Tuổi Hai Mươi Yêu Dấu
Chương 1
Chẳng ai hiểu cóc khô
gì
Hỏi tên? Rằng biển xanh dâu
Hỏi quê? Rằng mộng ban đầu rất xa
Gọi tên là một hai ba
Đếm là diệu tưởng đo là nghi tâm...
Bùi Giáng (1)
- Xin lỗi, anh không có tâm trạng tốt
lắm.
- Thì anh có bao giờ có tâm trạng tốt đâu!
Trao đổi bạn bè
Tôi là Khuê. Năm nay tôi 20 tuổi. Tôi
muốn nói với các người
rằng chẳng ai hiểu cóc khô gì.
Ví dụ như gia đình tôi. Tôi có bố mẹ
và một thằng anh trai
ngu hết chỗ nói. Bố mẹ tôi không ngu, họ chỉ là những ông bố bà mẹ bình
thường
thậm chí thành đạt trong xã hội. Hãy nghe mẹ tôi nói với bố tôi: "Anh
ăn
đi, anh phải ăn khỏe vào mới được. Anh ăn quả trứng vịt lộn này nhé!
Uống cả
sữa nữa". Bố tôi nằm trên đivăng, lim dim mắt. Tôi rất ghét cung cách
ấy
của ông. Nếu mẹ tôi đi vắng, có khách đến (nhất là khách nữ) ông ta trở
nên
nhanh nhẹn như một con báo. Có lẽ bố tôi là một người rất thạo đàn bà.
Tôi đã
thấy có nhiều cô thút thít khóc khi nói chuyện với ông. Lúc ấy ông lại
vỗ về họ
với vẻ từng trải: "Không sao... Không sao! Đời ấy mà... cuộc sống là
thế...". Sau đó ông lấy ví ra cho họ tiền, và vị khách trứ danh kia nín
bặt. Giời ạ, thế mà với tôi ông rất bủn xỉn. Tôi không có một đôi giầy
nào tử
tế, còn áo với quần thì toàn là thứ lẩm cẩm! Từ bản năng, tôi ngấm ngầm
căm
ghét gia đình tôi thậm tệ. Sự từng trải hiểu biết của bố tôi... sự chu
đáo tận
tụy của mẹ tôi... sự lên mặt đạo đức khôn ngoan của thằng anh tôi....
Tất cả
những điều như thế khiến tôi lộn mửa. Tôi là cái gì ở cái nhà này? Tôi
mãi mãi không
bao giờ được như họ. Tôi là con gián, là con kiến, là con số không.
Chẳng ai
hiểu cóc khô gì về tôi.
Chẳng ai hiều cóc khô
gì! Ví dụ như ở trường học. Tôi ngạc
nhiên vì tại sao người ta lại đi nhồi nhét hang mớ kiến thức chữ nghĩa
như thế
vào đầu bọn trẻ bao nhiêu năm trời? Tôi công nhận những kiến thức tiểu
học là
có lý. Những thày cô giáo thật ra là thày cô giáo.! Họ đúng là những
bậc thánh,
mặc dầu các thày cô giáo tiểu học ở đâu cũng vậy, họ đều có vẻ nghèo
nàn, nhếch
nhác và bẩn thỉu. Lên bậc trung học và đại học thì toàn bộ nền giáo dục
đều
đáng vứt đi cả. Kiến thức thì rối rắm, rỗng tuếch, vô bổ, chẳng ai hiểu
cóc khô
gì. Bọn giáo sư đại học ăn diện và vô đạo đức, nói nhăng nói cuội ở
trên bục
giảng. Chính họ cũng chẳng hiểu họ nói cái gì. Nền giáo dục trung học
và đại
học theo tôi là một nền giáo dục ngục tù, khủng bố. Nó làm cho toàn bộ
thanh
niên chúng tôi trở nên kiệt sức, ấm ớ, dở hơi, hoặc đểu cáng theo một
cách nào
đấy. Nó là một nền giáo dục đào tạo lưu manh. Tất cả những thanh niên
thành đạt
của nền giáo dục đó đều là những tên lưu manh một trăm phần trăm, tôi
xin thề
như vậy!
Ký ức đẹp đẽ nhất của
tôi về nhà trường (và của tất cả những
ai lương thiện thực sự) – tôi xin thề như vậy, chỉ là ở việc dạy đọc,
dạy viết,
dạy công trừ nhân chia… thấp thoáng với mấy bóng hình thày cô thảm hại.
Tôi đọc
ở đâu đấy một bài thơ viết về họ, câu chữ trong bài thơ thì không ra
gì, nhưng
tình cảm của người viết khiến tôi xúc động:
Người ta cám ơn anh,
người thày giáo nông thôn
Anh là người khai hóa
vĩ đại của nhân dân tôi
Đây mới là kiến thức
tinh khiết
Cho dù nó vừa thô sơ,
vừa sai lầm vừa ấu trĩ nữa
Nó là a, b, c
Ơi anh giáo làng!
Anh phải làm việc với
lũ ranh con thò lò mũi
Chúng không biết thế
nào là tay phải tay trái
Anh sẽ dạy chúng,
phải không, sẽ dạy chúng:
Tay
phải thì giương cao, còn tay trái
thì đặt lên trái tim
Anh sẽ dạy chúng,
phải không, sẽ dạy chúng:
Mẹ thì không bao giờ
được quên
Phía trước là chân lý
Rất có thể có nạn
hồng thuỷ
Mà ngoài trái đất là
thiên hà
Chữ đầu tiên là chữ
a…(2)
Tôi căm ghét “nền
giáo dục cao cấp”, mặc dù tôi đang là sinh
viên năm thứ hai đại học. Trừ một số đứa ở thành thị (trong đó có tôi)
còn hầu
hết ở nông thôn ra. Chúng đều như những cô chiêu, cậu ấm. Bọn này ăn
diện, cố
học đòi cung cách thành phố bằng những đồng tiền còm cõi mà bố mẹ chúng
tần
tiện gửi ra. Tôi thấy chúng lố bịch không tưởng được. Tất cả sự chăm
chỉ đèn
sách của chúng đều giả tạo, không đứa nào dám nhận rằng những thứ kiến
thức
được học đều đáng vứt đi, không vứt đi trước thì rồi sai này cũng vứt.
Tóm lại
chẳng ra cứt chó gì!
Chẳng ai hiểu cóc khô
gì! Ví dụ như khi ta mở tivi. Người ta
đương truyền hình trực tiếp phiên họp Quốc hội. Các nghị sĩ ngủ gật.
Người ta
cãi nhau về mấy chữ trong điều luật. Lúng túng kinh khủng. Tôi thấy rõ
người ta
lúng túng trong việc điều hành đất nước. Nhân dân đang lầm lẫn thảm
hại, họ đặt
niềm tin vào một lũ người thối tha, dốt đặc. Đáng lẽ ra phải kín nhẹm
đi (cái
lũ phường tuồng ấy) thì họ lại chường mặt ra ở trên tivi chơi trò “dân
chủ”.
Nhân dân không cần dân chủ, họ cũng chẳng ưa gì độc tài, ai cai trị
cũng thế
thôi nhưng điều cơ bản là họ được sống yên ổn, no ấm.
Chẳng ai hiểu cóc khô
gì! Tôi muốn gào toáng lên như vậy.
Thời của chúng tôi đang sống là thời chó má. Tin tôi đi, một trăm phần
trăm là
như thế đấy!
(hết chương 1)
NHT