 Nhật Ký Tin Văn |
A free man, when he fails,
blames nobody.
(Được tự do rồi, thất bại, đừng ăn vạ ai) (J. Brodsky,
Phận lưu vong, The Condition We Call Exile)
Trong muôn người, thi sĩ biết tương lai, bởi vì anh ta biết quá khứ. Cái biết của anh ta là cái biết về những nguồn gốc. Trong những xã hội như thế, hiện tại và tương lai đều là những phương trình, theo đúng nghĩa toán học của từ này, của quá khứ. Paz Lượng và Chất [Quantity and Quality, trong The Other Voice, Tiếng Nói Khác, tiểu luận về thơ, nhà xb Harcourt Brace 1991] Lịch sử thực về ý thức của một con người, bắt đầu bằng lời dối trá đầu tiên. Tôi vẫn còn nhớ câu của tôi. Ở thư viện nhà trường khi phải điền đơn làm thẻ mượn sách. Cột thứ năm hỏi về quốc tịch. Tôi lúc đó 7 tuổi, và biết rất rõ, mình là một thằng con nít Do Thái. Vậy mà tôi nói với viên thư ký, không biết. Brodsky: Less Than One. Người ban cho tôi nickname Gấu chỉ còn ít thời gian nữa là bỏ đi. Bông Hồng Đen, tuy kém Gấu tới hôn mười .... Michael Marr, a German literary scholar, suggested that a novella, Lolita, written in 1916 by Heinz von Eschwege, may have provided the foundations for the 1955 Nabokov novel... Tờ Guardian loan tin, qua một vị học giả Đức, có thể Nabokov đã chôm nàng Lô từ một nhà văn người Đức. Gia đình nhà văn đã lên tiếng phủ nhận. Ông con nhà văn cho biết, ông bố tuy rành nhiều thứ tiếng nhưng không rành tiếng Đức. Nàng Lô có rất nhiều nguyên mẫu. Đều của tác giả, trừ nàng này. Chôm chĩa và ảnh hưởng là hai chuyện hoàn toàn khác nhau. Mới đây, dịch giả Nhật Chiêu ở trong nước lên tiếng than, thơ ông dịch bị cầm nhầm, mà không than thì không được, bởi vì học trò, hoặc người quen hỏi, sao ông lại đi chôm thơ dịch của người khác? Một trong những người khác, là tiến sĩ nhơn dơn, còn NC chỉ là thầy giáo quèn, làm sao người ta lại tin NC, thay vì bà tiến sĩ nhơn dơn, đã chôm chĩa ? Mới đây nhất, là vụ một ông nhạc sĩ VN chôm nhạc của Nhựt, hiện đang sôi nổi trên trường quốc nội. Thú nhất là chồng của "nguyên mẫu" gửi thư cho tờ Việt Tin Nhanh [VNExpress] cho biết, nếu chuyện xảy ra ở Mẽo chẳng hạn, họ đã thưa kiện, còn ở VN thì đành chịu thua! Thú hơn nữa, tuy là tởm VN như vậy, ông vẫn mong có ngày được cùng hiền thê của ông, tức khổ chủ, tới viếng thăm đất nước anh hùng này! Ba Mươi
Tháng Tư
Đọc Ngọc
Tư"Nhưng có
lẽ, điều trên còn thực, ở chỗ này, rằng những người như chúng
tôi, vốn không hề có nguồn gốc ông bà ông vải, từ những xứ sở Tây
Phương, hay Phương Bắc, chúng tôi cùng có chung một điều gì đó -
chắc chắn không phải là một điều chi thật là giản đơn, thí dụ như,
những con người thuộc thế giới thứ ba - nhưng ít ra, cái cảm nhận chung
của chúng tôi, là một cảm nhận thế nào là yếu đuối, thế nào là một cái
nhìn từ dưới ngước lên trên....".
Nhìn rộng ra, đây là sự khác biệt giữa hai miền đất, một bên coi đời sống mới là lý tưởng, coi đời sống như là nó là, một bên coi văn học, văn hóa, hoặc ý thức hệ chi chi... mới là lý tưởng, đời sống chỉ là phụ thuộc; một bên trọng văn nói, một bên trọng văn viết... [Đọc Tạp
Ghi của Lô Răng]
Đọc lại Lạc Đạn
Đọc Borges Vào một buổi sáng tháng Tư, có một người, khi nhìn những đoàn quân tiến vào thành phố, đã vui mừng thốt lên, như vậy là ta sẽ chẳng bao giờ phải viết nữa. Trước đó có một người, thay vì đếm những giờ phút cuối cùng của đời mình, mơ Đức Phật trở lại với thế gian này. Đọc Borges, tôi bỗng nhớ đến họ. Và xin tặng bản chuyển ngữ cho những ai đã từng được Thượng Đế ban cho một phép lạ bí ẩn, như nhân vật trong truyện ngắn sau đây... Phép Lạ Bí Ẩn Đọc Thơ Thanh TâmTuyền ... Hôn thụy, ngủ mê, như
Gấu
tôi được
biết, là
chữ của Tô Thuỳ Yên, khi
chuyển từ "coma" [hôn mê] sang tiếng Việt. Trong một lần hai anh em
ngồi Quán Chùa, TTT tâm đắc với từ này, và gật gù, 'luý' dịch từ này,
hay thật!
Nhưng phải đợi đến đầu năm 87 ở Lao Kay, lần đầu tiên nhận được tin nhà, biết Mai Thảo đã vượt thoát, Thanh Tâm Tuyền mới chợt tỉnh giấc hôn thụy, và chúng ta mới thấy hết ý của lời khen của TTT dành cho bạn mình là Tô Thuỳ Yên [luý dịch hay thật!]. Một lời khen biến thành một lời tiên tri, cho số phận của ba nhà thơ. - Mai Thảo, chắc chắn là nhận ra được lời nhắn gọi của bạn mình [Trong thơ tui có thơ anh], nên đã trở lại với thơ, nhờ vậy chúng ta có Ta Thấy Hình Ta Những Miếu Đền. - Tô Thuỳ Yên tiếp tục làm thơ, và có Ta Về. - Thanh Tâm Tuyền, có Thơ Ở Đâu Xa. Toàn bài thơ là từ "chợt tỉnh giấc hôn thụy", mà ra: Sáng nay, thức giấc, nhà giam Nhớ thơ làm hồi trẻ Đã qua đã qua chuỗi ngày lạnh lẽo. Cũng qua cơn hạn khác thường... Bạn hãy nhớ lại câu thơ của Holderlin: Nơi nào có hiểm nguy, nơi đó có cứu rỗi. Với Thanh Tâm Tuyền, cứu rỗi, chính là tin bạn mình đã đi xa. Tức Sáng Tạo vẫn còn. Đêm Đông Ở K2 Tân Lập Xuân Tên Người Yêu Dấu Sinh Nhật Trên Đồi Sắn Trăng
Tù.
Sinh Nhật Trong Tù. Chủ Nhật Trời Mưa Thơ làm khi đi nuôi cá Gánh cỏ trên vai thơ trong đầu Trời chớm thu hạ muờng tượng hồng au Tung hê cỏ vụn trên hồ vắng Băm nát tình si đều nhịp dao. [Yên Báy. Bắc Việt] Chiều cuối năm trồng sắn ở Lào Kay Trời thấp gió nhốn nháo Tai ù buốt huyên náo Chống cuốc nghỉ sườn đồi Đói. Mệt. Thở khờ khạo. [1977] Hà Nội, Thiệp và Gấu (5) Tiểu Thuyết Chưa Chết [Nguyên bản tiếng Anh]
|
|