*


Sortie des «Bienveillantes» en Angleterre et aux Etats-Unis
Le «NY Times» n'aime pas Littell

Mẽo [tờ NY Thời Báo, đúng hơn], không khoái Littell.
Nhưng Littell, tuy là Mẽo, đâu khoái Mẽo?

«Le nazisme est une possibilité de l'humain, pas une histoire allemande»
Chủ nghĩa Nazi là một khả thể của con người, đâu phải lịch sử Đức?

« Que reste-t-il de la culture française ? - Le souci de la grandeur »
Văn hóa Tây còn lại gì? Nỗi âu lo về đỉnh cao.

Chẳng phải chờ dịch qua tiếng Anh, tờ Người Kinh Tế đã chê rồi: Một trường hợp tồi về chuyện hơi bị nứng quá!
Nhưng tờ Guardian, Observer đúng hơn, khen: The evil that ordinary men can do: Cái ác người thường có thể làm

 

 

*
*
*

Nguồn tác phẩm đang gây chấn động toàn thể thế giới văn học:
Hình một thiếu nữ Nga bị Nazi tra tấn và sau đó treo cổ.


*

Gốc Mẽo, viết văn bằng tiếng Tây. Ngay tác phẩm đầu tay, một gã khổng lồ, một đề tài khủng khiếp.
 Hai lần xin làm dân Tây, bị chê, sẽ thử thời vận thêm lần chót, rồi thôi.
Người nước gì cũng được, ngoại trừ Mẽo!
Tớ quá tởm nước Mẽo. Ở đó thiếu khủng khiếp cái gọi là sự quyến rũ, le charme. Vả chăng, tớ đếch chịu được cái vụ nhà nước cấm hút thuốc và uống rượu.
Sự thực, tớ rất tởm cái gọi là quốc gia, những đặc tính, thí dụ như, cuốc hồn, cuốc túy, cuốc lủi; hơn nữa, tớ lúc nào cũng cảm thấy là một tên Âu Châu.

Jonathan Littell sinh tại New York 10 ngày Tháng Mười 1967. Có bằng tú tài Tây, tại Tây, tốt nghiệp Đại Học Yale [Mẽo]. Từ 1993 tới 2001, hướng dẫn, diriger, những chuyến đi [missions] trên toàn thế giới, của tổ chức Hành Động Chống Đói [Action contre la Faim]. Hiện sống tại Barcelona.

Phải là một vận động viên thể thao, mới có đủ nhanh, mạnh, nội lực, để mà viết, trong thời gian kỷ lục: Les Bienveillantes, cuốn tiểu thuyết đầu tay, được viết bằng tiếng Pháp, tác giả thật quá rành, tuy không phải ngôn ngữ mẹ đẻ, 900 trang, trong 4 tháng trời, không có thì giờ để mà nhìn lại.
Không chỉ là một cuốn sách dầy, gros,mà còn là một tác phẩm lớn, grand. Chưa hề, trong lịch sử văn chương Pháp mới đây, có một tay khởi nghiệp cho thấy, ở nơi anh ta, một tham vọng khổng lồ. Khổng lồ, về dự tính, về 'bố chó xồm' [bậc thầy], trong cách viết, về chi li trong chi tiết lịch sử, và thật thanh thản, bình an trong niềm khiếp sợ [d'une telle sénérité dans l'effroi]!
[Nhận xét chót, của Jérôme Garcin, trên Người Quan Sát Mới, số 24-30 Tháng Tám 2006, chắc là về nội dung cuốn sách, và trạng thái thanh thản trong tâm hồn của tác giả. Phải có sự thanh thản như thế, mới viết về một đề tài khủng khiếp đến như thế: Cái Ác Lạnh. Đao phủ ngồi thiền, và viết về cái ác của chính mình, bởi vì nhân vật chính là một tên đao phủ SS: Một nhà văn người Mỹ trẻ tuổi làm cho một tên SS kể lại những ghê rợn của cuộc chiến. NQT]

Cái Ác thật 'máu', thật lạnh: Cú sốc Littell

Le choc Littell

Le roman du mal froid

Enorme, noir, incandescent, coupant : dans les 900 pages des « Bienveillantes », Jonathan Littell raconte à la première personne la vie d'un criminel nazi qui ne regrette rien. C'est la voix du bourreau, âcre et vraie. Un tour de force... et l'un des événements de la rentrée.
Michel Schneider

Có một nghịch lý to tổ bố ở trong cuốn sách khủng khiếp này.
Il y a dans « les Bienveillantes » un paradoxe incroyable. Jonathan Littell a déclaré dans des interviews que les SS n’ont pas de parole, qu’ils ne parlent pas. Ils n’ont pas non plus de mémoire. « Je ne savais même plus ce qu’était un souvenir », dit, d’ailleurs, à un moment Max Aue, le SS, qui est le personnage principal du livre. Tout cela est vrai, je suis bien placé pour le savoir : lors du tournage de « Shoah », j’ai dû user de mille stratagèmes pour arracher aux nazis leurs mots et leurs images. Je leur offrais de l’argent pour qu’ils acceptent de me rencontrer, je les filmais avec une caméra cachée en prenant les plus grands risques, parfois j’échouais à les faire parler. Or le « héros » de Littell parle torrentiellement pendant 900 pages, cet homme qui ne sait plus ce qu’est un souvenir se souvient absolument de tout. On est en droit de s’interroger : Aue est-il incarné ? Aue est-il un homme ? Aue existe-t-il ? Il parle comme un livre, comme tous les livres d’histoire lus par Littell. A l’heure où les derniers témoins de la Shoah disparaissent et où les juifs s’inquiètent parce que la mémoire va devenir Histoire, Jonathan Littell renverse les termes de l’alternative et dote son SS, « héros » sans mémoire, de l’Histoire comme mémoire.
Une documentation impeccable mais...
Lanzmann juge « les Bienveillantes »
Son film « Shoah », oeuvre monument sur l’Holocauste, a profondément marqué Littell. Mais le cinéaste s’interroge sur la manière dont ce roman peut être reçu aujourd’hui

Trí thức tay bẩn: Des intellectuels aux mains très sales.

Ông tòa, triết gia, nhà ngôn ngữ, nhà kinh tế, toàn những tinh anh của chế độ làm cho SS,
và đích thân dúng tay vào máu.

Juristes ou philosophes, linguistes ou économistes, beaucoup de cadres de la SS s'impliquaient personnellement dans les massacres.

Le Nouvel Observateur.- Vous avez étudié l'engagement des intellectuels au sein de la SS. Qui étaient ces dignitaires nazis?
Christian Ingrao*. - Des professeurs d'université, des juristes, des historiens, des philosophes, des linguistes, des économistes et des médecins. Ils pouvaient être affectés à la Gestapo, au service de renseignement (SD) ou à l'Office central de Sécurité du Reich (RSHA).
Nguồn
Après le choc des « Bienveillantes »: Sau cú chấn động gây ra bởi cuốn tiểu thuyết "Les Bienveillantes" mở ra bằng câu :Frères humains, laissez-moi vous raconter comment ça s'est passé. Bạn người ơi, nghe đây nè...
*
Liệu Grass ngửi ra vụ này, và châm ngòi? NQT

Đứng trước những đứa trẻ chết đói, cuốn Les Bienveillantes của tôi là… vứt đi!
[Mô phỏng Sartre. NQT]

L'auteur des Bienveillantes, Américain qui vit à Barcelone, s'est longtemps investi dans l'action humanitaire avant de signer un coup de maître pour son premier roman en se mettant dans la peau d'un bourreau SS.
(Le Figaro/ J.-J. Ceccarini).
Tác giả Les Bienveillantes, người Mỹ hiện cư ngụ tại Barcelona, lâu nay vác ngà voi, lo chuyện chống đói, trước khi ngồi xuống bàn, chơi một cú bậc thầy, nhập thân vào một tên đao thủ SS, và bắt hắn ta kể chuyện về Cái Đại Ác.

Mấy ông nhà xb Gallimard, có thể bực, thằng chả sao 'hỗn quá', cho nó Goncourt, có khi nó đếch thèm đi nhận, vì còn bận lo chống Đói !
Bởi vì, như đa số những người tận mắt chứng kiến, hàng ngày sờ vào sự đau khổ, có vẻ như ông đếch cần sự đánh giá của người khác về mình.
Son côté premier de la classe peut agacer. Mais comme nombre de ces hommes qui ont vu l'horreur en direct, les souffrances, la mort, cet écrivain novice et doué, qui a travaillé durant des années pour Action contre la Faim (ACF), semble se moquer du jugement des autres. Il ne cherche pas à plaire. Ne s'embarrasse pas des conventions en cours dans le petit monde germanopratin de la littérature. Chez Gallimard, certains n'excluent pas qu'il puisse, au cas où il aurait le Goncourt, refuser de venir le chercher. Nguồn

Littell, trên tờ Văn Học Pháp số Sept 2006
POURQUOI ÉCRIRE AU XXIe SIÈCLE UN LIVRE SUR UN OFFICIER ss ?
Les Bienveillantes, premier roman de Jonathan Littell, offrent une plongée atemporelle dans
les profondeurs de l'homme.
Tại sao viết, ở đầu thế kỷ 21, một cuốn sách về một viên sĩ quan SS?
Cuốn tiểu thuyết đầu tay của Littell mời nhẩy sâu vào những đáy sâu của con người.
Một cú ngụp vô thời

 

Để xét đoán chuyện gì xẩy ra ở trong tim trong hồn thằng chả này,
những phạm trù như tốt và xấu, thiện và ác tỏ ra vô dụng.
Điều tra về Cái Ác. Enquête sur le Mal.
Nhập thân vào tên đao phủ. Tìm điều không thể giải thích. Không thể hiểu được. Không nắm bắt được. Tìm điều mà người ta chắc chắn rằng, thứ này, trong nhà mình không có [quên không coi cái chuồng lợn bỏ hoang từ bao năm tháng, nằm tận sâu, tận đáy, của lịch sử một miền đất?].