Biệt Kích
Văn Hóa
Granta: One
Hundred, Winter 2007
Ba cuốn sách
của bà có cái gì chung?
-Hèm, rốt cuộc,
chúng ca ngợi tính nước đôi.
Ðiều chưa từng
làm mà ông mong làm?
Âm nhạc.
Trong tôi có 1 nhịp điệu. Nhưng quá khúc mắc không làm sao biến nó
thành thực.
Cũng trong số
báo NYRB có bài viết về thơ Bishop của Simic, còn bài viết “Chúc Mừng
Sinh Nhật,
Sam!” của Colm Tóibín, viết về Beckett.
Tác giả cho biết, khi khởi
nghiệp,
ông gặp ba cái may, hay là ba sự kiện đã tạo nên “vóc dáng thiên tài
văn học” của
ông [three events stand out which helped to mold and shape his genius].
Một, vào
mùa thu 1935, ở Luân Ðôn, trong khi đang viết Murphy,
ông tham dự một cuộc diễn thuyết của nhà phân tâm học C.G.
Jung. Ông này nói về một bệnh nhân, là một thiếu nữ:
“Lẽ dĩ nhiên, sự
thực của
vấn đề ở đây, là, sau đó tôi ngộ ra, cô bé gái này chưa từng thực sự
sinh ra đời”
[“Of course, the truth of the matter is, as I realized afterwards, this
young
girl had never really been born”].
Beckett bị ám ảnh
[intrigued] bởi câu nói của
Jung. Hai mươi năm sau, trong vở kịch
radio All That Fall, nhân vật Mrs Rooney
lập lại câu trên, có khác đi:
.. It was just something he
said, and the way
he said it, that have haunted me ever since .... When he had done with
the
little girl he stood there motionless for some time, quite two minutes
I should
say, looking down at his table. Then he suddenly raised his head and
exclaimed,
as if he had had a revelation, The trouble with her was she had never
really
been born!
For Beckett,
who had been reading the central texts in the debate around ideas of
being and
thinking, and was deeply interested in states of non-being,
non-consciousness,
and non-language, this offered a dramatic opening. He could make
characters in
his fiction mirror his own plight, characters who had not fully been
born, who
had come forlorn into the world, whose predicament was an essential
alienation,
which could not be cured and was almost comic.
Trong Gấu
cũng
có 1 “nhịp điệu”, chỉ đến khi vô tù VC
thì mới
thành thực.
Cái nhạc vàng nhạc sến mà Gấu hiểu về nó, cũng thế: Chỉ đến
khi vô
tù, thì Gấu mới thực sự được nghe nó, cảm nhận ra nó, và có lại được
luôn cả
cuộc đời của
mình!
The Paris
Review:
Istanbul
chuyên chở cảm quan, ông là 1 con người cực cô đơn. Ông hẳn là cô đơn
như là 1
nhà văn trong một nước Thổ nhĩ kỳ hiện đại ngày nay. Ông trưởng thành
và tiếp tục
sống trong 1 thế giới mà ông tách rời khỏi nó?
Pamuk: Mặc dù
tôi được nuôi dưỡng từ 1 gia đình đông đảo, và được dậy dỗ phải yêu
thương cộng
đồng, sau này trong tôi nẩy sinh một xung động, phải bẻ gẫy, phải bỏ
chạy [to
break away]. Ðây là cái phần tự huỷ, self-destructive đối với tôi, và
trong những
giây phút điên khùng, cáu giận, tôi gây ra những điều cắt tôi ra khỏi
sự đồng hành
dễ chịu của cộng đồng. Vào lúc sớm sủa trong cuộc đời của mình, tôi
nhận ra là cộng
đồng giết chết sự tưởng tượng của tôi. Tôi cần nỗi đau cô đơn để làm
cho trí tưởng
tượng hoạt động. Và rồi thì tôi thì hạnh phúc. Nhưng là một người Thổ
nhĩ kỳ,
sau một khoảng thời gian, tôi cần sự dịu dàng an ủi của cộng đồng, mà
có thể tôi
đã huỷ diệt. Istanbul huỷ
diệt liên hệ của tôi với mẹ tôi - cả hai chẳng nhìn
nhau kể từ đó. Và tất nhiên, tôi cũng rất ít gặp em trai của tôi. Liên
hệ giữa
tôi với công chúng Thổ, bởi vì những nhận xét mới đây của tôi, cũng khó
khăn.
Ông cảm thấy
mình đích thị là 1 tên Thổ, như thế nào?
Thứ nhất,
tôi
sinh ra ở Thổ. Tôi hạnh phúc với điều này. Theo tính cách quốc tế, tôi
cảm thấy
mình Thổ hơn là thực sự tôi nghĩ mình là 1 tên Thổ. Tôi được biết đến,
như là 1
tác giả Thổ. Khi Proust viết về tình yêu, ông được nhìn như là 1 người
nào đó
viết về tình yêu phổ cập, universal love. Ở vào đoạn khởi sự viết, đặc
biệt với
tôi, khi tôi viết về tình yêu, thì người ta lại phán, đây là tình yêu
Thổ. Khi
tác phẩm của tôi bắt đầu được dịch, dân Thổ tự hào lắm. Họ lèm bèm,
thằng đó là
Thổ, như chúng ông. Tôi còn Thổ hơn cả Thổ, đối với họ. Một khi bạn
được quốc tế
công nhận, thì cái chất Thổ của bạn được nhấn mạnh một cách quốc tế,
được quốc
tế hoá, nói mẹ như vậy cho tiện, và rồi cái tính Thổ của bạn đó lại
được nhấn mạnh,
ở những người sướng điên lên vì bạn cũng là Thổ như họ. Cái cảm quan về
căn cước
quốc gia của bạn bị những người khác thao túng, giật dây. Nó được đặt
để bởi những người khác. Bây giờ,
họ quan tâm nhiều đến bộ mặt, sự trình diện có tính quốc tế của Thổ hơn
là nghệ
thuật của tôi. Ðiều này gây ra nhiều phiền nhiễu, nhiều vấn đề cho xứ
sở của tôi.
Qua những gì họ đọc trên báo chí phổ thông, rất nhiều người chẳng biết
gì về những
cuốn sách của tôi, bắt đầu lo lắng, hoặc để ý đến những gì tôi nói với
thế giới bên
ngoài về nước Thổ. Văn chương được làm ra bởi thiện và ác, xấu và tốt,
quỉ ma và
thiên thần, và họ ngày càng để ý đến những con quỉ của tôi.
Ðây là từ VC
sử dụng, để chỉ một số nhà văn Ngụy chống lại chúng, sau 1975, thí dụ
Hoàng Hải
Thuỷ, Hiếu Chân.
Gậy ông đập
lưng ông, Gấu dùng đúng chữ của VC, vào 1 mục đích trong sáng
hơn, đúng
hơn, tức dịch dọt, chữ của bà Lệ Thị Huệ Gió O, khi bà chửi
cái đám
ngu, thấy mafia Do Thái cho những tên nhà văn vô danh tiểu tốt như
Kertesz,
thí dụ, [lại thí dụ], Nobel văn chương, thế là Mít cũng bắt
chước, cũng
dịch dọt!
Bà đâu
có biết,
cách "chống Cộng" [đem đến cho
chủ nghĩa CS bộ mặt người] hay nhất, là dịch dọt.
Nói thì lại
chửi là tự thổi, nhưng, kể như chỉ có một mình Gấu, vậy mà đã giới
thiệu cho
văn học Mít, “hơn một” nhà văn mũi lõ, thật bảnh, Mít chưa từng biết
tới, Steiner,
Coetzee, Czeslaw Milosz, Vargas Llosa…, chưa kể những vị còn thần sầu
hơn, thí
dụ Simone Weil!
Cu ki một
mình mãi cũng buồn, cũng chán, thế là khi Siu Cô Nương, hay Sến Cô
Nương
vừa xuất
hiện, là lập tức tới xin “hầu hạ” liền.
Nên nhớ bài
đầu tiên Gấu viết cho Chợ Cá là “Dịch là Cướp” [chữ của SNC].
Ui chao ‘em’
mừng quá, mail, xoa đầu Gấu, chưa từng thấy ai viết tếu như Gấu, chưa
từng có
ai ban cho Chợ Cá những nick tuyệt vời như thế…
Ui chao, nhớ ơi là nhớ
những ngày đầu tiên,"hoang đường thần tiên, cổ đại, hoang sơ...."
khi được cắp rổ hầu hạ một em Bắc
Kít nho nhỏ, tóc đờ mi gác xon!
Cú dịch dọt
đầu tiên, hay, lại dùng chữ VC, “dòng thác” dịch dọt đầu tiên, được mặc
khải từ
cái cú vô thư viện Toronto, tình cờ cầm lên cuốn "Language and
Silence", Ngôn ngữ và Câm lặng, của Steiner, và ngộ ra Lò Cải Tạo, Cái
Ác
Bắc Kít.
“Dòng thác”
thứ nhì, là cú dịch dọt thơ, cú này quả là món quà của Thượng Ðế ban
cho Gấu,
khi về già.
VC có tới ba
dòng thác. GNV đang băn khoăn tự hỏi, “dòng thác thứ ba” của Gấu, liệu
có phải
là cú đi 1 đường tự kiểm, suốt một đời không biết thương yêu vợ con,
bằng món
quà để lại cho Gấu Cái, viết về những ngày ở thiên đường Ðỗ Hòa?
Ðây là từ VC
sử dụng, để chỉ một số nhà văn Ngụy chống lại chúng, sau 1975, thí dụ
Hoàng Hải
Thuỷ, Hiếu Chân.
Gậy ông đập
lưng ông, Gấu dùng đúng chữ của VC, vào 1 mục đích trong sáng
hơn, đúng
hơn, tức dịch dọt, chữ của bà Lệ Thị Huệ Gió O, khi bà chửi
cái đám
ngu, thấy mafia Do Thái cho những tên nhà văn vô danh tiểu tốt như
Kertesz,
thí dụ, [lại thí dụ], Nobel văn chương, thế là Mít cũng bắt
chước, cũng
dịch dọt!
Bà đâu
có biết,
cách "chống Cộng" [đem đến cho
chủ nghĩa CS bộ mặt người] hay nhất, là dịch dọt.
Nói thì
lại
chửi là tự thổi, nhưng, kể như chỉ có một mình Gấu, vậy mà đã giới
thiệu cho
văn học Mít, “hơn một” nhà văn mũi lõ, thật bảnh, Mít chưa từng biết
tới, Steiner,
Coetzee, Czeslaw Milosz, Vargas Llosa…, chưa kể những vị còn thần sầu
hơn, thí
dụ Simone Weil!
Nói thì lại
chửi là tự thổi, nhưng, kể như chỉ có một mình Gấu, vậy mà đã giới
thiệu cho
văn học Mít, “hơn một” nhà văn mũi lõ, thật bảnh, Mít chưa từng biết
tới, Steiner,
Coetzee, Czeslaw Milosz, Vargas Llosa…, chưa kể những vị còn thần sầu
hơn, thí
dụ Simone Weil!
Cu ki một
mình mãi cũng buồn, cũng chán, thế là khi Siu Cô Nương, hay Sến Cô
Nương
vừa xuất
hiện, là lập tức tới xin “hầu hạ” liền.
Nên nhớ bài
đầu tiên Gấu viết cho Chợ Cá là “Dịch là Cướp” [chữ của SNC].
Ui chao ‘em’
mừng quá, mail, xoa đầu Gấu, chưa từng thấy ai viết tếu như Gấu, chưa
từng có
ai ban cho Chợ Cá những nick tuyệt vời như thế…
Ui chao lại
nhớ ơi là nhớ những ngày đầu tiên hoang đường thần tiên, hoang sơ, cổ
đại.... khi được cắp
rổ hầu hạ một em Bắc
Kít nho nhỏ, tóc đờ mi gác xon!
Cú dịch dọt
đầu tiên, hay, lại dùng chữ VC, “dòng thác” dịch dọt đầu tiên, được mặc
khải từ
cái cú vô thư viện Toronto, tình cờ cầm lên cuốn "Language and
Silence", Ngôn ngữ và Câm lặng, của Steiner, và ngộ ra Lò Cải Tạo, Cái
Ác
Bắc Kít.
“Dòng thác”
thứ nhì, là cú dịch dọt thơ, cú này quả là món quà của Thượng Ðế ban
cho Gấu,
khi về già.
VC có tới ba
dòng thác. GNV đang băn khoăn tự hỏi, “dòng thác thứ ba” của Gấu, liệu
có phải
là cú đi 1 đường tự kiểm, suốt một đời không biết thương yêu vợ con,
bằng món
quà để lại cho Gấu Cái, viết về những ngày ở thiên đường Ðỗ Hòa?
Note: Trang
TV, mục đích của nó, thực sự, là ăn cướp, dịch dọt, làm một tên biệt
kích văn
hóa. Cách trình bày của nó, thường theo "diện" song ngữ, và cái phần
tiếng Anh, tiếng U, “có vẻ” coi thường người đọc, nhưng không phải như
vậy.
Khác hẳn 1 blog, chủ blog chơi 1 cái link, rồi ai muốn đọc thì đọc, hàm
ý, tớ đọc
rồi, bài này được đó!
Phần tiếng Anh, tiếng U
trên TV hầu hết là do GNV bỏ tiền
ra mua sách, mua báo, mà có. Có muốn link, như blog, thì cũng chịu
thua! Có những
bài, TV post lên, là để độc giả nào thích, hay cần, thì lấy về PC để
đọc, hay để
làm 1 điều
gì đó, cho riêng cá nhân mình. GNV này không hề có ý khoe khoang uyên
bác, hay
trộ thiên hạ.
Phần Thơ Mỗi
Ngày cũng thật quan trọng, nhằm đánh bật cái thứ thơ xúi người ta vô
chỗ chết,
của VC, của những sư phụ của đám thi sĩ VC, Mai A Kốp Ki, thí dụ, ra
khỏi đầu
óc Bắc Kít.
Có thể nói,
cuộc chiến thắng vừa rồi, của Bắc Kít, và sự băng hoại tiếp theo sau,
là do thơ
của những đấng Mai-a [Tố Hữu, Phạm Tiến Duật… là những hậu duệ] mà ra.
Không có
dòng thơ cách mạng đó, chưa chắc giấc mơ thống nhất đã trở thành hiện
thực. Kết
quả, 1 nước Mít băng hoại như hiện nay, là mặt trái của dòng thơ này.
Sức người có
hạn. GNV đang tìm cách duy trì TV, ít nhất là 3 niên, giả như GNV lăn
cổ ra vào
lúc này.
Bởi vì chẳng ai muốn giữ nó nữa, nhất là Gấu Cái!
Kính. NQT
*
Trong những
kỷ niệm liên quan tới trang “tiếng Anh tiếng U” của TV, thú vị nhất, là
vụ một
bà Nga xô, quản lý “quỹ văn học” Brodsky, đi 1 đường phản biện tờ TLS,
về việc
tác giả một bài viết trên báo giấy phàn nàn không vô được “archives”
của nhà
thơ. Bà ta đi 1 đường link trang TV có bài viết đó, và trả lời, đâu
phải lỗi của
tôi, mà di chúc của Brodsky đòi hỏi như vậy! Thú vị hơn nữa, sau đó, tờ
TLS đi
1 bài trên báo giấy, phản biện bà Nga này!
Rồi cái cú
ông nhà thơ kiêm nghề cớm, ‘không không, em chả’, không chịu post
nguyên tác tiếng
Anh 1 bài viết của Nadine Gordime, mà ông ta dịch một mẩu, viện cớ, “vi
phạm luật
bản quyền”. Một độc giả TV nực quá, bèn mail cho Gấu nguyên tác.
Cái mail của
ông này mới thú, khi cho biết, ông ở hải ngoại lâu lắm rồi, do công
chuyện làm
ăn giao thiếp với mũi lõ, ít khi dùng tới tiếng Việt…
Thế mà lại đọc
TV, thích chưa! (1)
(1)
Hello Mr.
Nguye^?n Quo^’c Tru.:
From:
To: Subject:
Re: Nadine Gordimer's article, "A writer's freedom"
Date: Tue,
12 Jan 2010 03:44:38 -0500
Hello Mr.
Nguye^?n Quo^’c Tru.:
To^i se~
go+?i ta(.ng o^ng a copy of Nadine Gordimer’s article, “A writer’s
freedom”
published in Index on Censorship
(ISSN: 1746-6067 – electronic – ISSN:0306-4220 - paper -) , Volume 5,
Issue 2,
Summer 1976, pages 53-55. Xin ba’o o^ng tru+o+’c vi` o^ng kho^ng bie^’t
to^i
la` ai va` o^ng co’ the^? nghi la` email
infected with virus ma` kho^ng da’m open. To^i se~ go+?i
N. Gordimer’s article in two file formats,
i.e. MS Word 2007 and PDF Nitro Professional version 5.5.1.3. Ne^’u
o^ng
interested, xin cho to^i bie^’t dde^? go+?i. Dda^y la` source dda^`u
tie^n
published this article. Source cu?a o^ng NTH chi? la` bo^?n cu~ soa.n
la.i 20+
years later. This is a very short article, only three pages in
two-column
format. Mr. NTH die^?n no^m va^’n dde^` vi pha.m lua^.t ba?n quye^`n
dde^? hu`
doa. o^ng, thoa’i tha’c ye^u ca^`u
tru+ng nguye^n ta’c cho ddo^.c gia?, tu+. ha`o mi`nh la` co^ng da^n
gu+o+ng
ma^~u va` lu+o+ng thie^.n….. ra^’t la` ngo+’ nga^?n, ridiculous. Ba
ca’i
standardized legal notices and/or warnings chi? dde^? da(`n ma(.t
ngu+o+`i
muo^’n tru.c lo+.i, la`m chuye^.n ruo^`i bu nhu+: substantial or
systematic
reproduction, re-distribution, re-selling, loan or sub-licensing,
systematic
supply or distribution in any form……..Trong civilized, open, tolerant
societies
(including Mie^`n nam VNCH tru+o+’c 1975),
cha(?ng co’ ta’c gia?, nha` xua^’t ba?n na`o
quan ta^m chuye^.n
nho? nha(.c ,le? te? ve^` vie^.c pho^?
bie^’n, photocopy…. ta’c pha^?m cu?a ho. for private use or
non-commercial
purposes. Xin go+?i o^ng tru+o+’c an excerpt of N. Gordimer’s article
ma` o^ng
NTH di.ch dde^? o^ng va` ddo^.c gia? hie^?u ro? ho+n ta.i sao nhu+~ng
ca^u
tri’ch da^?n ddu+o+.c di.ch ra la` ngo+’ nga^?n nhu+ o^ng nha^.n xe’t.
O^ng
NTH di.ch the first three paragraphs of
Nadine Gordimer’s paper va` mo^~i paragraph chi? di.ch mo^.t va`i ca^u,
tha^.m
chi’ trong mo^.t ca^u (a complete sentence) chi? di.ch mo^.t pha^`n
ca^u and
left the rest of its complete sentence.
Anyway, to^i
so^’ng ngoa`i na`y ho+n 30 na(m, chu+a
ve^` VN la^`n na`o va` trong cuo^.c so^’ng hie^’m khi pha?i ddo.c,
nha^’t la`
i’t khi pha?i vie^’t tie^’ng Vie^.t ne^n kho^ng da’m co’ y’ kie^’n
nhie^`u ve^`
di.ch thua^.t. Tuy nhie^n, to^i nha^.n tha^’y pha^`n di.ch tie^’ng
Vie^.t (ma`
to^i hie^?u) cu?a o^ng NTH kha’c vo+’i
ca’i to^i hie^?u khi ddo.c original
English text, e.g. “Living when we do,
where we do, as we do,” Nadine Gordimer simply means to say “in our own
circumstances in South Africa now”
(which implies under apartheid regime with racial segregation policy of
South
Africa’s white minority government at the time).
Co’ le? o^ng NTH kho^ng na(‘m ddu+o+.c Gordimer’s train of thought
(ma.ch tu+
tu+o+?ng ???) va` bo^’i ca?nh chi’nh
tri. su.c so^i in South Africa lu’c ddo’ va` ti`nh hi`nh chi’nh tri.
(vo+’i
Anti-apartheid movement) ca(ng tha(?ng ke’o da`I suo^’t tha^.p nie^n
80’s
dde^’n giu+?a tha^.p nie^n 90’s mo+’i ddu+o+.c xem la` o^?n ddi.nh in
South
Africa ne^n o^ng di.ch cho^? ddo’ chung chung kho^ng ai hie^?u gi` ca~
nhu+
sau: “Nẩy sinh ngay trong lúc, ngay tại nơi, và ngay trong công việc
chúng ta
làm”.
Ddang cho+`
tho+ tra? lo+`i cu?a o^ng.
Tha^n cha`o,
Tin Va(n
Reader
Note: Cám ơn
bạn một lần nữa, ở đây, và sẽ cố gắng dịch bài của Nadine Gordimer,
trong tương
lai gần. NQT
Cũng bài
này,
Gấu dịch 1 câu, sai, và lập tức có tới hai độc giả mail, cho biết sự
sai sót.
Nhân đây, thành thật cám ơn thêm 1 lần nữa.
Cũng nói thêm, đây là cú ‘thanh
toán sổ sách, quá khứ’, để chờ đi xa!
NQT
