 |
 Một thời vô song: Sự tạo thành một nhà
văn có tên là William
Faulkner J. M. Coetzee, trên tờ Điểm Sách Nữu
Ước NYRB [số đề ngày 7
Tháng Tư, 2005], khi điểm cuốn tiểu sử Faulkner, của Jay Parini [One
Matchless
Time: A Life of William Faulkner, Một thời vô song: Cuộc đời W.
Faulkner, nhà
xb HarperCollins, 492 trang, $29.95], đã mở ra bằng một câu của chính
Faulkner: "Bây giờ, lần đầu tôi nhận ra,"
Faulkner viết cho
một bà bạn, khi nhìn ngoái lại, từ lợi điểm, là khoảng giữa những năm
năm mươi
của ông, "tôi có một của báu thật là lạ: vô học trong bất kỳ ý nghĩa
chính
qui nào, chẳng có bạn hay chữ, nói chi bạn giỏi văn, thế mà lại làm
được những
điều tôi đã làm. Tôi không biết nó từ đâu tới. Tôi không biết tại sao
Ông Trời,
hay các thần linh, hay chẳng rõ vị nào, chọn tôi làm con thuyền." ["Now I realise for the first time",
wrote William
Faulkner to a woman friend, looking back from the vantage point of his
mid-fifties, " what an amazing gift I had: uneducated in every formal
sense, without even very literate, let alone literary, companions, yet
to have
made the things I made. I don't know where it came from. I don't know
why God
or gods or whoever it was, selected me to be the vessel"] Coetzee cho rằng, chút hồ nghi về
mình, của Faulkner, không
được “thực thà” cho lắm. Bởi vì, như cái kiểu nhà văn mà ông muốn trở
thành,
ông có đủ thứ học vấn, đủ thứ sách học mà ông cần. Còn nói về bạn, ông
có những
bạn già tay chân xương xẩu, nhớ dai, nhớ đủ thứ, và cũng thật hay
chuyện, không
phải thứ văn nhược. Tuy nhiên, ngạc nhiên về ông cũng không hiếm. Bởi
vì, ai mà
tiên đoán ra được, một thằng bé từ một miền khỉ ho cò gáy Mississipi,
trở
thành, không chỉ một nhà văn nổi tiếng, ở nhà cũng như ở toàn thế giới,
mà còn
một nhà văn đổi mới triệt để về tiểu
thuyết Mỹ, đến nỗi, đám tiền phong ở Âu Châu và Mỹ Châu La Tinh phải
xin thọ
giáo. Về cái học trường lớp, với Faulkner,
quả là quá ít ỏi. Ông
đi bụi rất sớm, ngay những năm đầu trung học, [ông cụ bà cụ của ông coi
bộ cũng
chẳng thèm quan tâm tới chuyện này]. Và mặc dù cũng sinh viên Đại học
Mississipi, nhưng đây là do ưu ái mấy
ông nhà binh giải ngũ muốn cắp sách trở lại. Bảng học vấn của ông mới
tồi tệ
làm sao: một semester [học kỳ sáu tháng] tiếng Anh [grade, hạng: D],
hai
semesters tiếng Pháp và Tây Ban Nha. Về cái chuyện trở thành nhà thám
hiểm,
khai phá linh hồn [hay, tâm hồn] Miền Thay vì học ba thứ lẩm cẩm nói trên,
anh chàng có hơi mơ
mộng là Billy Faulkner lại ép mình vào trong một cái đọc rất ư là chật
hẹp
[narrow], và rất ư là gay cấn, khẩn trương [intense], là thi ca Anh
cuối thế
kỷ, nhất là hai tay Swinburne và
Housman, và ba tiểu thuyết gia Balzac, Dickens và Conrad. Ba ông này,
bằng
những từ của Coetzee mô tả: làm cho những thế giới giả tưởng sống động
và hài
hòa, đủ để tiếp mộc di hoa, theo nghĩa, ba cây chụm lại thành hòn núi
cao, tạo
ra được đích thị xừ luỷ, the real one, [tức William Faulkner]. Tuy nhiên, cũng phải thêm vô, tí ti
đọc Cựu Ước,
Shakespeare, và Cá Voi Trắng, và vài năm sau đó, một nghiên cứu nhanh,
những gì
hai đấng đàn anh, [những người đồng thời nhưng nhiều tuổi hơn], T.S.
Eliot và
James Joyce đã từng ngó qua. Thế là chàng đã được võ trang đầy đủ, sẵn
sàng
nhập trận. Về phần chất liệu, những gì chàng thâu
lượm được, trong
những năm học Chàng Billy Faulkner vừa mới bỏ trường
lớp, chưa kịp đi
hoang, thì cuộc Đệ Nhất Thế Chiến nổ ra. Quá mê mẩn với giấc mơ hoành
tráng,
trở thành phi công bay trên vùng trời Đức, chàng làm đơn nhập ngũ, và
được đưa
tới Không Lực Hoàng Gia, The Royal Air Force. Nơi đây đang quá cần ba
thứ nhân
lực mới tinh này, thế là chàng bèn được đưa qua Chàng trở lại Chàng đánh bóng những huyền thoại bay
của mình trong nhiều
năm. Và chỉ xuống giọng, khi trở thành nhân vật quốc gia, sợ rằng, lỡ
có thằng
khốn nào bới lông tìm vết, và nếu thế, thì nguy quá! [the risk of
exposure
loomed too large]. [còn tiếp] NQT tanvien.net
|