|
Tuổi Bụi
hay là Nguồn gốc tiếng Việt, của một cụm từ tiếng Tây 5
Đọc Chân Dung NHT, mấy ông Tây ở tờ Le Monde tỏ ra "hơi bị cay đắng", khi viết: "Sau những năm tranh chấp này, xã hội Việt Après ces années de conflits, la société vietnamienne continue de s'autodéchirer. Aujourd'hui, selon Nguyen Huy Thiep, elle malmène sa propre jeunesse, étranglée par l'absence de perspectives autres que celles du fric et de la débrouille. Une génération qui fuit dans la drogue, la violence des trafics et de la contrebande. Gấu cứ nghe như mấy ông Tây chửi... VC: Mày nói tuổi trẻ, những thế hệ trước đó, là bồi Tây, bồi Mẽo, là bị hư hỏng vì chủ nghĩa thực dân cũ, mới, là tàn dư Mỹ Nguỵ... . Nhưng tuổi trẻ, của chính lũ "chúng ông" đó, ai làm bại hoại? Ai làm bại hoại những người như cậu Khuê đó? [Khuê có nghĩa là sao Khuê, mà còn có nghĩa viên ngọc không tì vết]. Trên trang Tin Văn, Gấu đã từng bị một độc giả, và còn là một tác giả có tiếng, "chửi": Tại sao mà anh cay đắng quá như vậy, tại sao anh không quên đi... quá khứ? Gấu tui đâu có cay đắng bằng tờ Le Monde! Le Monde viết: Một thế hệ chạy trốn vào ma tuý. Une génération qui fuit dans la drogue.. Đọc câu này, là nhớ ngay đến một số thanh niên miền nam, đã từng nói không với chiến tranh, bằng cách chạy trốn vào ma túy. Chúng ta tự hỏi, thế hệ của cậu Khuê đó, hoà bình rồi, chạy trốn cái gì? Họ chạy trốn, không muốn làm một thằng trung thành với Đảng, đúng như ý nhà thơ Brodsky, khi ca tụng ông cụ bà cụ của ông: Bởi
vì, thằng con trai này, [là nhà thơ Nobel, Joseph
Brodsky], rất biết ơn bố mẹ của nó, không chỉ ở việc, cho nó một đời
sống, mà
còn là, đã không thất bại, trong việc nuôi dưỡng nó trở thành một con
người,
chứ không phải một tên nô lệ. Họ đã cố gắng làm được những gì tốt nhất,
như là
họ có thể làm được, để, không chỉ cứu thằng con, chống lại thực tại xã
hội khốn
kiếp mà nó được đẻ ra từ đó, mà còn cố làm sao cho thằng con đừng biến
thành
một tên tà lọt, điếu đóm, một tên thưa dạ bảo vâng, vâng ạ, của nhà
nước, một
thằng đảng viên trung thành.
Thư NhàChính vì không muốn ca tụng Đảng ca tụng Bác, không muốn chạy trốn vào ma túy, vào đánh quả, vào buôn lậu, không muốn làm một tên tà lọt... mà mấy nhà thơ trẻ ở trong nước đã văng tục tùm lum tà la như hiện nay. Nhưng ở ngoài này, mà văng tục, thì thật khó giải thích. Nhân chuyện nói không với cuộc chiến, và nhân đọc thơ Brodsky (1940-1996), do Hoàng Ngọc Biên dịch, đăng trên Tiền Vệ, Gấu tôi xin ghi ra đây. Odysseus nói với
Telemachus
Telemachus
con
yêu của ta,
Cuộc chiến thành Troy giờ
đây đã kết
thúc; ta không còn nhớ ai
đã thắng trận.
Người
Hy lạp,
hẳn thế, bởi cho đến nay chỉ
có họ mới có thể
đánh
gục
được nhiều người đến vậy khi xa
quê hương mình.
[HNB dịch] Bản tiếng Anh [Collected
Poems in English]
Câu trên, ông
bố nói với thằng con, ta đếch thèm
nhớ, ai thắng trận.My dear Telemachus, The Trojan war is over now; I don't recall who won it. The Greeks, no doubt, for only they would leave so many dead so far from their own homeland. Câu dưới, ông bố quả quyết, chắc chắn mấy thằng... VC, ấy chết xin lỗi, mấy thằng Hy Lạp, bởi vì chỉ chúng nó mới dám đi xa quê hương của chính chúng nó. Để... ăn cướp! Nhưng Brodsky viết, họ "để lại nhiều xác chết", chứ không phải "đánh gục nhiều người". Nhà thơ không hề phân biệt, giữa rất nhiều xác chết đó, cái nào "được" coi là... liệt sĩ, cái nào "bị" coi là... nguỵ. Milosz cho rằng, có lẽ, sự kiện khó hiểu nhất, the most incomprehensible event, của thế kỷ 20, đó là sự sụp đổ của một nhà nước tự gọi nó là USSR, nhưng thường được gọi là Liên Bang Xô Viết. Lực luợng cớm của nó mới đáng sợ làm sao, lan rộng ra khắp thế giới, lại còn đám chó săn đi kèm, và, quần đảo ngục tù của nó, cũng trên toàn thế giới, mới khủng khiếp làm sao. Ông viết: Its propaganda and espionage activities were also generously financed to ensure that foreigners would not know the truth about the system. [Những hoạt động tuyên truyền và gián điệp của nó được chi tiền một cách rất ư là rộng rãi, cốt làm sao bảo đảm, sự thực về chế độ không lọt ra bên ngoài.] Milosz's ABC's Bởi vậy, ông rất nể Amalrik Andrei, khi ông này tiên đoán, sụm bi giờ...
|
||
