The smiles of summer are simply indistinct
And winter is too clear,
But I can unerringly pick out
Three autumns in each year.

The first is a holiday chaos
Spiting the summer of yesterday.
Leaves fly like a schoolboy's notes,
Like incense, the smell of smoke,
Everything moist, motley, gay.

First into the dance are the birches,
They put on their transparent attire
Hastily shaking off their fleeting tears
On to the neighbour next door.

But as it happens, the story's just begun.
A moment, a minute - and here
Comes the second, passionless as conscience,
Sombre as an air raid.

Everything suddenly seems paler, older,
Summer's comfort is plundered,
Through the scented fog float
Far-offmarches played on golden trumpets ...

A flagstone covers the sky vault. Cold waves
Of incense. But the wind's started to blow
Everything clean open, and straightway
It's clear that this is the end of the play,
This is not the third autumn but death.

1943

[in Everyman’s Library]

Vàng thu vàng suốt con đường
Ta trong thu bỗng thấy thương đất trời

LIU TSUNG-YUAN

Bài thơ trên, nhớ là đã dịch rồi, kiếm không ra. Post lại, và post thêm 1 bài nữa, cũng của Liu (cái này thì phải nhờ bạn The Gardener) (1)

https://allpoetry.com/poem/13433194-River-Snow-by-Liu-Tsung-yuan--773-819--by-Stanton-Hager

Snow by Liu Tsung-yuan (773-819)

In a thousand mountains
not one bird flying
on ten thousand trails
not one footprint.

In a solitary boat
an old man alone 
in bulky straw raincoat
fishes the snow-cold river.

--Translated by Stanton Hager
in Huangshan Poems from the T'ang Dynasty
(21st Editions: Cape Cod, 2010)

LIU TSUNG-YVAN
773-819        

A fisherman in the landscape was a beloved subject of poets and painters. This poem, however, seems to me quite complicated, in spite of its apparent simplicity. For here there is action, and the fisherman himself appears only toward the end, as somebody who rows somewhere far.
Czeslaw Milosz: A Book of Luminous Things

Ngư phủ trong cảnh vật, cả thi sĩ lẫn họa sĩ đều mê. Nhưng bài thơ sau đây xem ra rắc rối dù bề ngoài đơn giản. Bởi vì ở đây, có hành động, và tay ngư phủ già, chính anh già, chỉ xuất hiện ở cuối bài thơ , như 1 kẻ nào đó rắp ranh làm 1 chuyến đi xa, thật xa.

OLD FISHERMAN (1)

Old fisherman spends his night beneath the western cliffs.
At dawn, he boils Hsiang's waters, burns bamboo of Ch'u.
When the mist's burned off, and the sun's come out, he's, gone.
The slap of the oars: the mountain waters green.
Turn and look, at heaven's edge, he's moving with the flow.
Above the cliffs the aimless clouds go too.
Translated from the Chinese by J. P. Seaton

Người câu cá già qua đêm ở mỏm Ải Tây
[từ Ải Tây này, thuổng Tô thi sĩ, trong bài tặng TTT]
Vào lúc sáng sớm, anh già ngồi đun nước mưa, hứng ở mái sau nhà, ở Canada, đốt củi tre nhập lậu từ xứ Mít.
Khi sương mù tan, mặt trời bò ra, anh già bèn xuống thuyền, lên đường, làm chuyến viễn du chót.
Tiếng mái chèo đập trên làn nước xanh
Quay nhìn, ở đường ven Thiên Đàng, thấy thấp thoáng bóng anh già cùng di chuyển với dòng nước
Ở trên đỉnh Ải Tây, mây, đếch biết làm gì, bèn cũng đi theo anh già! 

I wonder how we can survive, this romance
But in the end if I'm with you, I'll take the chance

Bryan Adams - I Will Be Right Here Waiting For You

Note: Năm cùng tháng tận, đời tàn, tặng Gấu Già bài thơ trên thì đúng là tuyệt cú mèo!

Làm sao Gấu qua khỏi con trăng này?
Nhưng sau cùng, nếu Gấu gặp Sad Seagull, thì Gấu sẽ chấp tất cả thế gian này!

Hà, hà!

Chúc bác Gấu luôn mạnh khỏe, và luôn luôn... Gấu.
Sad Seagull

Tks. Take Care, Plse
NQT
 
Milosz đọc bài thơ trên, thấy rắc rối, kỳ kỳ, "this poem, however, seems to me quite complicated, in spite of its apparent simplicity", trong khi GCC, qua bài thơ, mơ về chuyến đi xa của mình
Bài thơ sau đây của Borges, đúng là về năm cùng, tháng tận, đời tàn - K phán, nhớ là sống thêm ít lắm là 10 năm nữa, để đọc và viết cho K và mọi người cùng đọc -

Borges: Year’s End

    Neither the symbolic detail
    of a three instead of a two,
    nor that rough metaphor
    that hails one term dying and another emerging
    nor the fulfillment of an astronomical process
    muddle and undermine
    the high plateau of this night
    making us wait
    for the twelve irreparable strokes of the bell.
    The real cause
    is our murky pervasive suspicion
    of the enigma of Time,
    it is our awe at the miracle
    that, though the chances are infinite
    and though we are
    drops in Heraclitus’ river,
    allows something in us to endure,
    never moving.

– Jorge Luis Borges (translated by W.S. Merwin)

Tuyết sông

Ngàn núi chim bay hết
Vạn lối người đi biệt
Ghe lẻ già đơn lạnh
Buông câu trên sông tuyết

Liễu Tông Nguyên
D. V dịch

Tks.
NQT

Note: Bài thơ này, Trẩn Trọng San cũng dịch, trong cuốn Thơ Đường. Post sau đây, nhưng GCC coi lại, sợ không đúng bài Milosz giới thiệu.

Thiên Sơn điểu phi tuyệt,
Vạn kính nhân tung diệt
Cô chu thoa lạp ông
Độc điếu hàn giang tuyết

TTS dịch:

Ngàn ngọn núi, chim bay hết
Muôn con đường nhạt hết chân người
Ông già nón lá áo tơi
Đậu thuyền sông tuyết, riêng người ngồi câu.


Hàn Giáng Tuyết là tên 1 người đẹp học Trường Sơn, bạn Chất, em trai TTT, đã từng mê 1 thời. Cô này, sau quen biết Đinh Ngọc Mô, 1 trong những nhân vật chủ trương chương trình Đố Vui Để Học, của VCNH, người được Đặng Tiến nhắc tới trong bài viết về TTT. Nghe nói, DNM sau tự tử, ở Canada.

Lần ông anh mất, Gấu qua Mẽo, lên thăm bạn Chất ở San Jose, nghe bạn kể, khi mới qua Mẽo, bà cụ của HGT có phôn hỏi thăm, anh không biết ai cho số phôn, và vẫn tiếc, còn chị Nga, phu nhân của bạn C. thì nói, may quá, cô ta nhường cho tui, vì nghe nói cô đẹp lắm.

---

Comments

Vàng Thu

 Gió đong đưa giữa thinh không

Chợt nghe hơi lạnh từ lòng trần gian

Lao xao sóng vỗ trên ngàn

Đất trời chớp mắt bàng hoàng vào thu

Ngất ngây đi giữa sắc màu

Trăm ngàn chiếc lá chen nhau đổi đời

Vàng như nắng chiếu lưng trời

Nâu như mầu áo chơi vơi cửa thiền

Tím như mực tuổi ngoan hiền

Đỏ như mầu máu trái tim nồng nàn

Trong lòng thu ,

Hồn chứa chan

Bao la thu ,

Mông mênh lá ,

Thênh thang đất trời

Nằm say trên cỏ xanh ngời

Gió lay từng chiếc lá rơi ngập ngừng

Vàng mênh mang ,

Đồi lâng lâng

Vàng lênh đênh ,

Rừng thênh thênh

Bềnh bồng vàng đến ảo huyền

Nghe thu rơi đọng từng miền thịt da

Trong hơi thở có thu hoà

Trong không có vị thu pha lạ thường

Vàng thu vàng suốt con đường

Ta trong thu bỗng thấy thương đất trời

 Đặng Lệ Khánh

Khi chôm Nguyễn Du, để dịch từ Everness, thì GCC chưa đọc những dòng sau đây, về cái từ thần sầu này.
Hóa ra là Borges cũng chôm của 1 người khác.
Đọc, thì GCC phát giác ra, cái từ Mít để dịch từ Everness, có rồi, và đó là từ “Sài-Gòn”: Ever-r-ness is far better than the German Ewigkeit, the same word. But he also created a beautiful word, a word that's a poem in itself, full of hopelessness, sadness, and despair: the word neverness. A beautiful word, no?
NQT

Everness: Sài Gòn. Mai sau dù có bao giờ.
Neverness: TP HCM
OK?

Brodsky cũng phán như thế về St. Petersburg: Thà nó có tên của 1 vì thánh, còn hơn của 1 con quỉ (Stalingrad)

https://www.scribd.com/document/136392623/Paris-Review-Jorge-Luis-Borges-The-Art-of-Fiction-No-39

INTERVIEWER
Some readers have found that your stories are cold, impersonal, rather like some of the newer French writers. Is that your intention?

BORGES
No. (Sadly) If that has happened, it is out of mere clumsiness. Because I have felt them very deeply. I have felt them so deeply that I have told them, well, using strange symbols so that people might not find out that they were all more or less autobiographical. The stories were about myself, my personal experiences. I suppose it's the English diffidence, no?

INTERVIEWER
Then a book like the little volume called Everness would be a good book for someone to read about your work?

BORGES
I think it is. Besides, the lady who wrote it is a close friend of mine. I found that word in  Roget's Thesaurus. Then I thought that word was invented by Bishop Wilkins, who invented an artificial language.

INTERVIEWER
You've written about that.

BORGES
Yes, I wrote about Wilkins. But he also invented a wonderful word that strangely enough has never been used by English poets—an awful word, really, a terrible word. Everness of course, is better than eternity because eternity is rather worn now. Ever-r-ness is far better than the German Ewigkeit, the same word. But he also created a beautiful word, a word that's a poem in itself, full of hopelessness, sadness, and despair: the word neverness. A beautiful word, no? He invented it, and I don't know why the poets left it lying about and never used it.

INTERVIEWER
Have you used it?

BORGES
No, no, never. I used everness, but neverness is very beautiful. There is something hopeless about it, no? And there is no word with the same meaning in any other language, or in English. You might say impossibility, but that's very tame for neverness: the Saxon ending in -ness. Neverness. Keats uses nothingness: “Till love and fame to nothingness do sink”; but nothingness, I think, is weaker than neverness. You have in Spanish nadería —many similar words—but nothing like neverness. So if you're a poet, you should use that word. It's a pity for that word to be lost in the pages of a dictionary. I don't think it's ever been used. It may have been used by some theologian; it might. I suppose Jonathan Edwards would have enjoyed that kind of word or Sir Thomas Browne, perhaps, and Shakespeare, of course, because he was very fond of words.

INTERVIEWER
You respond to English so well, you love it so much, how is it you have written so little in English?

BORGES
Why? Why, I'm afraid. Fear. But next year, those lectures of mine that I shall deliver, I'll write them in English. I already wrote to Harvard.

Everness