Feb 1,
2010
Xe miền
Tây
Người
ta mở một đường bay từ
Sài Gòn về Cà Mau. Mỗi khi có dịp đi khỏi nhà, mình lại có thêm một lựa
chọn
hoặc níu cánh máy bay vượt dặm dài hoặc leo lên xe đò đi túc tắc; hoặc
loay
hoay ngồi chưa ấm chỗ đã vụt đến nhà hoặc rị mọ tám giờ đồng hồ ê ẩm
mông, đau
nhừ lưng, đờ cả cổ. Và mình thường chọn cách thứ hai.
Mình
gọi đó là “liệu pháp
đường xa” mỗi khi cần phải chống sốc vì phải đi về giữa hai môi trường
sống,
hai thế giới khác biệt. Quả thật thần kinh mình hơi… mỏng. Nên hoang
mang gửi
lại ngã ba Trung Lương. Đãi bôi bỏ bên cầu Mỹ Thuận. Ấm lạnh người đời
mình thả
xuống bắc Cần Thơ. Hội hè miên man bỏ lại ở quán ăn bên đường, cùng với
được
mất đắng cay sau những ngày rời tổ. Có quá nhiều thứ phải bỏ lại, và
mình cần
có thời gian. Cũng may đường rất dài mà xe chạy thì chậm rãi, nhà cũng
xa vừa
vặn để mình trở lại là mình (hoặc gần giống mình).
Cũng có
khi đi xa tới vùng
đất nào đó rất xa, nhớ miền Tây quá lúc quay về mình dứt khoát leo xe
đò. Vì ở
đó có ít nhất ba thứ đặc miền Tây mà hầu như trên chuyến xe miền Tây
nào cũng
có : nhạc bolero (hoặc vọng cổ), dầu gió, và… người miền Tây (thí dụ
như mình).
Thứ nào
mình cũng chịu được,
nhất là chịu được cả mùi dầu gió Kim, Nhị Thiên Đường, Trường Sơn… nồng
nặc
trên một chiếc xe kín mít rù rì máy lạnh. Người miền khác ưa không vô.
Có lần
ngồi cạnh một anh cứ phe phẩy tay trước mũi chê hôi, mình muốn… nhéo
anh ta bầm
dập để anh thuộc cho rành cái câu nhập gia tùy tục. Thưa anh xứ này
người ta
bôi dầu gió lên mũi cho ấm, chà xát lên lưng trừ cảm cúm thông thường,
uống cả
dầu gió những khi đau bụng, hôi gì mà hôi. Tôi đây nè, mới chui ra khỏi
bụng mẹ
đã được tẩm dầu khuynh diệp, chưa đầy tuổi đã ngủ cùng bà ngoại, nghiện
mùi cốt
trầu, dầu gió đến nỗi không ngủ được lúc bà đi đâu vắng.
Mình
không quen chủ doanh
nghiệp nào bán dầu gió để hỏi coi miền Tây hoang dại này mua của anh
(chị)
nhiều bao nhiêu, nhưng rõ ràng là miền Tây vẫn còn ăn dầu gió thở dầu
gió. Ngồi
xe đò thì thấy rõ, có nhiều thím bị say xe cứ như tưới tắm bằng dầu.
Mình vài
ba năm trước cũng hay say, trước khi đi chuẩn bị nào gừng nào củ sắn
nào dầu
gió xanh… trước khi lên xe còn lượm cục đá bỏ vô giỏ. Nghĩa là vài ba
năm trước
mình còn… hôi, theo như cách nghĩ của anh bạn đường đến từ xứ khác, xa
xôi.
Dù vậy,
mình cũng thòm thèm
xoắn áo động tay, vì chê bai dầu gió chán anh lại than vãn mấy cái bài
bolero
đang ca trong xe văng vẳng. Bài “Gió thổi bên sông” quặn lòng là vậy mà
anh ta
phì cười đã thấy giận rồi, chuyển qua “Đồi thông hai mộ”, “Chuyến đò
không em”
cảm động gần chết, mà anh nhăn nhó vậy có phải khó coi, ứa gan không ?
Nếu vậy
thì “anh tài xế ơi, có nhạc nào mùi hơn nữa thì mở lớn lớn nghe chơi.
Hương
Lan, Thanh Thúy hay Cẩm Ly… cũng được”, mình chọc tức anh chơi mà cả xe
nhao
nhao góp lời, “Ừa, được đó”.
Thôi
anh chịu khó, xe đò miền
Tây nó vậy, bolero cũng như dầu gió, không có sao thành… miền Tây. Nếu
anh đừng
nôn nóng, đừng phủi như phủi bụi ngay từ đầu, anh sẽ thấy trong mỗi bài
ca có
một vài câu được lắm, ngọc nằm trong đá chớ đâu. Đây Phố đêm “đèn mờ
giăng
giăng/ Màu trắng như vì sao gối đầu ngủ yên…”; đây Đường xưa lối cũ “có
em tôi
tóc xanh bay mơ màng/ Đường chiều dịu nắng, bóng em đi áo nâu in đường
trăng”;
đây Dòng đời “ngược xuôi bèo mây tan tác…”; đây Thói đời ‘cười ra nước
mắt khi
trắng tay gọi tên bằng hữu giờ giàu sang quên kẻ thâm giao…”.
Mình thiệt tình không dám chắc là chúng hay,
nhưng biết đâu anh bạn cũng có mối tình dở dang như vầy, từng buồn như
vầy,
từng than thở như vầy, rằng “nếu không dang dở làm sao trọn đời nhớ
em…”. Năm
ba bữa nữa anh còn ở lại miền Tây là còn gặp bolero dài dài, ở quán ăn,
chiếu
nhậu, ở những chiếc xe bán nước giải khát rong ngoài đường. Nếu may
(tôi nhấn
mạnh là may), anh sẽ nhận ra vẻ đẹp của bolero vào một chiều tắt ngồi
bên dòng
sông mênh mang, ngó lục bình trôi dưới trời mưa mỏng; hay một buổi trưa
hoang
hoải ngó những cây thốt nốt trầm ngâm, kiêu hãnh cô độc đứng trên đồng;
hay
chút nữa đây xe sẽ trôi vào đêm tối, khung cảnh ngoài kia chìm trong mụ
mị, anh
nghe Cuốc kêu bên trời “ta gối lá ngắm trăng lên, hoa bần rơi trắng đôi
bờ
kinh…”, biết đâu anh không còn bĩu môi chê nhạc gì mà sến chảy nước,
tới bán
bia ôm, đi xe đò cũng viết thành bài hát nữa là sao ? Nhưng không
bolero thì
lấy đâu ra những bài hát cho những người thân phận mỏng, anh ?
Mình
thu nắm đấm (tưởng
tượng) lại, thôi kệ anh cứ ghét đi, ghét cũng là nhớ, nhiều khi còn nhớ
hơn
thương, chớ giỡn. Cũng có thể anh đúng, biết đâu… Có thể mình giảy nảy
lên vì
mình ham miền Tây đến mù quáng mất rồi. Ví dụ như xe đò miền Tây này
đâu có gì
hay, ngồi mòn mỏi mất thời gian, phải ngồi máy bay thì đã tới nhà từ
lâu lắm,
ngủ một giấc đã đời, bồng trẻ con đi chơi. Nhưng mình vẫn chọn xe đò,
lý do gì
thì mình đã kể ở đây, ở những trang viết khác. Mình thấy không có gì là
phiền
phức nếu chị nọ ngủ say cứ tựa đầu vào vai mình, hay cái cách rút chân
lên ngồi
chồm hổm trên ghế của anh kia. Hay cái ông ngồi đằng sau chuông điện
thoại cứ
gióng lên câu vọng cổ “Điệp ơi mai anh lên chốn thành đô nhà xe rực rỡ,
xin
đừng quên bến đò ngang con sông nhỏ…”, mà bao giờ chờ xuống xề ông mới
chịu bắt
máy trả lời. Kiểu nói chuyện điện thoại mình thường gặp trên xe, giọng
oang
oang, đầu thì gật lắc, tay xua xua, hấp háy mắt, như thể người bên đầu
dây kia
đang ngồi trước mặt.
Thôi
thì chân chất, ừ thì quê
mùa… miền Tây mà, vẫn nghèo vẫn xa xôi. Đây không phải Sài Gòn Hà Nội,
đây là
một thế giới khác rồi. Thế giới mà người ta vẫn còn mua bắp luộc, bánh
mì ở bến
xe đem về xứ làm quà, trẻ con vẫn reo mừng tở mở. Xe ghé quán ăn dọc
đường,
nhiều người ngồi chồm hổm chờ ngoài sân không dám ghé mông ngồi vào
ghế, sợ
thức ăn đắt đỏ. Đi qua quầy trái cây mình thấy có người đứng đằng xa
ngó, tay
nắn hai túi áo bà ba mỏng, trên miệng túi cài cái kim tây. Có lần mình
ngồi
cạnh một bà già, cứ ngồi lận lấy mấy hạt lúa từ trong nẹp vạt áo, cắn
lóc cóc.
Những
người miền Tây quăn
queo lam lũ thật thà này, bolero này, dầu gió này mình không bao giờ
gặp trên
những chuyến bay. Lý do có vẻ ngớ ngẩn, nên thấy mình ham xe đò có bạn
bè cười,
mình chống chế bằng một câu danh ngôn nổi tiếng, những gì thuộc về con
người
thì không xa lạ với tôi. Nhưng trong bụng nghĩ, thôi bà sến thì nói đại
là sến
cho rồi, có sao đâu…
Nguồn
Blog Sầu Riêng