Tribute to Liu Xiaobo
Liu Xiaobo Elegies
Remembering the Departed Spirits: Liu Xiaobo’s
“June Fourth Elegies”
By
Alisha Kaplan
“Let
the darkness transform into rock across the wilderness of my memory.”
Dang o Cuba, internet cong san khg lam chi duoc!!
Bon voyage & Sois-heureuse & Take Care
GCC
The suffering of a remarkable political prisoner holds a message for China
And for the West, too.
LIU XIAOBO, who died on July 13th, was hardly a household name in the West. Yet of those in China who have called for democracy, resisting the Communist Party’s ruthless efforts to prevent it from ever taking hold, Mr Liu’s name stands out. His dignified, calm and persistent calls for freedom for China’s people made Mr Liu one of the global giants of moral dissent, who belongs with Andrei Sakharov and Nelson Mandela—and like them was a prisoner of conscience and a winner of the Nobel peace prize.
Mr Liu died in a hospital bed in north-eastern China from liver cancer (see article). The suffering endured by Mr Liu, his family and friends was compounded by his miserable circumstances. Mr Liu, an academic and author specialising in literature and philosophy, was eight years into an 11-year sentence for subversion (see our obituary). His crime was to write a petition calling for democracy, a cause he had been championing for decades—he was prominent in the Tiananmen Square protests of 1989. Though in a civilian hospital, he was still kept as a prisoner. The government refused his and his family’s requests that he be allowed to seek treatment abroad. It posted guards around his ward, deployed its army of internet censors to rub out any expression of sympathy for him, and ordered his family to be silent. The Communist Party wants the world to forget Mr Liu and what he stood for. There is a danger that it will.
A cynical game
Western governments have a long history of timidity and cynicism in their responses to China’s abysmal treatment of dissidents. In the 1980s, as China began to open to the outside world, Western leaders were so eager to win its support in their struggle against the Soviet Union that they made little fuss about China’s political prisoners. Why upset the reform-minded Deng Xiaoping by harping on about people like Wei Jingsheng, then serving a 15-year term for his role in the Democracy Wall movement, which had seen protests spread across China and which Deng had crushed in 1979?
The attitudes of Western leaders changed in 1989 when Deng suppressed the Tiananmen unrest, resulting in hundreds of deaths. Suddenly it was fashionable to complain about jailing dissidents (it helped that China seemed less important when the Soviet Union was crumbling). From time to time the government would release someone, in the hope of rehabilitating itself in the eyes of the world. Western leaders were grateful. They wanted to show their own people, still outraged by the slaughter in Beijing, that censure was working.
By the mid-1990s China’s economy was booming and commerce consigned dissidents to the margins once again. In the eyes of Western officials, China was becoming too rich to annoy. The world’s biggest firms were falling over themselves to enter its market. America, Britain and other countries set up “human-rights dialogues”—useful for separating humanitarian niceties from high-level dealmaking. The global financial crisis in 2008 tipped the balance further. The West began to see China as its economic saviour. Earlier this month leaders of the G20 group of countries, including China’s president, Xi Jinping, gathered in Germany for an annual meeting. There was not a peep from any of them about Mr Liu, whose terminal illness had just been made known.
Time to name names
Why complain? China retaliates against countries that criticise its human-rights record. It restored relations with Norway only last year, having curtailed them after Oslo had hosted the Nobel ceremony in 2010 at which Mr Liu got his prize (as China would not free him, he was represented by an empty chair).
Moreover, Mr Xi is unlikely to listen. Before he took power in 2012 he scoffed at “a few foreigners, with full bellies, who have nothing better to do than try to point fingers at our country.” In office he has ratcheted up pressure on dissidents and others who annoy the Communist Party, helped by new security laws (see article). He is also embracing new technologies, such as artificial intelligence, which promise to monitor troublemakers more effectively (see article).
Yet there are good reasons why Western leaders should speak out loudly for China’s dissidents all the same. For one thing, it is easy to exaggerate China’s ability to retaliate—especially if the West acts as one. The Chinese economy depends on trade. Even for little Norway, the economic impact of the spat was limited. For another, speaking out challenges Mr Xi in his belief that jailing peaceful dissenters is normal. Silence only encourages him to lock up yet more activists. And remember that, for those who risk everything in pursuit of democracy, the knowledge that they have Western support is a huge boost even if it will not secure their release or better their lot.
A vital principle is at stake, too. In recent years there has been much debate in China about whether values are universal or culturally specific. Keeping quiet about Mr Liu signalled that the West tacitly agrees with Mr Xi—that there are no overarching values and the West thus has no right to comment on China’s or how they are applied. This message not only undermines the cause of liberals in China, it also helps Mr Xi cover up a flaw in his argument. China, like Western countries, is a signatory to the UN’s Universal Declaration, which says: “All human beings are born free and equal in dignity and rights.” If the West is too selfish and cynical to put any store by universal values when they are flouted in China, it risks eroding them across the world and, ultimately, at home too.
The West should have spoken up for Mr Liu. He represented the best kind of dissent in China. The blueprint for democracy, known as Charter 08, which landed him in prison, was clear in its demands: for an end to one-party rule and for genuine freedoms. Mr Liu’s aim was not to trigger upheaval, but to encourage peaceful discussion. He briefly succeeded. Hundreds of people, including prominent intellectuals, had signed the charter by the time Mr Liu was hauled away to his cell. Since then, the Communist Party’s censors and goons have stifled debate. The West must stop doing their work for them.
Note: Tờ Người Kinh Tế, khi để tên Liu Xiaobo, kế tên hai người, là Andrei Sakharov, và Nelson Mandela, theo GCC, là 1 vinh danh lớn lao nhất dành cho ông. Và 1 kỳ vọng lớn lao. Sakkarov, được Liên Xô cưng chiều như thế, cha đẻ bom nguyên tử, vậy mà ông vẫn nói "Không" với nhà nước, khi phản đối Liên Xô xâm lăng A Phú Hãn, và bằng lòng đi tù, và trở về trong vinh quang, trong chiến thắng. Mandela mà không ghê ư. Nếu không có ông, lục địa Phi Châu bây giờ ra sao.
Bài viết của Người Kinh Tế, 1 phần nào, còn là để chỉ trích Tây Phương, đã không lên tiếng:
The West should have spoken up for Mr Liu. He represented the best kind of dissent in China. The blueprint for democracy, known as Charter 08, which landed him in prison, was clear in its demands: for an end to one-party rule and for genuine freedoms. Mr Liu’s aim was not to trigger upheaval, but to encourage peaceful discussion. He briefly succeeded. Hundreds of people, including prominent intellectuals, had signed the charter by the time Mr Liu was hauled away to his cell. Since then, the Communist Party’s censors and goons have stifled debate. The West must stop doing their work for them.
Nhưng vẫn theo GCC, Cái Ác Trung Hoa, và Cái Ác Bắc Kít, cho tới nay, kể như vô phương, chưa kiếm ra thuốc chủng!
Note:
Khi NBC được Nobel Toán, GNV đã mơ mòng tưởng
tượng ra, một cú tương tự như trên.
“Chàng” đứng giữa Bắc Bộ Phủ, Ba Đình,
Lăng Bác H… dõng dạc cảnh cáo:
"Không
có chiến thắng nào mà không có
thể đảo ngược, không có thất bại nào là
chung quyết. Đó là điều làm cho cuộc đời xứng
đáng để cho chúng ta sống, nó".
Nelson Mandela
Note:
Thú thực, Gấu đang chờ bài ai điếu này của
tờ Người Kinh Tế. Tờ báo
thần sầu, ở “ai điếu”, ở “điểm sách”.
Bài về "Solzhenitsyn mũi tẹt, Bắc Kít",
mà chẳng tuyệt cú mèo ư? (1)
Mít,
không tên nào viết nổi.
Modesty, humility, vanity
Tribute to Simone Veil
Nếu chỉ đọc một bài về Lưu Hiểu Ba thì có lẽ bài này là đáng đọc nhất.
"Không rõ vì sao, trong những tuần cuối đời, ông Lưu đã đồng ý từ bỏ mong muốn ở lại Trung Quốc mặc dù ông vẫn luôn không ngừng từ chối cuộc đời bên lề mà việc lưu vong tất yếu sẽ mang lại; có lẽ ông muốn dùng sức lực cuối cùng để giúp người vợ phải chịu khổ từ lâu là bà Lưu Hà và em trai bà, ông Lưu Huy, ra khỏi Trung Quốc. Nhưng suy nghĩ của những kẻ bắt giam ông thì không thể rõ ràng hơn: nó chẳng hề liên quan đến việc chăm sóc y tế mà là ngăn Lưu Hiểu Ba nói lên suy nghĩ của mình một lần cuối. Ông suy nghĩ gì trong tám năm tù? Ông đã thấy trước điều gì cho một thế giới mà nền độc tài cộng sản của Trung Quốc vẫn tiếp tục lớn mạnh?
Tuy nhiên, khi ông mất, đúng vào lúc 1 vị sống sót Lò Thiêu, là Simone Veil mất - hãy nhớ sự kiện này, Liu tự coi mình là kẻ sống sót Tận Thế - chúng ta thử so sánh giữa hai người, là Liu và Veil, cùng lúc, đọc bài viết của tờ Người Kinh Tế, coi ông là lương tâm của TQ, và so sánh ông, không phải với "thất bại", thí dụ như Bà Miến Điện, mà là “thành công”, mà tờ Người Kinh Tế để kế ông, là Sakharov và Mandela.
Từ đó, là 1 vấn đề cực căng: Tại sao Liu thất bại?
Ông ta nói sự thực về Chế Độ Bạo Chúa Tẫu
NYRB Feb 9, 2012
Ông
ta nói sự thực về “Bạo Chúa Tẫu”.
Bài
viết này bảnh lắm. Simon Leys là 1 chuyên gia về xứ
Tầu.
TV sẽ chuyển ngữ.
Cũng là 1 cách tự hỏi, sao Tẫu có một Liu Xiaobo,
thí dụ, mà Mít chẳng bao giờ có?
Miến có Nobel Hòa Bình. Tẫu cũng có Nobel
Hòa Bình.
Mít “cũng” có Nobel…. Toán.
Mít [Bắc Kít, đúng hơn] giỏi tính hơn
họ
Bi Khúc 4 Tháng Sáu
Foreword
As a firm believer in nonviolence,
freedom, and democratic values, I have supported the nonviolent democracy
movement in China from its beginning. One of the most encouraging and
moving events in recent Chinese history was the democracy movement of
1989, when Chinese brothers and sisters demonstrated openly and peacefully
their yearning for freedom, democracy, and human dignity. They embraced
nonviolence in a most impressive way, clearly reflecting the values their
movement sought to assert.
The Chinese leadership's response to the peaceful demonstrations
of 1989 was both inappropriate and unfortunate. Brute force, no matter
how powerful, can never subdue the basic human desire for freedom,
whether it is expressed by Chinese democrats and farmers or the people
of Tibet.
In 2008, I was personally moved as well as encouraged when
hundreds of Chinese intellectuals and concerned citizens inspired
by Liu Xiaobo signed Charter 08, calling for democracy and freedom in
China. I expressed my admiration for their courage and their goals
in a public statement, two days after it was released. The international
community also recognized Liu Xiaobo's valuable contribution in urging
China to take steps toward political, legal, and constitutional reforms
by supporting the award of the Nobel Peace Prize to him in 2010.
It is ironic that today, while the Chinese government is
very concerned to be seen as a leading world power, many Chinese people
from all walks of life continue to be deprived of their basic rights.
In this collection of poems entitled June Fourth Elegies, Liu Xiaobo
pays a moving tribute to the sacrifices made during the events in Tiananmen
Square in 1989. Considering the writer himself remains imprisoned,
this book serves as a powerful reminder of his courage and determination
and his great-hearted concern for the welfare of his fellow countrymen
and women.
HIS HOLINESS THE FOURTEENTH DALAI
LAMA, TENZIN GYATSO
September 3, 2011
Là một người vững tin
vào bất bạo động, tự do và những giá trị dân
chủ, tôi hỗ trợ phong trào dân chủ bất bạo động ở
TQ kể từ lúc khởi đầu của nó. Một trong những sự kiện phấn
khởi, cảm động nhất trong lịch sử gần đây của TQ là cuộc
vận động 1989, khi anh chị em TQ diễn hành công khai và
ôn hòa đòi hỏi tự do, dân chủ và phẩm
giá con người. Họ ôm lấy bất bạo động
trong một cung cách ấn tượng nhất, phản ảnh rõ ràng
những giá trị mà phong trào mong tìm đạt được.
Nhà cầm quyền TQ, và cách đối xử của
họ đối với những cuộc biểu tình 1989 thì vừa không
thích hợp, vừa đáng tiếc. Sức mạnh cục súc, dù
mãnh liệt cỡ nào, thì cũng không bao giờ
làm khuất phục ao ước cơ bản của con người cho tự do, hoặc được
diễn tả bởi những nhà dân chủ và những chủ đất, chủ
trại người TQ, hay người dân Tây Tạng.
Vào năm 2008, cá nhân tôi cảm thấy
vừa cảm động, vừa hứng khởi khi hàng trăm trí thức và
công dân TQ quan tâm, được tạo hứng bởi Liu Xiaobo,
đã ký tên nơi Hiến Chương 08, kêu gọi dân
chủ và tự do cho TQ. Tôi biểu lộ lòng kính
mến và ái mộ của mình trước sự can đảm và
những mục tiêu đòi hỏi của họ, trong phát biểu công
khai trước công chúng, hai ngày sau khi Hiến Chương
được công bố. Cộng đồng thế giới còn thừa nhận đóng
góp quí giá của Liu Xiaobo trong việc đòi
hỏi TQ tạo những bước tiến trong việc cải cách chính trị,
luật pháp, và định chế, bằng cách hỗ trợ, và
mừng rỡ, khi ông được trao giải thưởng Nobel Hòa Bình
vào năm 2010.
Một điều trớ trêu, là, vào ngày
này, trong khi chính quyền TQ rất quan tâm tới
việc làm thế nào để TQ được coi như là một cường
quốc trên thế giới, thì chính cường quốc mong được
cả thế giới công nhận đó, lại đối xử cực kỳ tàn nhẫn
với dân chúng của họ, bằng cách tước đoạt hết của
họ những quyền cơ bản của con người. Trong tập thơ Bi Khúc Tháng Sáu Ngày
Bốn, Liu Xiaobo tưởng niệm, vinh danh những hy sinh, mất mát
xẩy ra trong những biến động ở Công Trường Thiên An Môn
1989. Trong khi nhà văn, nhà thơ, vào chính
lúc này, vẫn còn đang ngồi tù, thì
tập thơ quả đúng là một nhắc nhở mãnh liệt về sự
can đảm, quyết tâm, và sự quan tâm bằng trái
tim lớn nóng hổi của ông, dành cho xứ sở và
đồng bào của mình.
Tưởng Niệm Simone Veil, 1927-2017
"J'ai depuis longtemps dépassé l'idée d'immortalité
dans la mesure où je suis déjà un peu morte dans les
camps"
Tôi đã từ lâu vượt cõi bất tử, trong cái
chừng mực, một phần ở trong tôi, đã chết ở Lò Thiêu.
Vers la fin de la rencontre, le président socialiste pose de lui-même une question : "Pensez-vous que je doive citer publiquement le nom de Liu Xiaobo pendant ma visite ?"
On connait la suite : au cours de sa visite, François Hollande ne cita pas le nom du Prix Nobel de la paix 2010, mort jeudi d’un cancer du foie diagnostiqué alors qu’il était en prison depuis 2008 ; et s’il aborda son sort lors des entretiens avec ses interlocuteurs chinois, rien ne devait filtrer.
Le président français renonça ainsi à imiter son seul prédécesseur socialiste, François Mitterrand, qui, lors d’un dîner officiel au Kremlin en 1984, osa prononcer le nom du dissident Andrei Sakharov dans son toast devant le numéro un soviétique d’alors, Konstantin Tchernenko, lequel blêmit. "Mitterrand se rassoit dans un silence de mort. Tous les hiérarques médaillés piquent du nez, chacun dans son assiette", raconte Jack Lang dans un livre consacré à François Mitterrand, "Fragments de vie partagée" (Seuil).
[Obs net]
Cựu tông tông Tẩy, François Hollande đã từng không dám nêu tên Liu, lần viếng thăm TQ, trong khi tiền nhiệm ông, là François Mitterrand, thì lại dám nhắc tên Sakharov khi thăm Nga!
He Told the Truth About China’s Tyranny
Officials wielding the power of the state and invoking "government ownership of land" have colluded with businessmen all across our country .... The biggest beneficiaries of the resultant land deals, at all levels, have been the Communist regime and the power elite .... Farmers are the weakest among the weak. Without a free press and an independent judiciary, they have no public voice, no right to organize farmers' associations, and no means of legal redress .... And that is why, when all recourse within the system ... is stifled, people are naturally drawn to collective action outside the system ....
Một
tiểu luận khác trong "Không Kẻ Thù, Không Hận
Thù" viết về “Vấn Lạn Đất”. Dưới thời Mao, chủ đất mất đất của mình
và biến thành tên nông nô, [bị kết án
bởi cái gọi là chuyên chính vô sản], của
những “hợp tác xã", buộc phải cày như trâu, trên
cũng mảnh đất của chính mình, nhưng đếch còn là
của mình. Trong thời kỳ khùng điên Bước Nhảy Vọt Vĩ
Đại, nỗi đói khổ của người nông dân đạt tới "đỉnh của
đỉnh": họ đếch còn cái gì để ăn, hay quần áo
để mặc. Ở một vài nơi, dân chúng bị đẩy đến tình
trạng ăn thịt lẫn nhau. Hơn bốn chục triệu con nguời chết đói trong
trận đói vĩ đại do Mao làm ra, thời kỳ 1958-1962. Chẳng lâu
sau khi Mao ngỏm, vào năm 1976, một cú "giải phóng
nướng 1 nửa" [tạm dịch cái từ khó dịch “half-baked liberarion”]
đã xẩy ra: nông dân được quyền, không phải sở hữu
đất, nhưng mà là sử dụng nó, trừ khi nào đất
khu vực được trưng thu, dành vào việc “phát triển”,
nó trở thành tài sản của nhà nước.
Hình như hơi bị giống trường hợp đồng chí “Vươn” của Tiên Lãng: Đảng giao đất cho chú Vươn để sử dụng, không phải để sở hữu, và khi Đảng cần đất để phát triển, Đảng lấy lại, dù chú Vươn tự mình phát triển mảnh đất, biến nó to bằng năm bằng mười so với lúc trước, bằng cách lấn biển?
Viên
chức
dùng uy quyền
của
nhà nước,
nhắc
nhở
quyền
chủ
đất
của
nhà nước,
cấu
kết
với
đám con buôn, trên địa
bàn cả
nước…
Những
người
thụ
hưởng
mập,
bẫm,
từ
những
cú làm ăn này, thì là chế
độ
CS, và đám ngồi
trên đầu
nhân dân, tức
đám tinh anh nắm
quyền
lực…
Nông dân là những
người
yếu
nhất
trong số
những
kẻ
yếu.
Không có một
nền
báo chí tự
do, và 1 nền
luật
pháp độc
lập,
họ
không có tiếng
nói công cộng,
không có quyền
thành
lập
những
hiệp
hội
của
nông dân, và vô phương
đòi hỏi
bồi
thường
thiệt
hại…
Bởi
thế,
một
khi mọi
chạy
chọt
bên trong chế
độ,
hệ
thống…
bị
hỏng
cẳng,
người
dân đành trông vào thứ
võ khí tự
chế,
và hành động
tập
thể
ở
bên ngoài hệ
thống.
Liu
Xia, wife of 2010 Nobel Peace Prize winner Liu Xiaobo, reacts emotionally
to an unexpected visit by journalists from The Associated Press at her
home in Beijing, China, on Thursday, Dec. 6, 2012. Liu trembled uncontrollably
and cried Thursday as she described how her confinement under house arrest
has been absurd and emotionally draining in the two years since her jailed
activist husband was named a Nobel Peace laureate. Photo: Ng Han Guan /
AP (1)
"Chúng tôi sống ở 1 nơi cực phi lý. Quá
phi lý. Tôi cảm thấy mình là 1 con người
được sửa soạn, về mặt cảm xúc, đáp ứng với những hậu quả
việc chồng tôi được Nobel. Nhưng sau khi ông được Nobel, tôi
thực sự không thể nào tưởng tượng tôi không thể
rời căn nhà của mình. Điều này quá phi lý.
Tôi nghĩ Kafka cũng chẳng thể viết 1 cái gì phi
lý, không thể tin được như là điều này"
Note:
Nhìn bức hình thì GCC lại nhớ đến Gấu Cái,
lần đi thăm nuôi ở Đỗ Hòa.
Do bặt tin nhà, nhớ nhà quá, hoảng quá,
Gấu Già bèn vượt Trại, và, tất nhiên, bị
tóm, bị tống vô Tổ Trừng Giới, ăn cơm hẩm với thịt cọp, bị
phù thũng.
Gấu Cái vừa nhìn thấy thằng chồng cà chớn, thấy
mập mạp, tính cười, nhưng chợt hiểu ra, bèn méo xệch,
y chang bà Liu Xia, hình trên!
Hà, hà!
Tks. Many Tks
Cái
vụ dịch thơ này, thú vị thật.
Đã được 1 bạn văn, thay mặt GCC, chào hàng
với 1 nhà xb ở trong nước, nhưng trục trặc vào giờ chót,
đành bỏ.
Vả chăng, GCC thực sự cũng không “khứng”! Vì sợ cú
kiểm duyệt.
Bây giờ K mà bắt tay vô thì tuyệt quá,
vì thể nào trong khi biên tập như thế, cũng ngứa
tay nhặt sạn.
Tks again. Tôi sẽ đi 1 đường thu thập những bài viết
về thơ của mấy đấng như Simic, Zagajewski…
NQT
Vẫn về thơ dịch. Một vị độc giả TV đang chuyển Bi Khúc Bốn Tháng Sáu, của Liu Xiaobo qua tiếng Việt, từ nguyên tác. Tin Văn "xuất bản", tất nhiên, tuyệt tác này, cùng với 1 số bài giới thiệu. GCC có đề nghị, hay là xb ở trong nước, nhờ…. Mở Miệng chẳng hạn, vị độc giả phán, Trên Đỉnh Non Tản là quá OK rồi!
Tks
Tên tù tham lam
Một
tên tù
lấn chiếm cuộc đời em
tham lam và hung tàn đến vậy
Rút cuộc cũng không cho phép em
tự mua cho mình một bó hoa, một thỏi sôcôla
một bộ cánh thời trang
Hắn không cho em một chút thời giờ
một phút cũng không
Hắn
coi em như mẩu thuốc lá trên tay
bặp cho kỳ hết
cả tàn tro cũng chẳng thuộc về chính em
Thân hắn giờ trong nhà ngục đảng cộng sản
lại dựng lên phòng giam linh hồn em
không có cửa, không có cửa sổ
không một khe hở
khoá chặt em trong cô độc
cho đến mốc meo
Hắn
buộc em phải chịu đựng mỗi đêm
sự cáo buộc của xác chết
Hắn sai sử ngòi bút em
khiến em phải viết thư không ngừng
khiến em kiếm tìm hi vọng một cách tuyệt vọng
nỗi đau của em bị chà đạp
thành chút lạc thú duy nhất trong cõi
vô vị của hắn
Cánh
chim ấy của em
bay lạc trong đường chỉ tay rối rắm của bàn tay hắn
bị bốn đường chỉ tay giăng mắc
mỗi một đường trong đó
đều đã từng dối gạt em
Kẻ
độc tài mắt ráo hoảnh này
Nhưng lại cướp đoạt thi thể em
chỉ trong một đêm tóc bạc mái đầu
thêu dệt nên truyền thuyết, huyền thoại của hắn
khi hắn tưởng công đức viên thành
thì em đã trắng tay
nhưng tên tù này vẫn
bám cứng lấy tương lai trống rỗng của em
Lại
đến ngày rồi
hắn lại ban bố mệnh lệnh
em lại phải đơn độc lên đường
không có thân thể không có ký
ức
dùng sinh mạng đã bị cướp trắng
gánh gồng đống sách vở nặng nề
mang đến cho hắn
Hắn quả là tên đầu cơ có nghề
chưa từng bỏ qua
mỗi một cơ hội để tước đoạt từ em
Vợ
vợ yêu dấu
trong tất cả mọi thứ hèn mạt
trên cõi đời này
cớ sao em
khăng khăng chọn anh để chịu đựng
Rạng sáng ngày
Cái ngày
đó
Tưởng
niệm 8 năm ngày 4/6
Liu Xiaobo: Wait for me with dust ( Đợi tôi với Bụi)
Liu Xiaobo
for my wife, who waits every day
Nothing remains in your name, nothing
but to wait for me, together with the dust of our home
those layers
amassed, overflowing, in every corner
you're unwilling to pull apart the curtains
and let the light disturb their stillness
over the bookshelf, the handwritten label is covered in dust
on the carpet the pattern inhales the dust
when you are writing a letter to me
and love that the nib's tipped with dust
my eyes are stabbed with pain
you sit there all day long not daring to move
for fear that your footsteps will trample the dust you try to control
your breathing
using silence to write a story.
At times like this
the suffocating dust
offers the only loyalty
your vision, breath and time
permeate the dust
in the depth of your soul
the tomb inch by inch is
piled up from the feet
reaching the chest reaching the throat
you know that the tomb
is your best resting place waiting for me there
with no source of fear or alarm
this is why you prefer dust
in the dark, in calm suffocation
waiting, waiting for me
you wait for me with dust
refusing the sunlight and movement of air
just let the dust bury you altogether
just let yourself fall asleep in the dust
until I return
and you come awake
wiping the dust from your skin and your soul.
What a miracle - back from the dead.
ASIA LITERARY REVIEW WINTER 2010
Đợi Tôi với Bụi
Gửi vợ tôi, người mà ngày nào cũng
đợi tôi
Chẳng còn gì trong tên em, chẳng còn
gì,
ngoài chuyện đợi anh, cùng với bụi trong căn nhà
của chúng ta
những lớp bụi
vun thành đống, chồng chất lên nhau, ở mọi xó
xỉnh,
em cũng đâu có muốn mở toang mấy bức màn
để ánh sáng ùa vô, làm phiền
sự bất động của chúng
trên những giá sách, mẩu giấy nhãn viết
tay bụi phủ đầy
trên chiếc thảm
những hoa văn hít đầy bụi
khi em viết thư cho anh
và tình yêu
với ngòi bút chấm bụi
mắt anh xót như bị dao đâm
em ngồi đó suốt ngày không dám di động
sợ bước chân của em chà đạp bụi em cố gắng kìm
nhịp thở của em
viện tới sự im lặng để viết một câu chuyện.
Vào những lúc như thế
bụi nghẹt thở
dâng hiến sự trung thành độc nhất
tầm nhìn của em, hơi thở và thời gian
tẩm đẫm bụi
ở tận thâm sâu của tâm hồn em,
nấm mồ từng chút từng chút
cao dần, từ chân
lân tới ngực, tới cổ họng
em biết nấm mồ
là nơi yên nghỉ tốt nhất của em
trong khi chờ đợi anh ở đó,
chẳng còn nguồn cơn của sự sợ hãi, hay báo
động
đó là lý do tại sao em thích bụi
trong bóng tối, trong sự nghẹt thở im ắng
đợi, đợi anh
em đợi anh với bụi
từ chối ánh mặt trời và sự chuyển động của không
khí
cứ mặc kệ bụi chôn em cùng tất cả
cứ mặc cho mình thiếp đi trong bụi
cho đến khi anh trở về
và em thức dậy
rũ bụi trên da và tâm hồn. (1)
Phép lạ, phép lạ - trở về từ cõi chết.
Bài thơ trên, bản tiếng Anh, xuất hiện lần thứ
nhất,
trên Asia Literary Review, số Mùa Đông 2010.
Nguyễn Quốc Trụ dịch
Liu Xiaobo, Nobel laureate and political prisoner, dies at 61 in Chinese custody
Peace prize winner and democracy activist dies of liver cancer, after spending almost a quarter of his life behind bars in China
https://www.theguardian.com/world/2017/jul/13/liu-xiaobo-nobel-laureate-chinese-political-prisoner-dies-61
Obituary: Liu Xiaobo, China’s leading human-rights campaigner
