Lịch sử [Lịch sử tức là Đảng] công bằng với Nhân Văn, xong. Với TLVD, xong.
Tuy nhiên, nhà nước có dám cho in Giòng Sông Thanh Thuỷ của Nhất Linh không?
Trong "Chi Bộ Ba Người", có cảnh tụi phản động VNQDD làm thịt một đồng chí Cách Mạng, không biết có gây "phản cảm" không, nếu cho in?
Nhưng thôi, in làm gì, đọc talawas cũng được!
*
"Mai tôi phải đi Khai Viễn rồi đi Văn Sơn, Ma-Lì-Pố và một mình tôi phải đảm nhiệm giết hai tay Việt cộng. Họ có thể nghi ngờ mà thủ tiêu tôi trước khi tôi ra tay. Đấy cô xem, việc nguy hiểm như vậy. Cô đi thế nào được với tôi. Cô cứ ở đây làm ăn buôn bán. Nếu độ nửa tháng nữa tôi trở về thì tức là tôi còn sống, nếu quá hạn đó cô không thấy tôi trở lại Mông Tự thì cô mất hẳn một người khách biết thưởng thức cà-phê ngon và ngắm cây lựu của cô nở hoa. Thôi bây giờ tôi đi đây, chào cô và có khi vĩnh biệt cô."
Giòng Sông Thanh Thuỷ
*
Từ chìa khoá, chi tiết là Thượng Đế, ở đây, là từ “Việt Cộng”.

Nên nhớ từ VC này là của mấy anh GI phịa ra, [Mẽo đọc là Vi-Xi], để gọi mấy anh VC miệt vườn, miệt dưới, còn VC Miền Bắc thì gọi Cộng Sản Miền Bắc, hoặc Cộng Sản Bắc Việt.

Nếu bản trên talawas là nguyên bản, chưa được mấy ông Hội Luận ngâm tôm một tháng để edit (1), thì kể như Nhất Linh là người đầu tiên sử dụng từ này, chung cho cả hai, tuy hai là một, vì cũng mắm sốt cứt như nhau!

(1) Việc đăng bài của Lý Đợi chậm hơn so với một số bài khác gởi đến sau vì hai lý do. Một là bài viết cần được biên tập lại. (Ai cũng đều biết rằng có những bài viết phải biên tập công phu, có khi mất cả tháng, mới có thể đăng được).

Đúng là hách thật.
Hỗn và hách như Gấu, mà cũng giơ tay đầu hàng!
Bởi vì “hơn nửa thế kỷ cầm bút” [chữ của Hồ Nam tặng Gấu], đã từng, thí dụ, một mình một chợ, phụ trách trang VHNT của nhật báoTiền Tuyến, vậy mà Gấu này chưa từng dám “edit” bài của ai, trừ khi có yêu cầu của tác giả. Hay một người nào có thẩm quyền, thay mặt tác giả.

"Edit hay không edit", "To be or not to be", sẽ lèm bèm thêm sau, nhưng tởm nhất, ở đây, là mấy anh “trên răng dưới dế”, theo nghĩa, chưa hề có, dù chỉ một bài văn, bài thơ cho ra hồn, hoặc tên tuổi thì cũng mơ hồ thất lạc ở đáy một thùng rác văn học nào đó, vậy mà, hễ có dịp, hoặc ở trong BBT, hoặc chủ trang net, thế là bèn edit, bèn hiệu đính… bài của những người có tên tuổi, rồi khép nép đi một đường ở dưới, "dạ có em, em là người edit, biên tập bài này!"

Cứ thử tưởng tượng:
Bài Võ Phiến [tiên chỉ Làng Văn hải ngoại]
Hiệu đính: Trùm Hội Luận
[sau khi đã ngâm tôm hai tháng!]
Thì ai nhục?
*
Đúng là Gấu này chưa từng dám edit bài của ai. Lẽ dĩ nhiên, cũng đôi khi sửa một hai lỗi, về chính tả, hay văn phạm.
Gấu vẫn còn nhớ, khi truyện ngắn đầu tay Những Ngày Ở Sài Gòn đăng trên tờ Nghệ Thuật, ông anh TTT phôn, nói xuống tòa soạn lấy tiền nhuận bút, nhưng cũng để cho biết, ông có sửa một chữ trong truyện ngắn.
Gấu đã nói chuyện này rồi, nay nhắc lại, để cho thấy, chuyện sửa bài của người khác, là "không phải chuyện đùa", mấy anh "trên răng dưới dế" nên cẩn trọng chuyện này.
Trong truyện ngắn, đầu tay, Gấu đã lôi ông Thầy Faulkner để khoe, nhưng hỡi ơi, lại hiểu sai ông Thầy, do dốt tiếng Tây quá, lầm chữ "climatique" [có tính thời tiết, climat] với "climatériques" [khổ đau].
*
Đi tìm câu trả lời, cho câu hỏi, tại sao toàn là những anh trên răng dưới dế ưa trò biên tập hiệu đính, Gấu phát giác ra là, do mặc cảm dốt nát, đố kỵ, háo danh…  mà ra!
Ở Tây phương, biên tập liên quan tới thương mại. Những nhà xb, khi biên tập tác phẩm, cốt sao bán được nhiều, và nhà văn, chịu để cho nhà xb biên tập, cũng vì tiền. Bởi thế, khi Faulkner đỡ bị đồng tiền làm khổ, là ông nghỉ chơi với giới xuất bản.
Nhưng vào thời net, những ông chủ, bà chủ trang net, biên tập bài viết, là vì sao?
Mở trang net, có mất bao nhiêu tiền, có bạn văn thí cho một bài, còn bầy đặt biên tập, sao khó ngửi quá!
*
Bởi vậy, Gấu này thật quí bà chủ trang net VHNT trên lưới ngày nào. Suốt mấy năm trời cộng tác, Gấu này chưa hề có được cái hân hạnh được tòa soạn biên tập công phu, dù chỉ một chữ!
Có một lần, thấy một từ không đúng như trong bản gốc, còn trong PC, mail, cà khịa, bà chủ nói, đó là do trục trặc kỹ thuật, khi đổi font chữ, tôi chưa hề có thói quen sửa bài của những người viết trước tôi. Họ viết sao, họ trách nhiệm!
Một ông Lý Đợi, dù sao cũng đã có tác phẩm, đâu phải thứ trên răng dưới dế như mấy anh Hội Nuận?
*
Gấu có hai kỷ niệm liên quan tới từ edit này, cả hai đều tuyệt vời, và cùng liên quan tới, chỉ một người. Kỷ niệm đầu, dễ ai quên, đã từng lèm bèm một hai lần rồi.
*
Tuy nhiên, như để đền bù, với một người khác, một lần, tôi xin phép "đưa" [insert] một vài cái mail riêng, vào trong một bài viết, sau khi bảo đảm, sẽ "biên tập" [edit] những gì quá riêng tư, đã nhận được trả lời:
Ô Kê.
Và, ở phần tái bút:
Còn cái body của tui đây này, anh có muốn edit gì thì edit!
Tự Kiểm

Kỷ niệm thứ nhì, là lần gửi một số bài viết về trong nước, cho một tuyển tập, theo kiểu quê nhà/quê người, (1) do “nhân vật trên đây’ chủ biên. Ít lâu sau, hỏi, sao không thấy bài của Thảo Trần.
-Vậy mà tui lại nghĩ Thảo Trần là một nick khác, của Gấu, giống như Jennifer Tran.
Nếu vậy để tui edit, "tách" hai người ra nhé?
(1) Tuyển tập này, sau, không thực hiện được.
*
V/v Nhất Linh, xin post lại từ talawas mẩu quan trọng: