonda Hà Lội. Cái tội chúng đẩy cả nước Mít xuống hố nặng hơn cái tội của Jane Fonda nhiều.
Có vẻ như dân Mít ở trong nước đã kiếm ra được cách trừng trị tụi Mafia Đỏ: Làm thịt chúng, bằng cách gài bom vô nhà chúng ở. Hay trước khi chết, thì cũng phải thịt được vài thằng…
Có thể rồi sẽ xẩy ra cái cảnh, 1 người dân Mít chạy tới ôm hôn thắm thiết đồng chí Tấn Dũng, hay vị Chủ Tịch Lước, và "cờ lích" 1 phát, và ình 1 cú!

Chẳng ai cầu mong chuyện đó, nhưng có lẽ chỉ còn có cách đó. Khi Mẽo dội bom Hà Nội, là cũng sử dụng cách đó, để bắt Bắc Kít ngồi vô bàn hội nghị. Chết cả Miền Nam chúng đâu cần, nhưng chết “con chó” nhà chúng là không được!

Tất nhiên, chó chết, chủ nó cũng chết!
Bom mù mà!

Vaclav Havel

Havel, Hitchens and Kim

Things come in threes
Nhất sinh nhị, nhị sinh tam.

"Whereof one cannot speak, thereof one must be silent," Ludwig Wittgenstein observed.
Khi không thể nói, thì phải im lặng.
Nếu không, chết sao?

Khi hai đối thủ của chủ nghĩa toàn trị thế kỷ 20, đi tầu suốt cùng trong 1 tuần lễ, cái đó gọi là bi kịch. Khi cái chết của họ được "gia nhập" (ở đây đúng ra nên dùng từ bị "lu mờ"), bằng cái chết của 1 tay độc tài của thế kỷ 20, có lẽ là hài kịch. Hay có thể vẫn là bi kịch.
Christopher Hitchens, Kim Jong Il và Vaclav Havel chết, cách nhau chỉ vài ngày giữa họ với nhau. Đầu tiên, Hitchens, sụm xuống vì ung thư thực quản vào ngày 15 tháng 12, thọ 62 tuổi, nạn nhân của những tật hư, thói xấu của ông, và của DNA (cha truyền con nối: ông via của ông cũng chết vì bịnh này). Kim, "Người Cầm Đầu Đáng Yêu" bịnh hoạn của Bắc Hàn, xìu đi, tàn lụi đi, rồi đi luôn vào Thứ Bẩy, 69 tuổi. Và vào bữa Chúa Nhật, tới lượt Havel, chiến đấu cũng cả thập niên với đủ thứ bịnh, và sau cùng, thua, bỏ đi xa.
Thất thập cổ lai hi, 75, vậy là OK rồi!
Bi giờ hãy vờ Bắc Hàn đi 1 tị, và chỉ nói tới hai đấng kia, hai gã đàn ông trơ cu lơ, hơi bị ồn, và hơi bị thông minh, láu lỉnh.
Ngoài ồn và láu ra, chắc chẳng còn gì giống nhau giữa họ.
Vào thập niên 1970 và 80, Havel, cá nhân ông, kinh qua cú nặng tay [bàn tay thép?] của chủ nghĩa CS, thời gian ông ở tù cũng bằng [thật ăn ý, thật xứng đôi], với thời gian Hitchens ở quán nhậu, tiệm rượu, ổ gái…
Cái chế độ Xô Viết mà Havel chống đối như là phi lý, thì lại là 1 điều gì đó mà Hitchens nghiêng về để tiểu thuyết hoá, từ một quãng xa an toàn của đỉnh cao con sào của ông, ở the "Nation”. [Tờ báo ông thường xuyên đóng góp bài vở]
Havel là nhà đạo đức, có ảnh hưởng, được yêu mến, tuy nhiên e thẹn, nói năng nhỏ nhẻ. Hitchens thì là 1 tay nhà nghề rất nghề, dân pro, mồm mép có hạng, rất thính tai, thính mũi, độc đoán, hách xì xằng. Phò chiến tranh Iraq, (Havel cũng phò), khiến Hitchens bị tả phái đuổi ra khỏi phe. Havel thì là tổng thống được dân bầu lên của xứ Czech, cũng thú vị chứ!
Tuy nhiên cả hai đều là những tay tranh luận có hạng, có hiệu quả, kết hợp bởi niềm tin của họ vào quyền uy ngôn ngữ. Cả hai đều tin vào tự do, quyền cá nhân, và sự tìm kiếm không khoan nhượng, sự thực.
Đồng ý hay không với họ - và Hitchens rất thú cái chuyện, bạn phải cực chẳng đã thì mới bằng lòng - cả hai đều kiên định bảo vệ quan điểm của họ. Thời gian và tuổi tác không làm yếu họ. Ngay cả Hitchens ngày càng bịnh, cũng cố bò khỏi cái giường ra cái bàn, tiếp tục nguệch ngoạc.
"Khi không thể nói được thì phải im lặng" Ludwig Wittgenstein phán. Trong vài trường hợp, quả là "khó có thể nói", nào là Cớm VC đưa đi học tập cải tạo không cần án tòa, nào là Cớm VC đạp vô mặt, một cách rất ư hung hãn. “Không nói” thường là để tự bảo vệ, sự im lặng của những người không có quyền lực, bị đàn áp, bách hại.
Chính vì họ mà cả hai thường lên tiếng. Thành thử có rất nhiều, có đủ thứ, để mà tưởng niệm họ, khi họ đi xa, và bặt tiếng.
Và cái sự bặt tiếng dài dài, nhất định không chịu “có thể nói”, ở Bắc Hàn quả là 1 trò mê tín, quái đản.

*

*

Mê tín quái đản. Le Futur immobile. Tương lai sững

*

Tin động trời: Sartre tính nhờ...  Văn Cao làm thịt Camus!
Nhưng Văn Cao lúc đó, đói lả, được Vũ Quí cho ăn bát cơm, lấy sức đi làm thịt tên Việt Gian Đỗ Đức Phin!
Hà, hà!

**

Jane… Hà Lội, 74 tuổi vưỡn ham làm tình!

*

*

La petite-fille de Staline est une femme libre
Cô cháu của ông Trùm Đỏ là 1 người đàn bà tự do

Cháu ngoại của Staline

Cháu ngoại của Staline, Chrese Evans, người Mỹ, có dáng dấp rock’n’roll, bà sống trong một khu vực khiêm tốn ở Portland, Oregon, quản lý một tiệm bán đồ cổ. 

Mẹ cô sống một cuộc đời ẩn dật, bà sống ở đâu những năm cuối đời?

Ba năm cuối, bà sống trong một phòng nhỏ ở trung tâm y tế Richland Center dành cho người nghèo, các nông dân bị phá sản ở bang Wisconsin. Bà may vá rất nhiều, may cho những người cũng ở nhà già như bà. Bà bằng lòng ở đó, cuối cùng thì bà cũng được nghỉ ngơi. Mẹ tôi thay đổi địa chỉ cả đời.

Bà có chết bình an không?

Cuối tháng chín, bác sĩ chẩn đoán mẹ tôi bị ung thư ruột già. Bệnh phát rất nhanh, nhưng cám ơn Chúa, bà ra đi bình an. Giống như cuối cùng bà đã thắng được một cuộc chiến đấu mà bà mang tận trong sâu thẳm con người mình, cuộc chiến chối bỏ con quỷ Staline mà con quỷ này lại là cha mình.

Bà có khơi ra để nói về tuổi thơ ấu, về tuổi thanh xuân của bà?

Mẹ tôi có một trí nhớ phi thường, bà nhớ rất nhiều chi tiết, từ mùi thuốc lá đến bộ râu chích chích của ông ngoại.. Bà ngoại của tôi, Nadejda Allilouea, tên ở nhà là Nadia, để lại một dấu ấn rất sâu trong lòng mẹ tôi. Bà ngoại tôi rất bứt rứt và là một người cực kỳ vị kỷ. Thân sinh bà ngoại tôi cũng chấp nhận bà bị xáo trộn tâm thần. Chẳng hạn, bà ngoại tôi không bao giờ ôm mẹ tôi, bởi vì bà nghĩ những người bôn sê vích chỉ có một gia đình là: đảng. Bà  thuộc giới thượng lưu, khi nào cũng nói mình không được để lộ tình cảm. Bà ngoại vẽ một khuôn trên quả tim con gái, để cho con thấy mình phải chôn các bí mật vào đây. Khi mẹ tôi lên sáu, thì bà ngoại tôi chết, người ta loan tin chính thức chết vì đau ruột dư. Khi tang lễ, Staline khóc như đứa con nít, biết chắc chắn đây là một bội phản riêng tư. Chỉ đến khi 20 tuổi, nhờ một tờ báo Anh, mẹ tôi mới biết thật ra bà ngoại Nadia dùng súng tự tử. Bà cố tôi xác nhận thông tin của tạp chí này, từ đó cuộc sống của mẹ tôi tan vỡ.

...

Báo chí có biết hai mẹ con cô về lại phương Tây?

Không, chúng tôi sống vài năm ẩn danh... Mẹ tôi theo đạo Công giáo, tôi hướng về đạo Phật. 

Bà có sống với cô ở Porland?

Một dạo. ... Sau đó, mẹ tôi về lại Wisconsin. Cho đến cuối đời, bà vẫn là người du mục.

Cuối cùng, cô còn giữ gì từ gia đình Staline, một cái tên quá nặng nề để mang?

Tôi nghĩ họ để cho tôi một ý nghĩa về một nỗi buồn nào đó, một hoài niệm man mác Nga. Nếu để một bên các sách lịch sử, các sự thật, các nói dối, các tranh luận, thì tôi sẽ nói điều làm cho tôi chấn động là tính hung ác của ông bà tôi đối với con cái họ. Tôi không có tính này, nhưng tôi nghĩ cha mẹ bắt buộc phải săn sóc con cái và nghĩ đến tương lai của chúng.

Cô có chút nào mặc cảm tội lỗi?

Chúng tôi xem mình như nạn nhân. Cứ xem bên ngoại của tôi. Bên ngoại tôi bị Staline diệt hết: Bà ngoại Nadia tự tử, hai anh của bà bị bắt năm 1938, còn cô em của bà ngoại (mẹ mẹ tôi rất thương) bị bắt sau đó và chẳng bao giờ thoát trại Goulag để trở về. Staline đã làm tan nát lòng mẹ tôi lúc mẹ tôi 16 tuổi, ông trục xuất người đàn ông mẹ tôi yêu điên cuồng. Mẹ tôi lặp đi lặp lại hoài: «Ông đã phá hủy đời mẹ.» Bà có câu nói mẫu: «Bất cứ đi đâu, tôi luôn luôn là tù nhân chính trị của cha tôi. » 

Người ta có cảm tưởng cô được thoát, nhưng ngược lại...

Bạn không thể nào thay đổi được quá khứ. Tôi, tôi hiểu công việc của tôi trên hành tinh này là săn sóc mẹ tôi và yêu thương bà không điều kiện, để tuổi già của bà chữa được phần nào tuổi thơ của bà.
........... 

Đọc bài phỏng vấn này, nhói lên một thương cảm và kính phục cho con gái và cháu ngoại của Staline, những người có một lương tâm cực kỳ sâu đậm. Họ không đồng lõa với cái ác, họ âm thầm chịu đựng số phận. Mẹ theo đạo Công giáo, con đạo Phật, rốt cùng chỉ có cái thiện mới làm cho tâm hồn họ được bình an.
Đọc bài phỏng vấn này không thể không liên tưởng đến câu chuyện Lời con can cha trong Mạnh Thường Quân truyện... Để của cải, để đau khổ cũng chỉ để hai, ba đời, không thể để dài dài được... nhưng hai, ba đời này đối với đương sự là cả một thiên thu vì người ta chỉ có một đời để sống!
Vì sao ông bà lại hung ác với con cháu: vì họ quá ích kỷ. Cũng thế với các quan ô thời nay, họ quá hung ác khi họ để lại tiền muôn bạc bể cho con cháu mà không để đức lại cho chúng, ôi, một độc ác mà thú vật dù độc ác mấy cũng không làm được, thiên nhiên không cho chúng cái quyền tích trử, chúng được ưu tiên hơn loài người.

Lời con khuyên cha

Điền Văn là con của Điền Anh, ít tuổi mà cực kỳ khôn ngoan, thấy cha làm quan hay vụ lợi riêng, một hôm thư thả hỏi cha:
- Con của đứa con gọi là gì?
- Là cháu.
- Cháu của đứa cháu gọi là gì?
- Là chút.
- Chút của đứa chút gọi là gì?
- Ai biết gọi là gì được?

Cha làm tướng nước Tề đã ba đời vua, giàu có ức vạn mà môn hạ không có ai là người hiền tài. Con nghe nhà quan tướng giỏi, tất có quan tướng giỏi; nhà quan văn, tất có quan văn giỏi. Nay cha mặc áo gấm mà người trong nước vẫn đói khát. Cha quên hết việc công ích hiện thời của dân, của nước, chỉ chăm chú để dành của cải cho những kẻ sau này mà cha không biết gọi nó là gì! Con trộm nghĩ như thế là quái dị lắm..

Mạnh Thường Quân truyện
*

Trong túi luôn thủ sẵn cái bàn chải đánh răng. Cớm VC Tchèque tới lúc nào là đi lúc đó.

Quái làm sao, GCC lại nhớ đến tay soạn nhạc người Nga, Shostakovich, thời gian thất sủng, không dám ngủ ở trong nhà, mà ở hành lang, chờ KGB tới bắt, để vợ con khỏi phải nhìn thấy cảnh tượng này. Trên TLS số mới có 1 bài hay lắm về ông, đúng hơn, về cái thế đi hai hàng của ông. Để thủng thẳng TV giới thiệu độc giả, coi có giống đám sĩ phu Bắc Hà không. 

GCC coi lại, trên tờ Điểm Sách London, số 1, Dec 2011, không phải TLS.
Số này còn 1 bài Tim Parks điểm Beckett’s Letters, cũng được lắm.

*

Jackie Memoir


*

Số này có 1 bức hình thần sầu về cái hang động số 1 thế giới ở Việt Nam
Hang Dong Son

*

*

Có 1 điểm trùng hợp lịch sử:
 Bà Nhu không hề nhắc tới cú đám tướng lãnh âm mưu làm thịt hai ông Diệm & Nhu.
Cũng thế là Jackie, khi đám con của bà đốt sạch hồ sơ vụ Kennedy bị ám sát

*

Ông Nguyễn Khoa Điềm viết trên blog Quê Choa:

Lập thân mến,
Mình có xem bức chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp do Hà Vũ mới vẽ tặng Đại tướng nhân dịp ông tròn 100 tuổi. Bức tranh đẹp, rất xúc động. Mình có làm bài thơ gửi trang mạng “Quê... Đại tướng” của Lập.
Chúc an vui. NKĐ

BỨC CHÂN DUNG NGƯỜI LÍNH GIÀ

Những giọt nước mắt
Thật buồn
Thật lặng lẽ
Trước bức chân dung
Người lính Điện Biên vừa tròn trăm tuổi
Của một người tù.

Trận chiến Lịch Sử
Đã phá tung mọi xiềng xích?

Người họa sĩ trẻ
Từ sau song sắt
Vẫn bình tâm
Dành lòng biết ơn
Không dứt
Cho một người lính già.

19.9.2011
Nguyễn Khoa Điềm

*

Đỗ Trung Quân bình:
Bức chân dung của đại tướng Võ Nguyễn Giáp được vẽ bởi một tay thực sự chuyên nghiệp. Anh Cù Huy Hà Vũ. Anh rất có tài!
Bài thơ của ông Nguyễn Khoa Điềm, rất tiếc phải nói thật lòng, xin ông đừng giận. Đấy chỉ là những dòng “cảm tưởng có vần”, thường thấy ghi trong những sổ cảm nghĩ đám ma hay đám cưới.
Thưa ông!
Nó không phải là thơ ạ!

Đỗ Trung Quân
Sài Gòn tháng 9/2011

Bình loạn của Gấu Cà Chớn

Bài thơ trên rất hay, và đứng về phiá lề trái, phản động.
Con số 100 năm, 1 đời người, là “chìa khoá” của bài thơ.
Võ tướng quân tròn 100 tuổi.
Cả cuộc đời của Người dâng hiến cho Cách Mạng

Thề Phanh Thây Uống Máu Quân Thù:
Ðứng Vùng Lên Gông Xích Ta Ðập Tan.

Như thế thì làm sao còn có người tù trẻ?

Võ tướng quân mà đã thế, thì TNXP như nhà thơ họ Ðỗ, “hậu huệ của hậu duệ”, chưa đáng đệ tử của Võ, là đám Bộ Ðội Cụ Hồ, thì bao nhiêu 100 năm?

Bạn đọc bài thơ rồi đọc câu kinh Koran dưới đây, Borges trích dẫn, làm đề từ cho Phép Lạ Bí Ẩn

Và Thượng đế làm anh ta chết đi suốt một trăm năm, và rồi Người cho sống lại và nói:
"Mi ở đây bao lâu rồi?"
"Một ngày, hay một phần của ngày," anh ta trả lời.
Koran, II 261

Cũng là 1 thứ phép lạ bí ẩn, cuộc đời của Người. (1)

Cách đọc bài thơ của Ðỗ quân khác Gấu. Chuyện bình thường. Tuy nhiên, Gấu nhận thấy cách xoa đầu họa sĩ họ Cù hơi bị lạ. Họa chắc chỉ là trò tiêu khiển của Vũ. Nghề của ông là chửi VC. Là luật sư. Chuyên nghiệp luật sư, đâu phải họa sĩ?

(1)

Vào năm 1946, ông Hồ cảnh cáo người Pháp, khi ló mòi cuộc chiến: "Các ông có thể giết 10 người của tôi, so với 1 người của các ông. Nhưng chênh lệch như thế, chúng tôi vẫn thắng".
Người Mẽo có vẻ như tin rằng, khí giới ghê gớm của họ sẽ bẻ gẫy ý chí của kẻ thù. Nhưng, như Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã từng nói với tôi [Karnow], vào năm 1990 tại Hà Nội, điều quan tâm chính của ông ta, là chiến thắng. Khi tôi hỏi, bao lâu, "Hai chục năm, có thể 100 năm - lâu cỡ nào cũng được, chết bao nhiêu cũng được", ["Twenty years, maybe 100 years - as long as it took to win - regardless of cost"].

Con số người chết thật là khủng khiếp. Chừng ba triệu người hai miền, cả binh sĩ và thường dân.


Gấu sợ rằng NKD lo lắng cho Võ Tướng Quân, khi làm bài thơ: Người không làm sao mà đi chuyến tầu suốt được! Người họa sĩ họ Cù thì vưỡn bình tâm ngồi trong tù vẽ tranh, nhưng Võ Tướng Quân thì chắc không được bình tâm như vậy.
Ông bạn của Gấu là Cao Bồi, đi cũng khó khăn vô cùng.
Gấu cũng thấy lo cho Võ Ðại Tướng!
Cũng muốn, như NKD, “nhỏ những giọt nước mắt buồn và lặng lẽ”, nhưng không làm sao nặn ra được 1 giọt!
Sorry abt that! NQT

*

Claude Simon: Nobel vô danh, bà con của Faulkner & Proust

Bạn không thể không Thầy mà thành nhà văn được. Bài học TTT dạy Gấu, càng về già càng thấm. Ông nói, nhà văn thì hằng hà sa số, nhưng dòng văn thì đếm trên đầu ngón tay. Mày cứ đọc búa xua, vớ được ông nào cũng đọc, và tới 1 lúc nào đó, mày tìm ra ông Thầy của mày. Ðúng như thế. Vừa đọc mấy dòng đầu mở ra Absalon, Absalon!, của Faulkner, là Gấu biết ngay, đây là Thầy của mình!

Quái nhất, là nếu Gấu vớ phải 1 cuốn khác của Faulkner, thì chưa chắc đã nhận ra Thầy.
Bởi vì cái đoạn mở ra đó, ứng đúng vào thằng Gấu cà chớn!
Sau này, đọc Cô Tư, còn nhận ra toàn bộ tác phẩm của cô cũng bước ra từ cái bóng của Faulkner, từ cái khúc dạo đầu mở ra Absalon, Absalon!

Khủng thực!

Ðòn Trình Giảo Kim trên, TTT truyền lại cho Gấu, Gấu áp dụng đúng vào bài viết Ðọc Bếp Lửa của TTT, đăng trên Tập San Văn Chương, sau đăng lại trên Văn: Học trò khám phá ra Thầy, không phải ngược lại.
Phải đến khi ra được hải ngoại thì mới biết đây là ý của Borges, trong bài viết về Kafka. Chắc TTT khi đó chưa đọc Borges, chí lớn gặp nhau là vậy.

The Map and the Territory by Michel

Houellebecq Houellebecq vs. Wikipedia

V/v Ðạo văn.

Trên Guadian, trong bài viết về Michel Houellebecq, giải Goncourt của Tây, có nhắc tới vụ ông chôm [include, copy-and-pastes], vài mẩu của Wiki trong cuốn tiểu thuyết mới của mình. Ông trả lời, chỉ mấy thằng ngu si đần độn, hoặc mấy tên cớm thì mới coi đó là đạo văn [Houellebecq was rather persuasively dismissive about the allegations, retorting that his detractors understood very little about either literature or his writing methods: chúng chẳng biết gì về văn chương, hay về phương pháp viết của tôi.] 

Lots of people have done it. I was especially influenced by [Georges] Perec and [Jorge Luis] Borges. Perec could do it even better than me, because he doesn't rework the fragment at all, which always creates a very strong linguistic discrepancy. Me, I can't manage that kind of discrepancy, so I rework the text a bit to make it closer to my own style. … I'd like to be able to modify them a little less than I do.
Houellebecq

Nhiều tay ăn cắp như tôi. Tôi đặc biệt bị ảnh hưởng bởi Perec, và Borges. Perec ăn cắp bảnh hơn tôi nhiều, bởi vì ông ta để nguyên xi, và như thế, tạo 1 cú discrepancy [khác nhau, không nhất quán, không thống nhất, trái ngược nhau (của một câu chuyện...)], rất mạnh về mặt ngôn ngữ. Tôi không làm được như vậy, chỉ xào nấu sơ sơ, cho hợp với văn phong của riêng tôi…

“Ðại sư phụ” Alain, thầy của Simone Weil, và của André Maurois, khuyên học trò, mày mê ai thì cứ dịch người đó, là vậy.
Mít ta, có rất nhiều nhà văn, nhưng không có ông nào có Thầy cả, nên viết hết cái thuở làm thơ yêu em, là ngỏm.
Nhưng vẫn đóng vai nhà văn. Có ông, thay vì viết văn thì viết thư cho người viết trẻ!
Hoặc, như nhà thơ TDT, Nobel Thơ Mít Diệm ban, trả lời thư độc giả, xin cô an tâm, chúng tôi, tuy già rồi, vẫn làm thơ!

*

TXT: Triết gia của vũ trụ