gau



Diễn văn Nobel 2003
J. M. Coetzee
Thứ Ba, 9 tháng Chạp, 2003
He and his man
Anh và người của anh.
Nhưng hãy trở lại với người bạn đường mới của tôi. Với anh ta, thật là tuyệt vời.
Tôi dậy anh ta tất cả những gì cần để trở nên có ích, tháo vát, có thể trông cậy;
thú nhất, tôi dậy anh ta nói, và hiểu tôi, khi tôi nói; và chưa từng có một người học trò nào tuyệt vời như vậy.
Daniel Defoe, Lỗ Bình Sơn phiêu lưu ký 

Boston là một thành phố xinh xắn nằm trên bờ biển Lincolnshire, người của anh ta viết. Người ta có thể thấy gác chuông cao nhất nước Anh tại đây; hoa tiêu thường dùng nó để định hướng tầu. Xung quanh Boston là đầm lầy. Trâu nước nhiều vô số, và hằng hà những con chim khó chịu với tiếng kêu cách xa hai dặm đường vẫn còn nghe, như âm vang của một tiếng súng....


Nổi  tiếng thế giới với điệp viên chiến tranh lạnh, nhưng cuốn mới nhất của John Le Carré, Bạn Bè Tuyệt Đối, [Absolute Friends, hoàn tất tại Cornwall ngày 9 tháng Sáu, xb tháng tới], một  mẩu khoa học giả tưởng chính trị như ông mô tả, nhắm thẳng vào đám diều hâu tân-bảo thủ ở Mỹ [America's "neo-conservative junta"].
 Mô phỏng lời "nhật ký gia" [diarist] Do Thái gốc Đức,
Victor Klemperer, từng ẩn trốn Nazi dưới hầm nhà, tại Dresden, Le Carré nói: "Tôi đợi những người Mỹ tốt trở lại đây". Ông khuyên vị thủ tướng Anh của mình, Mr Blair: "Bớt mơ quyền lực thì mới bớt được ảo tưởng", và cảnh cáo: "Cái tội lỗi ghê tởm nhất mà một chính trị gia phạm phải, là bịa đặt ra những 'tài liệu giả' [ false pretences]  để đẩy cả đất nước vào một cuộc chiến."


Đừng Quên Những Nhà Văn Bị Cầm Tù!
Nhà văn - cái lương tâm mà đồng loại của nó có thể tin tưởng.
[Bản tiếng Anh: The writer – that conscience in which his fellow man can believe]
Normal Manea

vancao

Nhân 80 năm ngày sinh Văn Cao
[15/11/1923]
Ba biến khúc tuổi 65
Tại sao tôi viết Tiến Quân Ca?
Mùa Xuân nói chuyện Mậu Thân
Vườn Thú Tuổi Thơ
Cầm Tưởng
  Vị Hoàng Đế của Hoài Nhớ
Emperor of Nostalgia

“Áo Hung không còn nữa”, Sigmund Freud viết cho chính mình, vào Ngày Đình Chiến, năm 1918: “Tôi không muốn sống ở bất cứ một nơi nào khác… Tôi sẽ sống trong què cụt như vậy, và tưởng tượng mình vẫn còn đầy đủ tứ chi.” Ông nói không chỉ cho chính ông  mà còn cho rất nhiều người Do Thái của văn hóa Áo-Đức. Sự chia năm sẻ bẩy cựu đế quốc, và cùng với nó, sự vẽ lại bản đồ Đông Âu tạo nên những quê hương mới dựa trên sắc dân, chủng tộc làm bật ra một sự kiện thê thảm: Người Do Thái không làm sao chỉ ra, chỗ này, chỗ kia, vốn xưa kia là nhà của tổ tiên họ. Họ không có nhà riêng trong một Đông Ấu mới mẻ đó. Trước đó, họ vẫn coi cái đế quốc Áo Hung, như là nhà của họ, hay nói rõ hơn, cái nhà nước đế quốc siêu quốc gia cũ đó hợp với họ. Sự tái sắp xếp thời hậu chiến là một tai ương với người Do Thái. Và những năm đầu tiên của nhà nước Áo mới mẻ, ốm yếu bịnh hoạn, với sự thiếu hụt thực phẩm, nạn lạm phát làm mất tiêu bao chắt chiu dành dụm của tầng lớp trung lưu, bạo lực trên đường phố giữa những lực lượng địa phương, phe nhóm…  chỉ làm tăng thêm nỗi khốn khó của họ. Một số đã nhìn về Palestine như là một nhà nước [a national home]; những người khác quay qua cầu cứu chủ nghĩa siêu quốc gia cộng sản. 

Hoài nhớ quá khứ đã mất, và nỗi nhức nhối về một tương lai không nhà, là ở ngay tâm của mọi tác phẩm chín mùi [mature work], của tiểu thuyết gia Áo, Joseph Roth. “Kỷ niệm không làm sao, không thể nào quên được của tôi, là  chiến tranh và sự chấm dứt quê cha, ‘quê hương độc nhất’ mà tôi đã từng có: vương quốc Áo Hung”, ông viết vào năm 1932. “Tôi yêu quê cha đó”, ông tiếp tục viết về nó, trong lời mở tác phẩm The Radetzky March. “Nó cho phép tôi là một kẻ ái quốc, và là một công dân trong số tất cả những con người Áo, và cũng là người Đức. Tôi yêu những đức tính và những phẩm hạnh của cái quê cha đó, và giờ đây, khi nó đã chết, và đã rời bỏ, tôi yêu luôn cả những cái dởm dáng, những cái  yếu đuối của nó.” The Radetzky March đúng là một bài thơ lớn, một ai điếu cho một xứ sở có tên là Hadsburg Australia, được viết ở một miền ven biên của xứ sở vương giả này; một cuốn tiểu thuyết lớn lao của một kẻ chỉ có một tí dấu chân của mình, ở trong cái cộng đồng văn chương Đức.


Tuổi hai mươi yêu dấu
Chương Bốn
Giải trí bình dân
 Tất cả bọn con gái đều cố ra vẻ tự nhiên
khi mặc quần áo bơi ướt đẫm dán chặt vào người.