Truyện
chàng Hôichi cụt tai
Nguyên
tác: Hirai Teiichi dịch Lafcadio Hearn (từ Anh ra
Nhật)
Người dịch:
Nguyễn Nam Trân (từ tiếng Nhật)
Lời người dịch:
Gió luồn qua ngàn liễu bến
Matsue (Tùng Giang), thành phố nhỏ nhìn ra biển Nhật Bản bốn mùa phong
vũ. Đến
nay, liễu vẫn thắm xanh trên bến như cái thuở con người phiêu bạt
Lafcadio
Hearn (1850-1904) đến định cư để tìm hiểu một nền văn hóa xa lạ đối với
ông.
Hearn (người Nhật đọc là Haan hay Herun) sinh năm 1850 ở quần đảo
Ionia, Hy
Lạp. Cha Ái Nhĩ Lan, mẹ Hy Lạp. Từ khi cha mẹ ly hôn, ông rày đây mai
đó cho
đến năm 1890, ngày đặt chân lên đất Phù Tang. Lấy tên Koizumi Yakumo
(Tiểu
Tuyền Bát Vân), ông viết nhiều tùy bút, biên khảo về đất nước và con
người Nhật
Bản.
Hearn lớn lên ở Pháp, chu du Mỹ, Canada,
Martiniques... trước khi sự tình cờ đưa ông cập bến Yokohama năm đã 40 tuổi. Yêu mến
phong cảnh
hữu tình đất Matsue, ông sống một chuỗi ngày thật hạnh phúc ở đây, sau
vì bệnh
hoạn phải xuống Kumamota rồi lên Tokyo dạy Anh ngữ ở những đại học nỗi
tiếng
như Waseda, Tokyo, trước khi qua đời năm 1904 vì nghẽn mạch tim.
Viết văn, ông chịu ảnh hưởng
Robert Stevenson, Gustave Flaubert, Guy de Maupassant, những nhà kể
truyện nổi
tiếng. Ông muốn từ bỏ thế giới Tây Phương để mạo hiểm đến những miền
đất lạ như
nhiều nghệ sĩ cùng thời, trong đó có Paul Gauguin và Pierre Loti.
Hearn đặc biệt yêu thích
những truyện kinh dị không cứ gì của Nhật mà của quần đảo Antilles,
của cả Trung Quốc. Lúc mới đến Nhật, chưa rành mặt chữ, phu nhân
Setsuko đọc
truyện ma quái Nhật cho ông nghe. Ông soạn lại bằng tiếng Anh, sau mới
được
dịch ra Nhật ngữ. Người ta biết Hearn nhiều qua tập Kaidan (Quái Đàm)
mà
"Truyện Chàng Hôichi Cụt Tai" (Miminashi Hôichi no Hanashi) này là
một .... Nguyên tác (chỉ dài có một phần ba bản văn) vốn mang tên "Tì
Bà
Bí Khúc Khấp U Linh" lấy từ tác phẩm cổ điển "Ngọa Du Kỳ Đàm" do
một ẩn sĩ tên Nhất Tịch Tản Nhân soạn, bản cổ nhất còn lưu lại in năm
1782.
Tham khảo:
1) Hirakawa Sukehiro, Koizumi
Yakumo, Kaidan, Kidan, (Tiểu Tuyền Bát Vân, Truyện Kinh Dị) Kodansha,
1990.
2) Hirakawa Sukehiro, Koizumi
Yakumo, Kureơru Monogatari, (Tiểu Tuyền Bát Vân, Truyện cổ vùng đảo Antilles) Kodansha, 1991.
3) Lafcadio Hearn (Tashiro
Michitoshi dịch), Kaidan, Kidan (Truyện Kinh Dị), Kadogawa, 1956, ấn
bản năm
1995.
4) Lafcadio Hearn (Hirai
Teiichi dịch), Kaidan, Iwanami, 1940, ấn bản năm 2000.
Cách đây hơn bảy trăm năm,
vùng Dan no Ura ngang eo biển Shimonoseki
là nơi xảy ra trận quyết chiến giữa hai giòng họ Minamoto và Taira. Ở
Dan no
Ura, một nhà Taira từ đàn bà con nít đến cả vị ấu chúa mà ngày nay
người ta còn
nhớ đến qua cái tên Thiên Hoàng Antoku (An Đức) đều bị tuyệt diệt. Từ
đó đến
nay bao nhiêu nước đã chảy qua cầu mà một vùng biển Dan no Ura vẫn còn
xì xào
về những chuyện kinh dị về hồn ma vất vưởng của dòng họ Taira. Đừng nói
chi đến
những con cua Heike (một tên khác của Taira) trên lưng mang hình mặt
người như
muốn giữ lại dấu tích oán hờn của các chiến sĩ Taira, (lũ cua mà người
kể
truyện đã có lần nhắc đến trong một tác phẩm khác), trên một vùng biển
đó,
người ta đã nghe, đã thấy bao nhiêu là sự kiện kỳ quái. Ví dụ cái cảnh
hàng
nghìn ánh lửa ma trơi không biết đâu ra, lướt trên ngọn sóng trong
những đêm
tối đen. Dân chài thường gọi đó là "quỉ hỏa", loại ánh sáng xanh lè
lạnh lẽo. Nào đã thôi đâu, những ngày gió lớn, lúc đó từ ngoài khơi lại
vọng về
những tiếng thét gào cuồng nộ như âm thanh sát phạt trên bãi chiến
trường.
Xưa đã thế nhưng ngày nay
những con ma Taira còn lộng hành hơn trước nữa. Ma hiện ra trên thuyền
bè đi
lại ngoài khơi, tìm cách nhận đắm hoặc chờ những ai đang bơi lội giữa
giòng,
bất thần chụp lấy rồi kéo họ xuống đáy biển. Cái chùa A Di Đà lập lên ở
vùng
Akamagaseki (nay là Shimonoseki)
vốn nhằm mục đích cúng tế, an ủi vong linh những con ma Taira ấy. Phần
đất cuối
chùa nơi sát biển, nhà chùa có dành ra một khu chôn cất, dựng bia mộ
khắc tên
vị thiên hoàng chết đuối cùng như tên quần thần của người, mọi năm đến
ngày giỗ
chạp, đều lập đàn tràng giải oan. Từ khi A Di Đà Tự lập ra, rồi đến khi
bia đá
dựng lên thì quỉ quái họ Taira cũng bớt quấy người. Dù vậy, những
chuyện quái
dị không vì thế mà hoàn toàn chấm dứt, điều đó chứng tỏ vong linh kia
vẫn chưa
được phiêu diêu về cõi thọ.
Vài trăm năm trước ở vùng
Akamagaseki có một chàng mù tên gọi Hôichi (Phương Nhất). Hôichi nổi
danh về
tài đánh tì bà và hát theo điệu đàn. Cái tài đánh đàn kể truyện anh
chàng vốn
có từ ngày còn bé. Khi hãy còn là một gã thiếu niên, tài chàng đã vượt
cả thầy
học. Chả thế mà mấy chốc Hôichi đã trở thành nhạc sư tì bà, sở trường
về khúc
"Truyện hai nhà Minamoto-Taira tranh hùng (1). Người ta bảo khi Hôichi
chơi đến đoạn nói về cảnh thủy chiến ở Dan no Ura thì não nùng ai oán
đến
"quỉ thần cũng phải cảm thương nhỏ lệ".
Lúc Hôichi chưa có danh chi,
chàng ta rất nghèo. May nhờ có một người tri kỷ nâng đỡ anh. Người ấy
là hòa
thượng trụ trì chùa A Di Đà, một nhà tu hành tinh thông cả thi ca âm
luật, lâu
lâu vẫn gọi Hôichi đến chùa đánh tì bà cho cụ nghe. Hòa thượng thấy
chàng trẻ
tuổi tài cao, thường mến muốn giúp đỡ đến độ mời chàng đến trọ hẳn.
Hôichi cảm
lòng tốt của cụ, bèn nhận lời. Từ đó, Hôichi vào ở hẳn một gian hậu
liêu. Cảm
cái ơn cho nơi ăn chốn ở, hễ đêm nào không có khách mời chơi đàn,
Hôichi vác tì
bà đến đánh để hòa thượng giải sầu, và như thế thành lệ.
Chuyện xảy ra vào một buổi
chiều mùa hạ. Hôm đó, một đàn việt có tang ma, sư cụ phải đi đọc kinh
suốt đêm,
mấy chú tiểu chú điệu đều tháp tùng. Hôichi ở lại canh chùa một mình.
Trời nóng
hầm, Hôichi lò mò ra ngoài hàng hiên trước phòng ngủ để kiếm chút hơi
mát. Hàng
hiên này nhìn ra khu vườn nhỏ phía sau chùa. Hôichi ra ngồi đây với ý
định chờ
sư cụ về nhưng ngồi một mình mãi không làm gì cũng buồn, chàng mới bắt
đầu dạo
một khúc tì bà. Quá nửa đêm mà sư cụ vẫn chưa về. Hôichi dợm vào phòng
nằm duỗi
tay chân một chút thì thấy không khí trong phòng hãy còn nóng, chàng ta
mới ra
ngoài lại. Vừa trở ra, Hôichi bỗng nghe tiếng chân người từ cánh cổng
sau tiến
lại gần. Ai đó đi xuyên qua cảnh vườn con, tiến về phía hàng hiên. Đang
phỏng
đoán như thế thì chàng ta thấy bước chân kia đã tới sát trước mặt mình,
đứng
sựng lại. Nhưng người đó không phải là hòa thượng. Một giọng to, khỏe
cất lên
gọi tên chàng mù. Giọng trịch thượng, kẻ cả như giọng samurai gay gắt
gọi người
dưới:
- Hôichi!
Hôichi quá kinh hoàng đến độ
trong một chốc không cất thành tiếng. Giọng nói kia lại như ra lệnh:
- Hôichi!
- Thưa vâng!
Chàng mù lí nhí trả lời chả
bù với giọng nói nhanh như gió cuốn của người lạ. "Thưa tôi mù loà,
không
thấy đường. Vị nào đang gọi tôi đấy ạ..."
- Ngươi chớ sợ.
Giọng nói bỗng có phần dịu
lại, người lạ tiếp lời: "Ta nhân đóng quân ở gần vùng này, có việc mới
ghé
qua đây. Chủ quân của ta là bậc cao quí, xưa vẫn ra vào chỗ cung cấm.
Nay bề
trên và đoàn tuỳ tùng của ngài ghé trọ qua đêm ở vùng Akamagaseki này,
biết đến
trận quyết chiến ở Dan no Ura nên ghé vãng cảnh. Bề trên nghe đồn tài
kể chuyện
của ngươi rất cao diệu, ngài muốn nghe một khúc. Vậy ngươi hãy mau mau
lấy đàn
theo ta đến chỗ dừng chân của các bậc tôn quí. Các vị ấy đang chờ ngươi
đó!"
Thời ấy, samurai đã ra lệnh
thì mọi người phải răm rắp tuân theo. Hôichi vội vội vàng vàng xỏ dép,
vác đàn,
đi theo người lạ. Người vũ sĩ nắm tay Hôichi một cách gọn gàng, kéo
chàng ta đi
nhanh như tên bắn. Bàn tay người lạ rắn như thép nguội, mỗi bước đi,
bên sườn
có tiếng lách cách như thể đang mang giáp trụ. Có lẽ người lạ là vũ sĩ
cận vệ
của một nhà quyền thế nào đó. Cái sợ hãi buổi đầu đã bớt dần. Hôichi
điềm tĩnh
trở lại và trong lòng bắt đầu rộn lên một niềm hãnh diện. Bởi vì anh
chàng nhớ
ra lúc nãy người lạ có nhắc đến mấy chữ "một bậc cao quí ngày xưa vốn
ra
vào chỗ cung cấm", như vậy tài đàn của mình đã lọt đến tai một bực đệ
nhất
công hầu nào rồi. Vừa nghĩ đến đó thì người vũ sĩ bỗng dừng bước.
Hôichi lắng
tai nghe và có cảm tưởng hai người đang đứng trước một cánh cổng lớn. Ở
chốn xa
thành thị phố xá như thế này, ngoài chùa A Di Đà chắc không làm sao có
một cái
cổng lớn cỡ này. Hôichi đang nghi hoặc thì tùy giả đã cất tiếng dõng
dạc:
- Khai môn!
Không phải đợi lâu, có tiếng
song hồng mở nặng nề, hai người đã bước vào bên trong cửa. Đi qua khỏi
một khu
đình viên khá rộng, cả hai đến một cánh cửa khác. Dừng chân ở đó, tuỳ
giả lại
hô lớn:"Có ai trong đó không, xin được bẩm đã đem Hôichi về đến đây
rồi". Nói xong, có tiếng chân người từ bên trong đi ra, lại có tiếng
vách
giấy mở ra, tiếng rèm cửa cuốn lên, giọng đàn bà con gái xì xào. Nghe
họ trò
chuyện với nhau, Hôichi thầm nghĩ những người này phải là bọn thị tỳ
trong một
phủ đệ. Chàng mù đâm ra lo lắng không biết người ta sẽ dắt mình đi đâu.
Chưa
kịp nghĩ ngợi gì, có người đã đưa tay dắt chàng ta đi lên năm sáu bậc
thang.
Đến bậc cao nhất, có lệnh phải cởi dép. Bàn tay đàn bà lại tiếp tục dắt
Hôichi
đi qua những khu hành lang lát gỗ nhẵn thín và dài tưởng chừng bất tận.
Chàng
mù rẽ quặt không biết bao nhiêu lần ngõ ngách, cột trụ, xuyên qua mấy
gian
phòng trải chiếu rộng thênh thang trước khi được đưa vào trong một gian
đại
điện. Hôichi nghĩ ôi chao, đại điện này hẳn là nơi tụ tập các vị tôn
quí vì hắn
nghe tiếng vạt áo lụa chạm nhau sột soạt như tiếng lá trong rừng xao
động,
tiếng người đông đảo đang trò chuyện với nhau. Họ đang thì thầm những
gì,
Hôichi không hiểu rõ nhưng ngôn từ họ dùng là của nơi gác tía lầu son.
Hôichi được lệnh cứ tự nhiên.
Người ta bày trước mặt chàng một tấm nệm tròn, mềm mại và bảo ngồi lên.
Hôichi
đang nắn lại giây đàn thì một giọng đàn bà đã cất lên, dường như tiếng
của lão
chủ quản trong cung:
- Mi hãy so dây, bắt đầu dạo
khúc "Truyện Heike" cho bề trên thưởng thức đi. Nhưng nếu bà ta chỉ
nói chừng đó thì Hôichi không biết phải bắt đầu từ đâu. Truyện nhà
Taira dài
lắm, kể biết mấy đêm mới xong. Hôichi mới đánh bạo:
- Dám thưa Truyện Heike khá
dài, một buổi không sao kể hết. Chẳng hay bề trên muốn nghe đoạn nào?
Hỏi đến đây thì giọng lão bà
lại trả lời:
- Hãy kể cho ngài nghe đoạn
quyết chiến ở Dan no Ura. Trong cả một Truyện Heike, đoạn này nghe buồn
thấm
thía nhất đấy.
Hôichi bèn từ từ cất giọng,
kể lớp nói về trận thủy chiến khủng khiếp. Tiếng đàn khéo làm sống lại
nào là
tiếng mái chèo quạt nước, tiếng đoàn thuyền lao lên xung trận, tiếng
tên bay xé
gió, tiếng chân rầm rập xen với tiếng quân reo hò, tiếng đao kiếm giáp
trụ chạm
vào nhau soang soảng, tiếng người bị đâm ngã ùm xuống nước. Trong lúc
Hôichi
đang ra sức trình tấu, chung quanh người nghe đã bắt đầu xuýt xoa tán
thưởng.
"Làm sao lại có tay đàn tuyệt vời như thế nhỉ" , "Ngay ở kinh
đô, cũng chưa nghe ai đánh hay đến vậy", "Dưới gầm trời này, hỏi ai
hơn được Hôichi!", bao nhiêu lời khen tặng lọt vào lỗ tai chàng mù.
Trong
lòng Hôichi rộn một niềm tự hào, chàng lại ra sức đàn hát. Tán thưởng
tưởng còn
như không dứt thì chung quanh bỗng nhiên trở lại im lặng như tờ. Lúc
ấy, khúc
đàn đã tiến dần đến đoạn tả thảm cảnh nhà Taira, một đoàn người đẹp,
trẻ thơ, bỗng
nhiên gặp cảnh tuyệt mệnh, thương tâm, nhất là cảnh hai bà phi bồng ấu
chúa
trầm mình dưới giòng nước bạc. Người nghe ai nấy ngậm ngùi thở dài,
chợt nổi
lên đâu đây tiếng nấc tức tưởi nghẹn ngào rồi tiếng khóc oà vang. Tiếng
khóc vỡ
ra như không cầm lại được, chính Hôichi cũng phải ngạc nhiên không ngờ
mình đã
động mối thương tâm của người nghe đến thế. Tiếng khóc kéo dài một hồi
lâu rồi
như vơi đi, bốn bề bỗng yên tĩnh trở lại. Trong cái im lặng đó, giọng
bà lão
lại cất lên:
- Người đàn như thế thật trên
đời có một không hai. Đã đành từng nghe tiếng người đồn dãi nhưng hôm
nay xem
mi trổ tài mới biết lời đồn kia còn thua sự thật. Đức vương thượng rất
hài
lòng. Ngài còn giáng chỉ cho chúng ta bảo phải ban cho mi nhiều tặng
vật để
thưởng công. Vậy kể từ đêm nay, trong suốt sáu đêm, mỗi đêm ngươi phải
tới đây
đánh đàn tiếp cho chúng ta nghe. Nếu đức ngài không phải lên đường
thượng kinh
gấp, thì ngày mai, cũng vào giờ khắc này, sẽ có người gọi mi tới dinh
nầy. Kẻ
dẫn đường cho mi hôm nay ngày mai sẽ đến đón. Ta chỉ có một điều căn
dặn ngươi
là chuyện bề trên ngự đến vùng Akamagaseki này, ngươi không được hé môi
cho ai.
Đức Ngài vi hành tới vùng này nên không muốn trong hay ngoài biết. Hôm
nay như
thế là xong, ngươi có thể lui về chùa được rồi.
Hôichi rạp mình chào xong,
bàn tay thị nữ lại dắt chàng ta ra tận cửa, ở đó, người tùy giả lúc nãy
đã đợi
để đưa hắn về chùa. Vũ sĩ đưa Hôichi trở lại mái hiên chùa, rồi từ giã
quay về.
Lúc Hôichi trở lại chùa trời đã sáng bạch nhưng việc anh ta qua đêm ở
ngoài,
chẳng có ai để ý. Hòa thượng coi bộ đêm đó về khuya lắm, tưởng là chàng
mù đã
đi ngủ từ lâu nên chẳng bận tâm. Sáng hôm sau, Hôichi có nằm nướng một
chút lấy
sức nhưng cái chuyện kỳ lạ đêm qua, anh ta không để lọt ra ngoài một
tiếng. Nửa
đêm hôm đó, người vũ sĩ lại đến tìm Hôichi đi trình tấu ở chỗ các bậc
tôn quí
hội họp, và cũng như đêm trước, chàng thu lượm được muôn ngàn lời tán
tụng. Tuy
nhiên, trong lúc Hôichi đi đánh đàn, ở chùa người ta bỗng phát giác sự
vắng mặt
của chàng mù. Khi về chùa lúc hừng sáng, chàng ta được gọi đến trước
mặt sư cụ.
Sư cụ không bằng lòng chút nào, luôn miệng trách mắng:
- Hôichi, ta nói điều này chỉ
vì ta lo cho ngươi thôi. Đã mù lòa, một thân một mình mà bỏ chùa đi đâu
suốt
đêm đến sáng. Thật không có gì nguy hiểm hơn. Nếu có đi đâu sao không
bảo tụi
nhỏ đứa nào nó dắt đi mà tự ý đi một mình như vậy. Thế chớ đến nay,
người đã đi
những đâu?
- Bạch sư cụ thứ lỗi cho con.
Chỉ vì con có chút việc riêng mà ban ngày ban mặt không thu xếp xong
phải kéo
đến tối đấy ạ.
Hòa thượng coi mòi Hôichi
không chịu nói thực, cụ không bực mình mà chỉ ngạc nhiên. Đây là chuyện
không
bình thường chút nào, hẳn có lý do chi đây. Hoặc giả chàng mù này đang
gặp
chuyện gì chẳng lành, bị ai lừa lọc gì chăng. Lo thì lo nhưng hỏi thêm
không
tiện, hoà thượng chỉ còn biết ra lệnh cho mấy điệu phải trông chừng
nhất cử
nhất động của chàng mù. Hễ mà đến đêm Hôichi còn bỏ chùa đi đâu nữa thì
phải
tức tốc theo dõi.
Đêm ấy, khi Hôichi vừa ra
khỏi chùa thì đã có người biết. Mấy chú tiểu chú điệu liền xách lồng
đèn theo
dấu anh chàng. Thế nhưng trời đang mưa, đường tối mịt. Bọn nhà chùa vừa
ra tới
ngõ lớn thì đã hút mất bóng Hôichi. Làm như thể Hôichi có chuyện phải
nhanh
chân đi gấp. Không thấy đường mà đi được nhanh như thế thật có trời mới
hiểu,
nhất là đường sá gập ghềnh. Bọn nhà chùa bèn thử xuống dưới xóm, đến
những nhà
Hôichi quen biết xem hắn ta có ghé đó không. Họ điểm từng nhà hỏi thăm,
không
sót đâu cả thế mà chẳng ai rõ tung tích chàng mù. Lúc không còn biết đi
đâu mới
theo ven bãi lui gót trở lại chùa thì họ chợt hoảng kinh. Trong khu
nghĩa địa
chùa A Di Đà, bổng văng vẳng tiếng tì bà dồn dập. Phía khu mộ địa tối
om vẫn
chập chờn đôi ba ánh lửa ma trơi như mọi hôm. Theo ánh lửa đèn lồng,
bọn trai
trẻ nhà chùa rốt cục tìm ra Hôichi trong nghĩa địa. Giữa cơn mưa tầm
tã, Hôichi
đang ngồi thẳng lưng trước lăng Thiên Hoàng Antoku, tay đàn miệng hát,
dáng
điệu đau đớn thiết tha, kể sự tích cuộc tranh chiến ở Dan no Ura. Chung
quanh
Hôichi toàn là bia, là mộ, ngổn ngang gò đống, và trên đó, hàng hàng
lớp lớp
những ngọn lửa quỉ lạnh lẽo chập chờn. Từ trước đến giờ, chắc chắn chưa
có ai
thấy một nơi nào mà ma trơi tụ tập nhiều như ở đây.
- Chú Hôichi ơi, chú ơi!
Bọn trai trẻ gào lên.
"Chú Hôichi ơi, ma nó ám chú rồi!"
Chàng mù như không đếm xỉa gì
đến lời nói đó. Không những thế, chàng ta càng mạnh tay đàn, cao giọng
hát, dồn
hết tâm lực như kể truyện trận quyết chiến Dan no Ura. Bọn nhà chùa nắm
vai
Hoichi, lay lấy lay để và nói như thét vào tai :"Chú Hôichi, chú Hôichi
ơi, theo bọn tôi về chùa thôi!" Bỗng lúc đó, Hôichi quay lại chúng, nói
như mắng:
- Trước mặt bậc cao quí như
thế này mà chúng mày dám ồn ào. Coi chừng mất đầu đấy nhé!
Lời nói chẳng ăn nhập gì đâu
vào đâu làm bọn trai trẻ nhà chùa không khỏi phì cười. Đã đến mức này
thì họ
biết Hôichi gặp đúng của gì rồi. Họ bèn hè nhau dùng sức kéo Hôichi dậy
và bốc
hắn về chùa. Theo lời dạy của sư cụ, họ thay quần áo khô và cho hắn ăn
hắn
uống. Thế rồi hòa thượng giục Hôichi phải tường trình về hành vi lạ
lùng của
hắn.
Ban đầu, Hôichi còn trù trừ
không muốn nói nhưng cuối cùng, nghĩ đến sư cụ xưa nay vẫn chu đáo với
mình, mà
mình lại làm phiền, mới đem tình thực giãi bày. Từ chuyện người samurai
nửa đêm
đến tìm mình cho đến những chuyện gì đã xảy ra từ đó đến nay, đều thuật
lại cho
nhà sư.
Hòa thượng lúc đó mới
nói:"Hôichi, thật tội nghiệp cho ngươi. Ngươi đang gặp nạn lớn đấy. Khổ
nỗi là ngươi không chịu kể cho ta chuyện này sớm hơn. Trăm điều nguy
khốn xảy
đến cho ngươi cũng vì do cái tài đánh đàn tì bà. Tuy nhiên, lúc này
ngươi phải
tỉnh táo để tìm cách chấm dứt cơ sự này. Mấy đêm nay ngươi chẳng đi
đánh đàn ở
nhà ai cả, chỉ ra ngồi ở khu mả họ Taira trong nghĩa trang nhà chùa đó
thôi.
Thật ra, hồi hôm, bọn nhỏ nó tìm ra ngươi giữa đêm mưa trước lăng thiên
hoàng
Antoku đấy. Có thể là ma dẫn lối quỉ đưa đường cho ngươi nhưng những gì
ngươi
đã gặp đều là huyễn ảnh thôi. Một khi đã nghe lời ma quỉ thì chúng sẽ
trói buộc
ngươi mãi mãi. Nay đã đến tình cảnh này chỉ còn có cách không bao giờ
chịu nghe
theo chúng nữa, nếu không có ngày chúng phanh thây. Thật đấy, chẳng
chóng thì
chầy chúng sẽ giết ngươi thôi... Mà này, Hôichi, hôm nay lại có đàn
việt mời đi
cầu siêu suốt đêm, bắt buộc ta phải rời chùa, không thể ở bên ngươi
được. Dầu
sao, trước khi đi ta cũng sẽ viết kinh lên trên người để làm bùa hộ
mạng cho
ngươi.
Trước khi tắt nắng, hòa
thượng bảo Hôichi phơi trần ra rồi cùng tăng sĩ trông việc sổ sách kho
đụn, cả
hai lấy bút lông xúm lại viết kinh lên người chàng mù. Từ ngực đến
lưng, cả
trên đầu, trên mặt, tay chân, cùi chỏ... ngay cả gan bàn chân cũng được
chép
đầy Ban Nhược Tâm Kinh, coi như toàn thân không thiếu chỗ nào. Chép
kinh xong,
hòa thượng mới ôn tồn:
- Đêm nay, khi ta đi xong,
ngươi nhớ ra ngồi chỗ hàng hiên hậu liêu mà chờ. Tất nhiên ma kia sẽ
đến đón.
Thế nhưng dù có chuyện gì xảy ra chăng nữa, nhất thiết ngươi không được
trả
lời, không được động đậy. Cứ câm như hến, ngồi đấy thiền định theo phép
Tam
Muội, chuyên tâm vô niệm cho ta. Hễ ngươi rục rịch hay mở mồm là ngươi
tới số
đó nhé. Nói vậy chứ ngươi đừng sợ hãi gì, có gì xảy ra cũng chớ mở
miệng kêu
cứu, kêu cứu chỉ tổ chết sớm. Cứ làm đúng từng li từng tí lời ta căn
dặn thì
ngươi sẽ thoát hiểm từ đây.
Tối đến, hòa thượng cùng tăng
sĩ thủ kho ra đi. Hôichi đúng lời sư cụ dặn, ra ngồi trước hàng hiên.
Chàng mù
đặt cây đàn tì bà trên sàn ván, ngồi nghiêm trang nhập định. Tâm thần
yên ắng,
không một tiếng ho khẽ, không một hơi thở mạnh. Cứ như thế, Hôichi ngồi
chờ từ
giờ này sang giờ khác. Dần dà, đã nghe tiếng chân bước từ chỗ phía
khách vãng
lai tiến về phía mình. Tiếng chân đi ngang cửa gỗ, thông qua khu vườn
đến bên
hàng hiên, dừng lại trước mặt Hôichi.
- Hôichi! Vẫn cái giọng khỏe,
oang oang, cất tiếng gọi. Thế nhưng lần nầy, chàng mù nén thở, im
tiếng, châu
thân bất động.
- Hôichi! Tiếng quát lần thứ
hai lanh lảnh rợn người. Lần thứ ba nó trở nên hằn học.
- Hôichi!
Hôichi vẫn ngồi im như tượng
đá. Giọng nói kia không giữ được sự bực bội:
- Không trả lời! Quái! Thằng
khốn nạn kia nó biến đi đâu nhỉ?
Tức khắc đã nghe tiếng chân
bước thô bạo lên hiên. Tiếng chân xáp gần Hôichi rồi bỗng nhiên khựng
lại.
Hôichi cảm thấy trống ngực đập thình thịch, người run lẩy bẩy. Bên
cạnh, vẫn
không có một tiếng động nào.
Thoạt nhiên , cái tiếng nói
thô bạo kia bỗng ghé sát bên tai chàng mù:
- Tì bà thì có mà nhạc sĩ tì
bà không thấy. Chỉ có hai cái lỗ tai treo ở đây! ... Có tai mà không
nghe để
trả lời. Chắc muốn trả lời mà không có miệng. Cả người chỉ còn lại cặp
tai! ...
Được rồi, đến thế này thì ta chỉ còn cách đem cặp tai này cho bề trên
để có
chứng cứ là ta đã làm đúng mệnh lệnh của ngài.
Chỉ trong một sát na, Hôichi
đã cảm thấy hai ngón tay cứng như thép nguội giật lấy tai hắn ta, rồi
xoẹt, hai
tai đã đứt lìa. Khỏi phải nói chàng mù đau nhói đến tâm can nhưng cắn
răng
không thốt nửa lời. Tiếng chân kia từ từ bước xuống khỏi hàng hiên, đi
qua khu
vườn, xa dần về phía cổng hậu rồi mất hút. Hôichi cảm thấy hai bên đầu
có cái
nước gì nóng nóng đang ròng ròng chảy xuống nhưng vẫn không dám đưa tay
lên sờ.
Tờ mờ đất, hòa thượng mới
khăn gói về chùa. Đến nơi, cụ đã tức tốc chạy xuống phía hiên hậu liêu.
Bỗng sư
cụ dẫm lên cái gì nhờm nhớp, trượt chân suýt ngã. Rồi cụ bỗng hoảng hốt
vì dưới
ánh sáng ngọn đèn lồng, đó là một vũng máu. Nhìn ra thì trên hàng hiên,
Hôichi
vẫn ngồi chính tọa trong tư thế nhập định, từ vết thương, máu nhỏ xuống
nhuộm
đỏ cả người.
- Hôichi đó hả ! Sư cụ ngạc
nhiên kêu "Trời Phật ơi, làm sao đến nỗi bị thương thế này ? "
Nghe tiếng hòa thượng, Hôichi
biết nguy hiểm đã qua, bật lên khóc rồi bù lu bù loa kể sự thể những gì
xảy ra
đêm qua.
- Tội nghiệp ơi là tội nghiệp
!
Hòa thượng không cầm được
tiếng than. "Trăm sự cũng tại ta bất cẩn. Viết kinh lên khắp người của
ngươi mà lại không viết lên tai. Thấy chỗ tai hẹp, khó viết ta mới cậy
thủ kho
viết giùm, mà chính ta cũng chẳng chịu kiểm xem hắn có viết cho chưa.
Để đến
nỗi này là do ta sơ ý... Nhưng có hối cũng đã muộn, điều gấp rút bây
giờ là trị
liệu cho ngươi chóng bình phục. Hôichi, chớ có buồn nữa, phải vui lên
vì kể từ
nay, tai qua nạn khỏi rồi. Chắc chắn ma quỉ chẳng còn đến đây hạch sách
quấy
nhiễu ngươi nữa đâu ."
Nhờ lương y tận tâm, chẳng
bao lâu, vết thương của Hôichi đã lành lặn. Câu chuyện kinh dị xảy đến
cho
chàng mù được đồn đãi nhanh chóng, danh tiếng chàng nổi lên như cồn.
Bao nhiêu
nhà giàu có cao quí đua nhau tới vùng Akamagaseki để thưởng thức ngón
đàn của
chàng, thi nhau cho vàng tặng lụa. Chẳng mấy lúc Hôichi trở thành giàu
có. Thế
nhưng vì câu chuyện quái dị kể trên mà Hôichi mang cái hỗn danh là
"chàng
Hôichi cụt tai".
Nguyên tác : Hirai Teiichi
dịch Lafcadio Hearn (từ Anh ra Nhật)
Người dịch : Nguyễn Nam Trân
(từ tiếng Nhật)
(đã đăng ở Hợp Lưu)
Chú thích
(1) Cuộc thư hùng giữa hai
giòng họ quyền thần Taira, (Bình, còn gọi là Heike (Bình gia)) và
Minamoto
(Nguyên, còn gọi là Nguyên thị (Genji)) thời trung cổ Nhật Bản, cũng
giống như
những cuộc tranh phong Trịnh Nguyễn, Lê Mạc của ta. Tháng 3 năm 1185,
danh
tướng Yoshitsune nhà Minamoto đánh tan đoàn chiến thuyền Taira ở Dan no
Ura và
mở màn cho chính trị mạc-phủ Kamakura.
Cả một nhà Taira bị diệt vong, thiên hoàng Antoku (cháu ngoại họ Taira,
tuổi
hãy còn thơ) cũng chết trong trận thủy chiến. Sinh hoạt của hai giòng
họ đã để
lại những cổ điển bất hủ như Genji monogatari (Nguyên thị vật ngữ), một
tác
phẩm phong lưu được coi như truyện Kiều của Nhật, hay anh hùng ca Heike
monogatari (Bình gia vật ngữ).
[Trích Chim Việt Cành Nam]