 Nhật Ký Tin Văn |
 Mưa vô mùa, nghĩa là hết một đợt dài lưu diễn, tôi về quê, má tôi chặt lá, giúc nếp cặm cụi ngồi gói bánh cà bắp, nấu một nồi tám đầy vun bánh, tôi hỏi má gói chi nhiều vậy, má cười... Lần đầu đọc, trên một tờ báo địa phương, với cái tên Nguyễn Thị Ngọc Tư, mê quá, Gấu tôi bèn lóc cóc type truyện ngắn Một Mối Tình, post ngay lên Tin Văn. Hỏi, có phải một tác giả trong nước. Trả lời, không. Cho tới bi giờ, Gấu tôi vẫn chưa thể biết, Nguyễn Thị Ngọc Tư của Một Mối Tình, và Nguyễn Ngọc Tư , là một? Nếu bạn nghĩ văn chương Việt Nam bi giờ ẹ lắm, và nhà văn Việt Nam bi giờ dốt quá, Gấu tôi khuyên, nên tìm đọc Nguyễn Ngọc Tư. Nhân vật nam trong truyện của bà, đa số thường bội bạc, và thường bỏ đi, theo một hình bóng khác. Hình bóng khác này, phải chăng là một... lý tưởng? Người trăm năm cũ Huỳnh Phan Anh, Gấu, và Thời Của Chúng Ta! Đọc Buồn Nôn Hà Nội, Thiệp và Gấu Sự nổi tiếng của một số tác giả ở trong nước, sau 1975, thí dụ như NHT, DTH, BN, có dư luận hải ngoại cho rằng, họ ảnh hưởng văn chương miền nam trước 1975. Tôi nghĩ, có. Chiến thắng miền nam, và thực thế phũ phàng sau đó, làm sao không ảnh hưởng lên bất cứ một người viết? Đoạn cuối Nỗi Buồn Chiến Tranh, đọc, thấy phảng phất Tiếng Động của Thanh Tâm Tuyền. Tướng Về Hưu có không khí hiện sinh của một thời hậu chiến ở bên... Tây. Thiếu, là thiếu một tiếng hát, của Gréco, và một điệu Jazz, thí dụ, Some of these days... Một ngày nào, anh sẽ nhớ em... của La Nausée. Thiệp có thể mơ hồ nhận ra sự thiếu sót đó, và thay bằng tiếng hát... nữ thuỷ thần. Gấu tôi 'sống sót' Nhớ một lần, được mấy anh quản giáo kêu lên biểu, nghe nói 'Ông Già' kể tiếu lâm hay lắm, kể vài chuyện cho tụi này nghe đi. Gấu vâng dạ, nhưng cũng xin phép mấy ảnh trước, xin đừng bắt tội. Mấy ảnh OK. Một trong những câu chuyện kể bữa đó, sau này, kể lại cho một vài người nghe, ai nấy đều lắc đầu, nói, tại sao có một thằng ngu đến mức như vậy. Và đều ngạc nhiên, tại sao tụi nó lại tha cho mày, bởi vì đụng vào chế độ, thì còn có thể tha thứ, nhưng đụng vô Bác Hồ.... Cho phép tôi không kể lại câu chuyện đó, ở đây, vì đúng như Milosz nhận xét.... Có lần Gấu tôi hỏi ông anh nhà thơ, những nhân vật như thi sĩ Đồng - trong cuốn tiểu thuyết tuy đã hoàn tất nhưng "chẳng thèm cho xuất bản" [chữ của Gấu tôi], Ung Thư - có đến thăm người tù những ngày "Ngã ở trên ngọn đỉnh trời khi vác nứa" (1), ông nói, không. (1). Bài thơ thực sự nhan đề là: "ngã trên núi việt hồng ở yên báy khi đi vác nứa" Tuột dốc té nhào trên đỉnh núi Chết điếng toàn thân trong giây lâu Mưa rơi đều hạt mưa phơi phới Ngày đang tàn hiu quạnh rừng sâu Duỗi soải chân tay gối lên nứa Ngó trời nhá nhem nghe mưa mau Tưởng như thi thể ai thối rữa Hồn viển vông chẳng chút oán sầu Mưa giăng tấm lưới trắng dầy khít Làng xóm dưới núi ở phương nào? Gió lạnh tái tê bó liệm chặt Lả thiếp người quên bẵng sước đau Đầm mình trong hạnh của ẩn mật Mắt hoen nhòa hứng giọt thiên thâu Dò dẫm lối về đêm tối mịt Sông xa núi thẳm quê nhà đâu? Thanh Tâm Tuyền. Thơ Ở Đâu Xa Bài này Gấu tôi mê nhất câu: Hồn viển vông chẳng chút oán sầu. Trong câu này, mê nhất từ [hồn] viển vông. Câu chót, tưởng như là thơ Đường, nhưng theo Gấu, không phải vậy. Nó rắc rối hơn nhiều. Thi sĩ, như trong tiểu sử thấy ghi, sinh tại Vinh, thành thử Gấu và bạn đều cho rằng, ông dân Nghệ. Mới đây, mới được biết, ông dân Hà Đông; ông thân sinh có thời gian làm việc tại Vinh. Mấy anh chị em Gấu, do ông bố làm giáo học, nên mỗi đứa sinh một nơi. Thằng thứ nhì sinh Vĩnh Yên. Khi tử trận, làm bia mộ, một ông chú, [Chú Thản], ra lệnh, phải thêm mấy chữ "quán" Sơn Tây vô, không lại mất mẹ cái gốc dòng họ Nguyễn nhà mày! Viết tới đây, tôi lại nhớ tới lời bà chị P, con bác giáo Thái, ông anh ruột của bố tôi, lần về lại đất bắc, [tháng Sáu 2000], sau nửa thế kỷ xa cách: Cả lò nhà mày là Cộng Sản. Ra ngoài ấy liệu liệu mà viết! Ghi chú về Lưu Vong Tởm Người ta đã nói nhiều về những tội ác của chế độ cộng sản. Ít ai cho biết, tôi đã tởm chế độ đó đến mức như thế nào. Câu chuyện sau đây là của nhà văn, nhà thơ lưu vong người Balan, Czeslaw Milosz, Nobel văn chương 1980, trong tác phẩm Milosz's ABC's.
|
|