 |
Milosz: Ghi
Chú Về Lưu Vong Anh ta không
tìm thấy hạnh phúc, bởi vì làm gì có hạnh phúc ở xứ sở của anh ta. Lưu vong: Cách sử dụng Hãy coi lưu
vong là số kiếp, theo nghĩa một thứ bịnh không sao chữa lành, chỉ có
cách đó mới
giúp chúng ta vứt bỏ vào thùng rác những hoang tưởng về mình. Lưu Vong: Khuôn Mẫu Anh ta biết
nhiệm vụ của mình, và nhân dân đang chờ đợi những lời nói của anh,
nhưng anh bị
cấm nói. Bây giờ, ở
nơi anh đang ở, anh tha hồ mà nói, nhưng chẳng ai thèm nghe, vả chăng,
anh quên
mẹ những gì anh phải nói. Lưu vong: Thích nghi Sau nhiều
năm lưu vong, chúng mình bèn tưởng tượng đời mình như thế nào, nếu
chẳng lưu
vong. Lưu Vong: Chán Chường Cú đánh đầu
tiên vào đầu một nhà văn lưu vong, đúng như Võ Phiến đã từng cảm nhận:
Nhà văn
lưu vong không đem theo được cùng với ông ta, độc giả thân thương của
mình! Như thế có
nghĩa, cùng với sự mất tích độc giả, nhìn vào những trang viết cũ cứ
như nhìn vào
hư vô.. là chán chưòng, tuyệt vọng, là sợ đếch ai còn biết đến tên ta
[loss of
name], sợ thất bại, và những dằn vặt về đạo đức [moral torment]. Nhà văn lưu
vong đau khổ bởi vì anh ta lúc nào cũng phải bám vào ý thức, thói quen
tập thể.
Có lẽ, anh ta, nhà văn như thế đó, chưa hề bao giờ học đứng bằng đôi
chân của
chính mình. Anh ta có thể
thắng, nhưng chỉ khi nào, trước đó, anh ta bằng lòng thua. [He may win,
but not before he agrees to lose] Lưu vong là
lâm vào tình cảnh thật đáng ngờ, nếu nói về mặt đạo đức, bởi vì nó bẻ
gãy kết nối
của một con người với đám đông, nói rõ
hơn, nó tách một cá nhân ra khỏi một nhóm, và cá nhân này ngưng không
còn chia
sẻ kinh nghiệm của mình với những đồng nghiệp bị bỏ lại. Những dằn vặt
về đạo đức
phản ảnh sự vấn vương của anh ta với một hình ảnh hào hùng về chính
mình, và
anh ta phải, từng bước từng bước, đi tới một kết luận thật thê lương
thật đau đớn,
là: thật khó mà làm được một việc có giá
trị về mặt đạo đức, và càng thật khó, giữ cho được một hình ảnh không
hề hoen ố
về chính mình. |