Frank Humes
Ai điếu Gregor Samsa
Gregor Samsa vừa mới qua đời do một hiện tượng không thể giải thích nổi. Samsa, một người bán hàng vải luôn phải nay đây mai đó, rất chịu thương chịu khó, công việc làm ăn đang trên đà thuận lợi, thế mà tự dưng lăn ra chết.
Dư luận xì xào, Samsa là nạn nhân của một chứng bịnh lạ, chỉ trong một đêm, nó biến đổi hẳn hình dạng người bệnh. Người ta tin rằng chỉ trong một đêm, Samsa biến thành một con bọ ghê tởm (a "monstrous vermin"); nhưng hỡi ơi, những chi tiết về chuyện này chưa được xác nhận. Sau sự "hoá thân" này, Samsa được gia đình săn sóc, trong bộ dạng mới của anh, với hy vọng anh hồi phục, (nghĩa là) thoát ra khỏi tình trạng đó. Vào lúc này, nhà chức trách đang xem xét thi thể mong tìm ra nguyên nhân đích thực của cái chết.
Gregor Samsa để lại sau anh một gia đình thân thương mà anh hết lòng lo lắng. Tai ương làm bà mẹ Samsa bối rối nhưng có vẻ như bà cam chịu, bằng lòng với cuộc đời còn lại của bà. Bà thừa nhận, Gregor đã làm việc cực nhọc, chẳng bao giờ được ở nhà, có thể vì vậy mà tai ương đã giáng xuống mái đầu xanh. Bà cũng ghi nhận một điều, đây là bổn phận của anh, phải kiếm tiền bạc lo cho những người còn lại trong gia đình, bởi vì người cha vừa mới về hưu. Bà nhấn mạnh vào điều này, bởi vì bà tin tưởng nếu con bà cần một dịp nghỉ ngơi, chắc chắn là nó đã làm việc đó rồi, khi có dịp thuận lợi.
Người cha tỏ ra cứng cỏi suốt thời gian xẩy ra câu chuyện. Mất đứa con thực là bi thảm, nhưng ông cũng coi đây là cơ hội cho gia đình xúm nhau lại cùng vượt qua cơn khủng hoảng. Người anh Samsa thôi nghỉ hưu và có ngay một việc làm tại một ngân hàng để bù lại số thu nhập đã mất. Người cha của Samsa đã coi biến cố như là một cơ hội để bắt đầu một giai đoạn mới trong gia đình. Ông giải thích Gregor đã ngã xuống vì bịnh hoạn, làm cả nhà đau đớn khá lâu, và bây giờ như vậy kể như mọi chuyện đã ngã ngũ, và đây là một tia sáng mới cho gia đình.
Em gái Samsa, Greta, tỏ ra đau đớn nhất vì hậu quả của tai ương, bởi vì hai anh em thật thân cận; tuy nhiên, có vẻ như cô cũng muốn bỏ hết mọi chuyện ở phía sau. Cha của cô đồng ý một điều, cuối cùng cô là người được hưởng lợi. Lý do là mọi chuyện hầu hạ con bệnh là ở cô; từ những kinh nghiệm này, chuyện tình cảm, chuyện tinh thần, ngay cả chuyện thể xác, cô đã lớn lên nhiều, có lẽ vậy. Cha cô chỉ ra rằng thời kỳ vừa qua là một tai họa cho cô nhưng bây giờ, khi nó chấm dứt, cô như một bông hoa mới nở.
Những phản ứng của những người trong gia đình cho thấy, cái chết của Gregor Samsa có lẽ không bi đát như vậy đâu. Anh hết còn phải nay đây mai đó mời chào năn nỉ người ta mua hàng, và đã hất đi được gánh nặng phải lo lắng cho gia đình. Có thể suy ra một điều là, ngay chính Gregor, do ý thức tới chuyện cơm áo của gia đình, đã muốn thà chết đi còn hơn là một tội nợ cho cuộc sống của họ. Điều thực sự bi đát ở đây là, sau những diễn biến như trên, cái chết của Gregor Samsa sẽ không được nhắc nhở gì tới nữa.
Chú thích:
Hóa Thân của Kafka đã được dịch ra tiếng Việt, trước 1975, ở Miền Nam. Trong số những tác phẩm của Kafka, đây là câu chuyện "làm phiền" không chỉ người đọc mà luôn cả giới phê bình, học giả... Hy vọng, trong những kỳ Tin Văn tới, người dịch sẽ có dịp giới thiệu nhiều hơn về Franz Kafka và những tác phẩm của ông.
Jennifer Tran chuyển ngữ

Frank Humes
OBITUARY
Gregor Samsa
Gregor Samsa was recently found to be deceased due to unexplainable phenomena. Samsa, a traveling textile salesman, was known for his hard work and was moving up the corporate ladder when his life was so suddenly cut short.
It is rumored that Samsa fell victim to some strange new disease, which attacks its host during the night, and ultimately manifests itself by causing distinguishable changes in the physical appearance ofthe individual. It is believed that Samsa was transformed one night into a "monstrous vermin"; however, details of this have yet to be confirmed. It was after this "metamorphosis" that his family supposedly harbored him, in his new form, with the hopes of his recovery trom the condition. At the present time, the coroner is examining the body, in order to determine the exact cause of death.
Gregor Samsa leaves behind a loving family, which he whole-heartedly supported. Samsa's mother appeared disturbed by the tragedy, but also seemed content to move on with her life. She admitted that Gregor was working long hours and was involved in extended amounts of traveling, which may have taken their toll on the young Samsa. She also noted that it was a duty of his to work hard, in order to earn the income necessary to sustain the rest of the household because his father had recently retired. She countered this by stating that she believed her son would certainly have taken an appropriate break, ifhe would have really needed one.
His father seemed to be firm throughout the whole ordeal. The loss of his son was indeed tragic, but he too saw this as an opportunity for the family to come together and overcome their deficit. The older Samsa came out of retirement and has quickly secured a job at a bank to help the family generate its lost income. Samsa's father saw the incident as an opportunity to begin a new era in the life of his . family. He explained that Gregor was stricken by an illness, which his family anguished over for an extended period of time, and now that it is all over, there is new light for the family.
Samsa's younger sister, Grete, apparently suffered the most as a result of the incident because the two of them were so close; however, it is peculiar that she too has been willing to put it all behind her. Her father has agreed that she has actually benefited trom the whole ordeal. It was explained that she was Gregor's primary caretaker during his last days, and trom all of these experiences, she has developed emotionally, mentally, and perhaps even physically. Her father pointed out that the episode took its toll on her, but now that it is over, she has blossomed.
By judging from the reactions of family members, it can be determined that the death of Gregor Samsa was perhaps not such a tragic thing. He was relieved of all the rigors of being a traveling salesman and was spared the burden of supporting the rest of his family.
Perhaps it could even be deduced that Gregor himself, being so conscious of the welfare of the family, would have actually wanted to die rather than be an unnecessary strain on their lives. What is tragic is that the death of Gregor Samsa will not be remembered as a tragedy due to the circumstances which surrounded it.