nqt   
Nguyễn Quốc Trụ
phụ trách

Phê bình văn học








*

Phê bình gia thời đại toàn cầu hoá, The Global Critic, [TLS số đề ngày 23 Tháng Sáu, 2006]. Moretti has aptly been called by John Sutherland "the great iconoclast of literary criticism".  "Nhà phê bình lớn lao, chuyên đả phá hạ bệ thần tượng trong văn học", như John Sutherland gọi ông.
Một trong những phê bình gia hiếm hoi được công chúng quá để ý đến, và đây là một điều quá tốt, bởi vì ông dám đưa ra những ý tưởng ngược hẳn lại những gì vốn coi là chân lý trong văn học.

Moretti's latest work is his most ambitious. It is an attempt to explain the  form and history of the novel without relying on national categories.

Cuốn mới nhất của ông, [Graphs, Maps, Trees: Abstract models for literaly theory, nhà xb Verso, 119 trang, 26 Mỹ Kim; tạm dịch: Đường vẽ, Bản đồ, Cây cối: Những mẫu mã trừu tượng cho một lý thuyết phê bình văn học], là tham vọng lớn lao nhất của ông.
Đây là một toan tính giải thích thể loại và lịch sử của tiểu thuyết, mà không dựa vào những phạm trù quốc gia.

Thách đố lớn lao này, là nhằm đối đầu với, thí dụ như, Goethe. Ông này, vào năm 1827 đã vạch ra sự khả hữu của một Weltliteratur, mà ông định nghĩa, như là một nền văn chương chung cho thế giới, vượt những giới hạn quốc gia, a common world literature transcending national limits. Tuy nhiên, với Goethe, thì đây là một thứ chuyện trò văn học, có tính cosmopolitan, qua những biên cương và ở giữa những ngôn ngữ. Cũng là một thứ toàn cầu đấy, như là Goethe mong muốn, nhưng ông vẫn chỉ quan tâm nhiều đến, một cuộc thoại ở bên trong Âu Châu. Goethe was still very much concerned with a dialogue within Europe.
Tin Văn hy vọng cống hiến bạn đọc bản dịch bài viết quan trọng này.
*
Graphs, Maps, Trees: Abstract Models for a Literary History
by Franco Moretti
About this title: Professor Franco Moretti Argues Heretically That literature scholar should stop reading books and start counting, graphing, and mapping them instead. He insists that such a move could bring new luster to a tired field, one that in some respects is among "the most backwards disciplines in the academy." Literary study, he argues, has been random and unsystematic. For any given period scholars focus on a select group of a mere few hundred texts: the canon. As a result, they have allowed a narrow distorting slice of history to pass for the total picture. Moretti offers bar charts, maps, and time lines instead, developing the idea of "distant reading." set forth in his path-breaking essay "Conjectures on World Literature." Into a full-blown experiment in literary historiography, where the canon disappear into the larger literary system. Charting entire genres--the epistolary, the gothic, and the historical novel--as well as the literary output of countries such as Japan, Italy, Spain, and Nigeria, he shows how literary history looks significantly different from what is commonly supposed and how the concept of aesthetic form can be radically redefined.