*

 


Bước nhảy vọt vĩ đại của khoa học

*

Peter Higgs đã kiếm ra Phân Tử Thượng Đế

Neutrinos
Still faster than light

The Higgs boson
Science’s great leap forward
Bước nhảy vọt vĩ đại của khoa học
After decades of searching, physicists have solved one of the mysteries of the universe
Sau nhiều thập niên tìm tòi, những nhà vật lý đã giải được một trong những bí mật của vũ trụ

Những sự kiện lịch sử nhạt nhòa đi theo mỗi thập kỷ. Những tiếng la thét, chính trị hay kinh tế, thì chỉ còn như những điểm sáng [như trên màn hình radar], trên con đường tiến bộ, như chúng thường là như vậy. Ngay cả những nỗi ghê rợn, khủng khiếp của chiến tranh thì cũng lên gỉ! Tuy nhiên, những định luật vật lý, thì thiên thu vĩnh viễn phổ cập. Làm sáng rỏ, giải thích chúng, là một trong những thành công của nhân loại.
Tuần này, con người được nhìn thấy 1 sự sáng tỏ thần sầu như vậy.

Vào ngày 4 Tháng Bẩy, những nhà vật lý làm việc tại Geneva, trung tâm CERN - một trong những trung tâm thí nghiệm vật lý phân tử vĩ đại nhất của thế giới - đã thông báo, họ kiếm ra được Higgs boson (coi bài viết).

Nói một cách rộng rãi, vật lý phân tử đối với vũ trụ, thì giống như DNA đối với đời sống. Giống như sự khám phá ra cấu trúc của DNA, bởi Francis Crick và  James Watson vào năm 1953: Sự khám phá ra Higgs làm rõ ra, điều sẽ không không thể hiểu được, nếu khác thế. Ý nghĩa của nó mới chất lượng làm sao [massive, bạn phải hiểu gốc của từ này, mass, mới thú]. Nói rõ hơn, đếch có Higgs, là đếch có khối lượng, mass. Đếch có khối lượng, là đếch có những ngôi sao [thí dụ BHD, chẳng là 1…  khối lượng ư? Một toà thiên nhiên như Nguyễn Du phán, hà hà!], không hành tinh, không phân tử, “atom”. Và tất nhiên, đếch có chúng ta!
Thực sự, sẽ đếch có lịch sử. Những phần tử không có khối lượng bị ‘trầm luân’ bởi bùa chú của Einstein, tức lý thuyết tương đối của ông, về chuyển động, bảnh nhất thì cũng chỉ bằng tốc độ ánh sáng. Điều này có nghĩa, với chúng, quá khứ, hiện tại và tương lai thì “mắm xốt” [même chose, same thing].