Nguyễn Trãi cũng bị ... kiểm duyệt
Quang Minh
Tờ Tiền
Phong Chủ
nhật ra ngày 23.3.2003 có đăng bài viết của hai tác giả Nguyễn Trương
Đàn và
Trần Danh Lân: “Có hay không việc cắt bỏ một câu văn trong “Bình Ngô
Đại Cáo?”
Bài báo làm cho độc giả giật mình. Một tuần sau, lại xuất hiện một bài
viết
tiếp, lần này thì tác giả Vũ Linh không nêu câu hỏi nữa mà đòi hỏi:
“Không nên
cắt bỏ bất cứ câu nào trong “Bình Ngô Đại Cáo”.
Cả bài báo
nêu câu
hỏi có hay không có cái sự kiểm duyệt bỏ cũng như bài
bảo vệ quyền tự do ngôn luận của cụ Nguyễn
Trãi làm ta phải toát mồ hôi hột. Chẳng lẽ mà lại có chuyện giật gân
đến thế
sao?
Hoá ra là
chuyện
thật.
Thì ra cụ
Nguyễn Trãi
trong bài thiên cổ hùng văn được con cháu ca tụng gần 6 thế kỷ liên
tiếp đã …
mất lập trường nghiêm trọng. Vì vậy mà những đấng bậc cầm cân nẩy mực
cho cách
suy nghĩ của cả dân tộc phải cắt béng một câu mà không thèm nói cho ai
biết,
nếu không bị mấy tác giả kia nêu ra. Rành rành không phải lỗi của nhà
in. Cái
câu bị kiểm duyệt bỏ ấy nằm trong cuốn Lịch sử Việt Nam tập 1 (năm
1971), và
cuốn “Khởi nghĩa Lam Sơn” (năm 1977), cùng một nhà xuất bản Khoa học xã
hội
(của Nhà nước) ấn hành.
Vậy cụ
Nguyễn Trãi đã
mất lập trường như thế nào mà bị các nhà cầm quyền văn hoá đối xử như
với một
anh tập tọng nghề cầm bút vậy?
Cái câu bị
cắt đi là:
“Thị do thiên địa tổ tông chi linh, hữu dĩ mặc tướng âm hựu, nhi trí
nhiên dã”.
Câu này được cụ Trần Trọng Kim dịch nghĩa như sau: “Thế là nhờ trời đất
tổ tông
khôn thiêng che chở, giúp đỡ cho nước ta vậy”. Hoặc “Là bởi anh linh
của trời
đất tổ tông có ngầm giúp đỡ mà được thế vậy”, theo lời dịch của Cao Huy
Giu,
được Đào Duy Anh hiệu đính, trong cuốn Đại Việt Sử ký Toàn thư (in ở
miền Bắc
năm 1977).
May cho cụ
Nguyễn
Trãi. Cụ không bị kiểm duyệt bỏ tràn lan, ở bất cứ nơi nào. Cụ chỉ bị
kiểm
duyệt bỏ bởi những nhà văn hoá mác-xít mà thôi! Và cũng chỉ ở những nơi
mà bọn
bồi bút dốc lòng nghe theo lời vàng chữ ngọc của các vị mà thôi. Cũng
vẫn còn
những người cứng đầu cứng cổ không chịu bỏ dù chỉ một chữ của tiền
nhân. Cũng
vẫn còn những người dám vạch cái tội phỉ báng của các vị ra, tuy bằng
những lời
lẽ cực kỳ nhã nhặn. Mà cũng chỉ tới năm nay họ mới dám khui ra. Âu cũng
là một
dấu hiệu của thời mới, khi các nhà cầm quyền văn hoá không còn được
trang bị
các thứ không mấy văn hoá như còng tay và dùi cui như trong thời cực
thịnh của
chế độ toàn trị. Vào thời ấy mà mất lập trường thì ôi thôi, không thể
biết hậu
quả sẽ là cái gì?
Một câu
hỏi tất yếu
được đặt ra: vì lẽ gì những vị cầm quyền văn hoá lại dám ngang nhiên
làm tàng
như vậy? Hai ông Nguyễn Trương Đàn và Trần Danh Lân, theo tác giả Vũ
Linh, “đã
phán đoán ý của các tác giả biên soạn cuốn Lịch sử Việt Nam tập 1 và
cuốn Khởi
nghĩa Lam Sơn (in tới lần thứ ba) nên ngại đưa ra câu văn (và quan điểm
thể
hiện trong đó) của Nguyễn Trãi sẽ làm mất giá trị của Bình Ngô Đại
Cáo”. Ông Vũ
Linh nhấn mạnh rằng dù các soạn giả có quan điểm đúng đắn đến thế nào
đi nữa
thì cũng không nên tự tiện cắt bỏ như vậy. Cùng lắm thì chỉ nên uốn nắn
tư
tưởng của tiền nhân bằng một lời bình.
Than ôi,
đến bao giờ
đất nước ta mới hết cái nạn mấy thằng ba lăng nhăng từ đầu đường xó chợ
nào
nhảy ra xưng mình được lịch sử giao phó lãnh đạo dân tộc để đứng trên
cả thiên
hạ?
http://www.danchimviet.com