Le coup de coeur de Frédéric Vitoux 

Balzac au Vietnam 

Le roman balzacien, autrement dit le grand roman du XIXe siècle, qui est à la fois étude de moeurs, analyse psychologique, tableau politique et social, où s'est-il réfugié aujourd'hui ? Après la lecture (ô combien recommandable !) de « Terre des oublis », on serait tenté de répondre : au Vietnam ! Il y a un côté « Colonel Chabert » dans cette histoire. Bôn, le vétéran communiste, donné pour mort depuis plus de quinze ans, salué comme un héros et un martyr, réapparaît dans son village. Sa femme, Miên, s'est remariée entre-temps avec un propriétaire terrien qu'elle aime et dont elle a eu un fils. Que doit-elle faire ? Reprendre la vie avec son premier mari devenu un étranger, comme l'y encourage la communauté villageoise ?

Née en 1947, Duong Thu Huong dirigeait une brigade de la Jeunesse communiste pendant la guerre. Ses engagements démocratiques lui ont valu depuis d'être souvent arrêtée et condamnée. Elle vit aujourd'hui en résidence surveillée à Hanoi. Sa notoriété littéraire internationale lui assure sans doute chez elle une forme de protection sinon d'impunité. Il serait - aussi - de bonne justice que cette notoriété aille en s'accroissant.

 « Terre des oublis », par Duong Thu Huong, trad. du vietnamien par Phan Huy Duong, Sabine Wespieser, 794 p., 29 euros.

 Frédéric Vitoux 
[Trích Người Quan Sát Mới, Le Nouvel Obs online
Semaine du jeudi 26 janvier 2006 - n°2151 - Livres

Sách hay của tháng do Frédéric Vitoux chọn lựa

Nói đến tiểu thuyết của Balzac là nói đến các tác phẩm lớn của thế kỷ XIXe, các tiểu thuyết mô tả phong tục tập quán, phân tích tâm lý, bối cảnh chính trị xã hội, loại tiểu thuyết này bây giờ trốn đâu rồi? Sau khi đọc (rất đáng đọc) « Terre des oublis », người ta sẽ có thể trả lời: ở Việt Nam! Có nét của “Đại tướng Chabert” trong câu chuyện này. Bốn, cựu chiến binh cộng sản, đi kháng chiến mười lăm năm tưởng đã chết, đã được tuyên dương anh hùng liệt sĩ bỗng lừng lững đi về làng. Trong thời gian đó, vợ của ông là Miên, đã lấy một địa chủ giàu có và có với ông này một đứa con trai. Bây giờ nàng phải làm gì? Trở lại với người chồng đầu tiên như dân làng mong muốn?

Tác giả quay chung quanh ba nhân vật, nêu lên nỗi tuyệt vọng, do dự, ẩn dụ của họ. Qua họ, tác giả vẽ lên bối cảnh đất nước Việt Nam đang còn đau khổ vì hậu quả của chiến tranh, một đất nước mà những người đàn bà can trường phải đối đầu với cái đạo đức giả của xã hội. Tác giả tả đời sống hàng ngày của người giàu, người nghèo, lối sống gia đình quá gần nhau, cái dơ bẩn và nhất là thói ham ăn. Bởi vì trong tác phẩm này, người ta ăn không ngừng, ăn liên lỉ hoặc chết vì đói.